14
Омарова қаланың басқа ауданында орналасқан №15 шаштаразына
ауыстырылды. Омарова басқа жұмысқа ауысудан бас тартып, қалалық сотқа
бұрынғы жұмыс орнына қайта орналастыруды талап етіп сотқа жүгінеді. Талап
арызында ол №15 шаштаразға баруға көп уақыт кететіндігімен түсіндіреді.
Басқа жұмысқа ауыстыру қаншалықты заңды?
Есеп 12
Елесеева қалалық көгалдандыру ұйымында аграном болып қызмет
атқарады. Ұйым әкімшілігі өзінің бұйрығымен Елесееваны қалалық
көгалдандырылған алаңды жинау жұмысына ауыстырады. Бұрақ, Елесеева ол
жұмыстан бас тартқаны үшін, жұмыстан шығарылады.
Әкімшіліктің шешімімен келіспеген ол қалалық сотқа жұмысқа қайта
алуын талап етіп жүгінеді?
Басқа жұмысқа ауыстыру заңда ма?
Сот қандай шешім шығаруы тиіс?
Есеп 13
Университеттің оқытушысы Скляров жұмыс орнында бір қызметкермен
туындаған даудың салдарынан, жұмыстан босатуын талап етіп жұмыс
әкімшілігіне жүгінеді. Сол күні Скляровті жұмыстан өз еркімен босату туралы
бұйрық шығарады. Бұйрық шығарылғаннан кейін, 2 күннен кейін Скляров
арызын қайтып алуын өтінеді. Бірақ оған университет әкімшілігі қарсы болады.
Кімнің әрекеті заңды?
Дауды шешіңіз.
Есеп 14
Жеке кәсіпорын жұмысқа ӘЖК, СТН-і, шетелдік паспорты бар, Қазақстан
азаматтығына өтініш жазып тапсырған, Қазақстанға есептен шығып, көшіп
келген азаматты жұмысқа қабылдай ала ма?
Жұмысқа қабылдау ресімі қалай жүзеге асырылады?
Шетел азаматтарын жұмысқа қабылдаудың қандай ерекшеліктері бар?
Есеп 15
Жарнамалық агенттікте жұмыс істеймін Анастасия Сидрованың еңбек
шартында жұмысқа кешіккені үшін қаржылай тәртіптік жаза қолдану
көзделген.
Осы норма қаншалықты заңды?
15
Жауабыңызды Қазақстан Республикасның еңбек кодексінің нормаларына
сүйене отырып беріңіз.
Есеп 16
Койбагарова Ж. мектете программист болып жұмыс жасайтын. 2008
жылы туберкулездің ашық түрімен ауырып 9 ай ем алдып ауруанада жатады.
Койбагарова Ж. жаңа оқу жылының басында қайтадан жұмысқа оралғысы
келеді.
Оны жұмысқа алу заңды ма? Мектеп директорына мәселені шешуге
көмектесіңіз.
Есеп 17
«Книппер» АҚ программисті Болатов наурыз айында қосымша ақы талап
етті. Өзінің арызында ол кетсе бойынша 9 дан 18 ге дейін жұмыс істеу керек, ал
шын мәнінде 9 дан 19 ға дейін жұмыс істеген. Жұмыстан шығар алдында
барлық коммерциялық және қызметтік құпияны құрайтын құжаттарды сақтауға
тапсырған. Сонымен қатар, 2 рет тапсырылған бағдарламаны уақытында
тапсыру үшін жұмыс орнында сағат 23.00 ге дейін қалған. Қорыта келе, наурыз
айында істеген қосымша қызметі 18 сағатты құраған. Болатовты сонымен
қатар, дүйсенбі сайын жұмыс орнына 15 минутқа ерте келуін міндеттеген
(жұмыстың басталуына дейін, қызметкерлерге инструкциялық жиналыс өткізу
үшін).
Жұмыс әкімшілігі Болатовқа қосымша атқарған қызметі үшін ақы
төлеуден бас тартады. Себебін, жалақысының онсызда жоғары көлемде
екендігімен түсіндіреді. Дауды шешіңіз.
Есеп 18
Қостанай қаласының «Больщевичка» ұйымының ұжымдық шартының
мазмұнында еңбек тәртібін бұзған, яғни жұмысқа кешігіп келген немесе жұмыс
орнында 3 сағатқа дейін болмаған қызметкерлерге еш ақы төленбей үстеме
жұмыстарға тартылады деп көзделген.
Ұжымдық шарттың талаптары заңды ма?
Есеп 19
Тоқыма фабрикасының қызметкері 2015 жылдың 20 маусымынан 28
күнге кесте бойынша жыл сайынғы ақы төленетін еңбек демаласына шағады.
Маусымның 29-ынан 2 аптаға денсаулығына байланысты қалалық ауруханада
жатады.
Жыл сайынғы еңбек демалысын ары қарай жалғастыру қалай жүзеге
асырылады? Дауды шешіңіз.
16
Есеп 20
«Васточное» ЖШС директоры шикізаттың бітуіне байланысты,
қызметкерлерін 20 күнге созылатын ақы төленбейтін еңбек демалысына
шығарылатындарын жариялады. Қызметкерлерінің көп бөлігі, оларға онсызда 2
айдың жалақысы төленбегенін айтып қарсылық білдірді. Басқа қызметкерлер
егер сол уақытқа орташа жалақысы сақталатын болса, демалысқа шығуға
келісті.
Директордың әрекеті заңды ма? Қызметкерлер, жұмыс берушіден
жалықысы сақталмайтын демалысқа ақы төлеуді талап етуге құқығы бар
ма?
4.3 Есептер шығару 21-ден 30
Есеп 21
№ 5 автопаркіне Тимофеев жеңіл автокөліктің жүргізушісі болып
жұмысқа қабылданады. Автопарктің бұйрығымен автобус жүргізушісі ретінде
қызметке ауыстырылады. Тимофеев автобус жүргізушісі болудан бас тартады.
Тимофеевтің ұсынылған бас тартуы заңды ма?
Тимофеевті басқа жұмысқа ауыстыру заңды ма?
Есеп 22
Маратова С-ның. «Жайлау» ЖШС 3 жыл істеген еңбек өтілі бар.
Маратова жұмысқа кезекті бала күту демалысынан 2011 жылдың 4 мамырында
шыққан, жұмысқа шықанына 6 айдан асты. Енді 9 қарашадан кезекті жыл
сайынғы еңбек демалысымды алайын десем 15 күн ғана ала аласың деп 1 айға
рұқсат бермеді.
Осы заңды ма? 6 айдан асқан соң жыл сайынғы еңбек демалысымды
толық алуға болмай ма? Мәселені шешіңіз.
Есеп 23
«Амир» ЖШС қызметкері Балабаева А. баласының күтіміне байланысты
жалақы сақталмайтын демалысқа шыққан болатын. Бірақ, Балабаева баласы 1
жасқа толғаннан кейін жұмысқа шығуға ниет білдіріп отыр.
Жұмыс беруші оны баласы 3 жасқа толғанға дейін баласын күтіп бағуға
арналған жалақысы сақталмайтын еңбек демалысна өтініш жазуына
байланысты оны жұмысқа қабылдаудан бас тартып отыр.
Жұмыс берушінің әрекеті заңды ма? Мәселеі Еңбек кодексінің
нормаларымен шешіңіз.
Достарыңызбен бөлісу: | 
