А. Б. НҦртаева, А. Ж. Бекқожин

 Шыны түтікшемен мемлекеттік талап - жақсы аралас- тырылған , мл сүтті ӛлшеп алып, оны жаймен май ӛлшегіштің қа- бырғасымен құямыз, қышқылмен араластырып алмау керек сүт қабаты қышқыл қабатының үстінде болуы керек Сүт түтікшеден жаймен ағуы керек. Түтікшенің қабырғасындағы сүттің бәрі ағу үшін, оның ұшын май ӛлшегіштің қабырғасына тигізіп үш секундтай ұстау керек. Түтікшенің ұшы күкірт қышқылына тимеуі керек, ӛйткені сүт ұйып қалады да, пайда болған тығын сүттің түгел ағуына кедергі жасайды. Сүтті түтікшеден үрлеугеде болмайды, ӛйткені оның кӛлемі сүт аққанда ұшында кішкене қалатындай болып есептелген.

  мл изоамил спиртін (тығыздығы ,1-,, мемлекеттік талап

-), арнайы түтікшемен ӛлшеп май ӛлшегіштің мойнына тигізбей құямыз (бұл артынан тығынның шығып кетуіне әкеліп соқтырады).

 Барлық май ӛлшегішті толтырғаннан кейін, оларды резинкалы тығынмен жабамыз. Бұл кезде май ӛлшегішті орамалмен немесе сулық- пен орап, кеңейтілген жағынан жұдырығымызда ұстаймыз. Тығынды бұ- рау арқылы оның үшы сұйыққа тигенше бұраймыз.

 Сулыққа орап май ӛлшегіштің ішіндегісін араластырамыз. Со- сын май ӛлшегішті - рет аударыстырамыз, ӛйткені аспаптың жіңішке жағындағы қышқыл түгелдей барлық ертіндімен араласуы керек.

 Араластырғаннан кейін май ӛлшегішті тығынын тӛмен қаратып  минутқа температурасы   С су моншасына қоямыз. Егер, бір ӛлше- гіш ӛткізілсе, немесе май ӛлшегіштер бір мезгілде араластырылса, онда моншаға қоймай, бірден айналдырады. Моншадағы судың (деңгей мӛл- шері) май ӛлшегіштен жоғары болуы керек.

 Май ӛлшегіштерді моншадан алып, құрғатып, айналдырғыштың стакандарына салып, айналдырғышқа біріне-бірін қарама-қарсы етіп ор- наластырады. Егер май ӛлшегіштер так санды болса, тепе-теңдік үшін су құйған бір май ӛлшегіш салады.

 Айналдырғыштың қақпағын жауып, жылдамдығы  айна- лым/минутына  минут айналдырады. Айналу жылдамдығын әдейі ас- паппен анықтайды (тахометр). Егер, тахометр жоқ болса, айналу жыл- дамдығын тұтқаның айналу жылдамдығымен ( айналым/мин дейін) бақылауға болады.

5 сурет- Сүттің құрамындағы майларды анықтау реті:

1 - дозаторды қышқылмен толтыру; 2 – май ӛлшегішке (жиромер) құйылған қышқыл мӛлшері; 3 – май ӛлшегішке қышқылды құю; 4 – сүтті құю; 5 – изоамил спиртің құю; 6 – резенке тығынмен май қлшегішті жабу; 7 – темір қақпағы бар араластыруға арналған шативтер, май ӛлшегіштер; 8 - центрифуга.
 Айналдырып болғасын, егер айналдырғыштың электрлі жылтқы- шы жоқ болса,  минутка су моншасына қоямыз температурасы  

С. Оларды су моншасына қоюдың қажеттігі мынада, ӛйткені осы температурада май ӛлшегіштің шкаласы бойынша майды анықтайды.

 Май ӛлшегішті моншадан алып, сүртіп, тӛменгі бағананың шегін ең жақын шкаланың бӛліміне келтіреміз. Бұл үшін аздап тығынды жабу немесе ашу керек. Майдың бағанасын тығын арқылы ұстап, менис- тің тӛменгі денгей бойынша есептеу керек. Май ӛлшегіштің санды шка- ласының үлкен бӛлімі сүттегі майдың бүтін санына дәл, ал кішкене бӛлімі ондық бӛлшекке дәл процент бойынша. қатар анықтағанда, май ӛлшегіштің кӛрсеткіштерінің айырмашылығы ,% кӛп болмауы керек.