24
3 «Ашық әңгіме» пікірталасы – ортақ мақсат біріктірген ата-аналардың көңіліндегі
түйіткілерін ортаға салып, бір-бірімен пікір алмасуы. Психолог пән әлеуметтік педагогтың
тұжырымын басшылыққа алу нәтижесінде бала өмірін ұйымдастыруда оң нәтижелер
берер шараларды қолдануды іске асырады. Мұнда ескертетін жайт ата-аналардың
өздерінің рұқсат-келісімінсіз деректі сыртқа шығаруға, жариялауға болмайды.
4. Психогимнастика - бұл баланың көңіл-күй ахуалын реттеуге арналған арнайы
жаттығулар кешені.
Негізгі мақсаты – қарым-қатынас барысындағы кедергілерді жеңу, өзін және басқаларды
түсіне білуіне жетілдіру, өзін-өзі танта білу мүмкіндіктерін жасау.
5. Психотренинг – бұл да қолданбалы психология ғылымының белсенді әдістерінің бірі.
Басты мақсаты – қарым-қатынас іскерлігін дамытуға, сезімталдықты жетілдіруге және
мінез-құлық реттеуге бағытталған.
Әлеуметтік педагог пен психологтың бірлесіп шешетін проблемаларына мына
мәселелерді жатқызуға болады:
Оқушылардың мектепке келмеуі;
Оқушы тәрбиесіндегі, мінезіндегі ауытқышулығы;
Баланың құрбыларымен қарым-қатынасындағы қиыншылықтар;
Мұғалім мен оқушы арасындағы дау-дамай , кикілжіңді шешуге көмек беру;
Білім алудағы қиыншылықтарды жеңуге оқуларға көмек;
Оқущының болашақ кәсібін таңдауына көмек беру;
1-сынып оқушысымен мектептік өмірге бейімдеу;
Ата-аналарға отбасындағы тәрбиені ұйымдастыруға көмектесу;
Баланың тұлғалық қалыптасуы мен дамуына көмектесу;
Ата-ана мен бала арасындағы жағымды тұлға аралық қарым-қатынасты
қалыптастыруға көмек беру;
VIII. Әлеуметтік – педагогикалық диагностика
Оқушының әлеуметтік мәдениетінің кейбір қырларын ашуға «аяқталмаған
сөйлем» әдісін пайдалануға болады. Ол баланың тұлға ретінде дамуы мен
қалыптасуы әсер ететін басты сенімін анықтауға көмектеседі. Әлеуметтік педагог
( немесе сынып жетекшісі) оқушылардың өз түсініктері бойынша келесі сөйлемдерді
аяқтауды ұсынады:
1. Отбасы- дегеніміз...
2. Жұмыс-дегеніміз...
3. Блім алу-дегеніміз...
4. Ақша-бұл...
25
5. Адамның жағымды қасиеттері-дегеніміз...
6. Ата-ана- бұл...
7. Жақын достар- бұл...
8. Өмірдегі жетістік-дегеніміз...
9. Біздің мектеп-бұл...
10. мен мұғалыммен сөйлескен кезімде....
11. Біздің сынын өміріндегі ең басты мәселе....
12. Мен үшін ең қиыны...
13. Біздің сыныпта жанжал туындаған жағдайда...
14. Біздің сыныпта әртүрлі іс-шараларға дайындалған кезде , біз-...
15. Менің сабақтағы көзқарасың-...
16. Менің достарымның басым бөлігі-...
17. Менепте болмаған кезде менің ойлайтыным-...
18. Біздің мектепте көбіне-...
Бұл әдіс оқушылардың осы өзекті мәселелер бойынша көзқарасын анықтауға
көмектеседі.
Сыныптағы оқушының әлеуметтену картасы:
1
2
3
4
5
6
7
Оқушының
аты-жөні
Әлеуметтік
(социум)
Отбасы
Қиын
кезде
Кедергі
Дос
Ересек
адам
Таңдау
Бізді Біз
Асанов Марат
Тоқмырзаев
Қайрат
Жайлауова
Сәуле
Сынып жетекшісі 8 пунктта көрсетілген ақпараттарды алу үшін төмендегі
көрсетілген сұрақтарға оқушылардан жауап алады:
Сен үшін өміріңдегі басты нәрселер не деп ойлайсын, төмендегі сөздерден
маңыздылығына қарай нөмірлеп белгілеп шық:
1. білім алу;
2. ауладағы ойын мен қарым қатынас жасайтын достар;
3. сенің отбасың;
26
4. мектеп;
5. үйірмелер мен секциялар;
II.
Отбасы мүшелерін атап шық;
............................... ................................ ....................................................... ...........................
... ................................ .......................................................
Отбасы мүшелерінің ішінде сенімен жақсы, сенімді қарым-қатынастағы адамның
қасына 4 белгісін қойып шық. ( Белгі жүйесінің кез-келген түрін алса болады, бірақ
мектептегі барлық мұғалімдер баланың промлемасын анықтауда бір- бірін жақсы
түсіну үшін бірдей белгіні алғаны тиімдірек болады)
Отбасы мүшелерінңі ішінде жиі егесін, жанжалдасып қалатын адамның қасына
белгісін қойып шық.
Сені қатты ренжітіп, ұратын отбасы мүшесінің қасына – белгісін шық.
3. Қиналған шақтарында, проблема болған болған кезге кімге ақыл сұрап, көмек
сұрайсың? Кім ол? ................................................................................
4. Саған
көбіне
кедергі
келтіретін
не
деп
ойласын?................................... ...........................................................................................
............................
5. Нағыз досың кім?........................................................................................
6. Ересек адамның ішінен сен өз проблемаңа байланысты кімнен көмек күтесін, кім
сені тыңдап, түсініп, көмектеседі?.......................................
7. Сыныптағы сен құрметпен үш досыңды атап шық. (ер бала немесе қыз бала да
мейлі)
8. Төмендегі биылғы жылы өтетін пәндердің тізімін көріп шық және олардың
әрқайсысының қасына келесі баға жүйесі бойынша пәнге қатысты сандарды қойып
шық:
o
Қызықты, бірақ қиын-1
o
Қызықты-2
o
Қызықты емес, себебі түсінбеймін-3
o
Түсінемін, бірақ жалығып кетемін-4
o
Ол сабаққа бармайтын едім,егер де маған ұрыспаса-5
Басқа әдістер сияқты, бұл әлеуметтену картасы тек балалармен сенімді қарым-қатынас
орнатқан, оқу-тәрбие жұмысы гуманизмге бағытталған, қызықты мектепте ғана оң
нәтижесін береді.
