А. Т. Оралова, Н. К. Цой, Ю. Д. Обухов, А. М. Суимбаева, А. Ж. Ауелбекова


Биосфера эволюциясы. Биосфера эволюциясының биотикаға



жүктеу 1,39 Mb.
Pdf просмотр
бет36/72
Дата15.09.2023
өлшемі1,39 Mb.
#43403
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   72
УП Экология 1 болим каз

5.3 Биосфера эволюциясы. Биосфера эволюциясының биотикаға 
дейінгі және биотикалық фазалары
В.И. Вернадский биосфера эволюциясы туралы келесі ойларды 
қалыптастырған болатын: 
1.
Бастапқыда қоршаған ортаның хабаршысы – литосфера 
қалыптасты, ал кейініректе, құрғақта тіршілік пайда болғанда – биосфера. 
2.
Жер шарының барлық геологиялық тарихы ағымында аз ойлы 
геологиялық дәуірлер (яғни, өмірлік қабілеттен айырылған) ешқашан 
байқалмаған. Осыған сәйкес, заманауи тірі заттың өткен геологиялық 
дәуірлердің тірі заттарымен генетикалық байланысты. 


46 
3.
Тірі организмдер – химиялық элементтердің жер қыртысындағы 
миграциясының ең басты факторы, «шамамен алғанда, заттардың дене 
салмағының 90%-ы тіршілік қабілетімен жәрдемдескен». 
4.
Организмдер әрекетінің жойқын геологиялық әсері, олардың 
санының шексіз үлкендігімен және олардың шексіз үлкен уақыт 
аралығында әрекет етуімен түсіндіріледі. 
5.
Биосферадағы процестердің дамуын қозғайтын негізгі фактор – тірі 
заттың биохимиялық энергиясы болып табылады. 
Биосфера эволюциясы биотикаға дейінгі және биотикалық деген екі 
фазадан тұрады. 
Биотикаға дейінгі эволюция 
1.
 
Жер шары мен оның атмосферасы шамамен 4,7 млрд. жыл бұрын 
пайда болды. Пайда болған ғаламшар ұйтқысының құрамына кіретін 
гарыштық газды компоненттер (артықшылығымен сутегі), кеңістікке ұшып 
кеткен және екіншілік жасөспірімді геогенді атмосферамен алмастырылған 
болатын. Ол суытылған қыртыстың эмиссияларымен, жанартаудың 
атқылауымен құрастырылған, оның жоғары температурасы болды, тез 
орнықтырылатын және құрамында сутегінің, азоттың, су буларының
көміртегі оксидінің, метанның, аммиактың, күкіртсутегінің және т.б. 
қалдықтары болды. Ортаның физикалық сипаты осы заттардың арасында 
химиялық өзара әрекеттесу шарттарын құрды. 

жүктеу 1,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   72




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау