«Абайдан соң» К. Оразалин

жүктеу 0,51 Mb.

Pdf просмотр

бет	7/16
Дата	23.06.2023
өлшемі	0,51 Mb.
	#43062

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 16

алмааат ағаааа

Әнуар Әлімжанов

Махамбеттің жебесі»
«Махамбеттің жебесі» – көтеріліс жайлы, халық батырлары Исатай
мен Махамбет жайлы роман. Елін зұлымдық пен зорлыққа қарсы бітіспес
белдесуге бастай білген де солар. Бұқара қозғалысы сәтті аяқталмағанмен,
қалың жұртты қасірет бұлты торлағанмен, бұл сияқты әрбір қимыл – азат
өмірге қарай жасаған батыл қадам есебінде әрқашан қымбат.
Романдағы оқиғалар тарихи хронологиялық жүйе бойынша емес,
өмірдегідей: бірде авторлық баяндауға сәйкестене, бірде қайталанбас оқшау
дара сипатында суреттеледі.
“Махамбеттің жебесі” романында
Әнуар Әлімжанов
қазақ халқының
тарихындағы айрықша әлеуметтік мәні бар оқиғаларды бейнелеген: сол
себепті де өміріндегі осына ірі құбылыс жер шалғайлығына қарамастан
басқа ұлт өкілдерінің тағдырына да ықпал етеді (Хиуа, Петербург, Орынбор,
Нарынқұм). Көтеріліс әдепкіде шағын сипатта еді: қазақ кедейлерінің Бөкей
ордасындағы қанқұйлы езгімен бетпе-бет тартысты. Бірақ жазушы бұл
тартыстың тамыры терең, әрі зор көлемге ұлғайып кеткенін сенімді
көрсетеді. Жергілікті қақтығыс сахарадағы антагонистік таптар арасындағы
қоғамдық мәні зор тартыс дәрежесіне дейін өседі.

«Исатай-Махамбет»
1836 – 37 ж. ұлт-азаттық көтерілісі мен оның жетекшілері Исатай мен
Махамбеттің қаһармандық ерлігіне арналған тарихи дастанының авторы-

Ығылман Шөреков.
Онда 1836-38 жылы Кіші жүз елінде хан-сұлтандар

мен би-болыстарға қарсы Исатай, Махамбет бастаған шаруалар көтерілісі
суреттелген. Поэма Исатайды таныстырудан басталады, арғы- бергі
атабабаларын тізеді, жаз жайлау, қыс қыс- тау қоныстарын атайды,
батырдың кара басын сипаттайды. Ақын көтерілістің барлық оқиғаларын
шетінен жіпке тізбей, шешуші кезеңдерін іріктеп алған. Жырда Махамбетке
аз орын берілген, ол үш-ақ жерде көрінеді, ал Исатай образы нағыз халық
көсемі тұлғасыңда, әділ, адал, ержүрек батыр, халық қамын ойлаған азамат
ретінде сомдапған.

жүктеу 0,51 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 16