Пәнді оқытуға байланысты әдіснемелік нұсқаулар

1. Әлеуметтанудың қалыптасуы.

2. Этноәлеуметтанудың қызметтері, қоғамдық ғылымдардағы орны.

3. Этноәлеуметтанудың басқа ғылымдармен байланысы қандай?

1. 
   Этникалық топ түсінігі төңірегіндегі пікір таластар.
   

1. 
   Этникалық азшылық дегеніміз не?
   
2. 
   Этникалық топ түсіні төңірегіндегі басты бағыттар?
   
3. 
   Классикалық этнография.
   
4. 
   Мәдени антропология, психологиялық антропология.
   

1. 
   Ұлтшылдық дегеніміз не?
   
2. 
   Ұлшылдықтың қайнар көздері қандай?
   
3. 
   Ұлшылдықтың қандай түрлерін білесін?
   
4. 
   Ұлтшылдық пен ұлтжандылықтың мағынасын ашып көрсет?
   

1. 
   Ұлттық мәселеге деген теоретикалық бағыт.
   
2. 
   Функциональды, конструктивтік әдістер.
   
3. 
   Ұлт дегеніміз кімдер.
   
4. 
   Ұлт пен ұлтшылдық теориясының басты өлшемдері.
   
5. 
   Ұлт теориясын зерттеудегі қандай басты қандай ғылыми әдістерді білесін.
   

1. 
   Этнос дегеніміз не?
   
2. 
   Этникалық процесстер
   
3. 
   Этнос дегеніміз кімдер?
   
4. 
   Этностың ұлтттан айырмашылығы барма?
   
5. 
   Этникалық процестерге қандай факторлар әсер етеді?
   
6. 
   ҚР қандай және қанша этнос өкілдері тұрады?
   

1. 
   Этностардың әлеуметтік-демографиялқ даму үрдісі.
   
2. 
   Этностардың этносаяси дамуы
   

1. 
   Этносоциологиядағы әлеуметтік құрылым мәселесі.
   
2. 
   Әлеуметтік құрылымның мәдени аспектілері.
   
3. 
   Әлеуметтік құрылым дегеніміз не?
   
4. 
   Әлеуметтік құрылымның басты элементтері қандай?
   
5. 
   Әлеуметтік құрылымның басты аспектілерін ашып көрсет?
   
6. 
   Әлеуметтік құрылымның негізгі мәдени, экономикалық, саяси аспектілері туралы не білесін?
   

1. 
   Мәдениет – этносоциологиялық анализдің пәні ретінде.
   
2. 
   Этномәдениет: құндылықтық аспект.
   
3. 
   Мәдениет дегеніміз не?
   
4. 
   Мәдениеттің қандай түрлері бар?
   
5. 
   Әрбір этносттың басты негізгі мәдени белгілері қандай?
   
6. 
   Этностың басты мәдени белгілері қандай
   

1. 
   Мәдени шекара мәселесі. С. Хантингтон концепциясы.
   
2. 
   Тіл идентификация және этникалық рәміз ретінде.
   
3. 
   Ұлттардың мәдени шекрасын не айқындайды?
   
4. 
   С. Хантингтон концепциясының басты идеясы неде?
   
5. 
   Тілдік ерекшелікті не айқындайды?
   
6. 
   Этникалық рәміздерге не жатады?
   

1. 
   Этникалық бірегейілік пен ұлттық сана-сезім түсінігі.
   
2. 
   Этнос психологиясы.
   
3. 
   Этникалық бірегейлік дегеніміз не?
   
4. 
   Ұлттық сана-сезімді не құрайды?
   
5. 
   Этнос психологиясының басты өлшемдері қандай?
   

1. 
   Этноұлттық идеология және оның саяси процестегі ролі.
   
2. 
   Этноұлттық идеологияның рухани - өнегелік компаненті.
   
3. 
   Идеология дегеніміз не?
   
4. 
   Идеологияның ұлттық түрі қандай процесстерде көрініс табады?
   
5. 
   Этноұлттық идеология дегеніміз не?
   
6. 
   Этноұлттық идеологияның басты компаненттерін не құрайды?
   

1. 
   Этнос аралық қарым-қатынастарлағы тарихи және саяси факторлар.
   
2. 
   Этнос аралық байланыстарды зерттеудегі ғылыми әдістер.
   
3. 
   Этнос аралық байланыстардың басты критериялары неде?
   
4. 
   Этнос аралық байланыстардағы тарихи және саяси факторларын көрсет?
   
5. 
   Қандай ғылыми әдістерді білесін?
   

Мақсаты: Ұлт аралық некені ғылыми тұрғыдан зерттеу.

1. 
   Ұлт аралық некені ғылыми тұрғыдан зерттеу.
   
2. 
   ҚР этнос аралық неке
   
3. 
   Неке дегеніміз не?
   
4. 
   Некенің қандай түрлерін білесін?
   
5. 
   Ұлт аралық неке дегеніміз не?
   
6. 
   ҚР ұлт аралық некенің жағдайы қалай?
   

1. 
   Ұлт аралық қақтығыс түсінігі мен себептері.
   
2. 
   Ұлт аралық қақтығыс түрлері. Қақтығыс формалары.
   
3. 
   Қақтығыс дегеніміз не?
   
4. 
   Қақтығыстың қандай түрлері бар?
   
5. 
   Қақтығыстың шығу себептері қандай?
   
6. 
   Ұлтаралық қақтығыс дегеніміз не?
   
7. 
   Ұлтаралық қақтығыстың пайда болу себептері?
   
8. 
   Ұлтаралық қақтығыстың қандай формалары бар?
   

1. 
   Этноәлеуметтанудағы зерттеу әдістемесінің ерекшелігі
   
2. 
   Этноәлеуметтанудағы эмперикалық әдістер.
   
3. 
   Қандай зерттеу түрлерін білесін?
   
4. 
   Эмперикалық әдіс дегеніміз не?
   
5. 
   Оның басқа әдістерден айырмашылығы барма?
   
6. 
   Эмперикалық әдістерге қандай әдістер жатады?
   

СОӨЖ екі функция атқарады. Консультативті және бақылаушы. СОӨЖ – бұл студенттің оқытушымен бірге ортақ жұмысы, себебі оқу сабағы диологтік режимде өтеді, мысалы: тренинг, дискуссия, іскерлік және дидактикалық ойындар, презентация, кейстар, жеке, топтық жобаларды дайындау.

Әрбір СОӨЖге қандай бір мәселеге байланысты анализ жасау үшін материалдар дайындалуы керек.
СОӨЖ №1

Тақырыбы: Этноәлеуметтанудың басқа ғылымдармен байланысы.

Өткізу формасы: мини-докладпен шығу.

Сұрақтар:

1. 
   Этноәлеуметтану қандай ғылымдармен байланысты?
   
2. 
   Этноәлеуметтану мен этнологияның өзара байланысы қандай?
   
3. 
   Этноәлеуметтану қашан пән ретінде қалыптасты?
   
4. 
   Отандық этноәлеуметтанудың ерекшелігі неде?
   

Берілген сұрақтар бойынша жазбаша конспект құрап, тақырыпты мазмұнын жан-жақты ашу. Тақырыптың мазмұнын ашу, жекелеген мәселені зерттеу, әртүрлі көзқарас пен концепциялардың бар екеніне назар аудару, шығармашылық талқылау жағдайын туғызу.

1. 
   Этникалық топ деген не?
   
2. 
   Этникалық топтың қандай анықтамалары бар?
   
3. 
   Этникалық топ пен ұлттың айырмашылығы барма?
   

1. 
   Ұлтшылдық дегеніміз не?
   
2. 
   Ұлтшылдықтың шетелдік ғылымдардағы анықтамасы қандай?
   
3. 
   Ұлтшылдықтың қандай түрлерін білесін?
   
4. 
   Ұлтшылдық пен ұлтжандылық дегеніміз не?
   

1. Ұлттық мәселеге деген теоретикалық бағыт.

2. Функциональды, конструктивтік әдістер.

Әдіснемелік нұсқаулар: Студент берілген сұрақтың біреуін таңдап, соны ауызша айтып беру. 6-7 студенттер аудитория ортасына отырып мәселені талқылайды. Ал қалған студенттер оқытушымен бірге олардың айналасына отырып, олардың жауаптарын бағалайды. Пікір талас 20 минутты қамтуы тиіс. Пікір талас арнайы жоспарға байланысты жүргізіледі. Сабақ соңында студент- бақылаушылар өз ойларын білдіріп, әр қатысушының пікіріне баға береді.

Әдебиет: Геллнер Э. Нации и национализм. Пер. С англ. Т. В. Бердико К. Тюнькиной. М., 1991
СОӨЖ №5

Тақырыбы: Этностың онтологиялық және субстанциялық табиғаты.

Өткізу формасы: Топтық сабақ.

Сұрақтар:

1. 
   Этнос дегеніміз не?
   
2. 
   Этникалық процесстер
   

Арутюнов С. А. Этногенез, еге формы и заономерности // Этнополит. Вести 1993 1 Абдулатипова Р. Г., Болтенкова Л. Ф.., Яров Ю. Ф. Федерализм в стории России. Кн. 1 М., 1992

Бабаков В. Г. Кризисные этносы. М., 1993
СОӨЖ №6

Тақырыбы: ҚР тұратын этнос өкілдерінің біріне әлеуметтік-демографиялық талдау жасау.

Өткізу формасы: Дөнгелек үстел түрінде.

Сұрақтар:

1. Қазақ ұлтының әлеуметтік саяси дамуына талдау жасау.

2. Бұрынғы КСРО халықтарының мәдени ұстанымдарына талдау жасау.

3. КСРО халықтарының Одақ құрамына кірместен бұрынғы саяси өміріне талдау жасау.

Әдіснемелік нұсқаулар: Дөнгелек үстел түрінде. Кеңейтілген әңгіме түрінде ұйымдастырып, ол дәріс материалына негізделуі керек. Нақты фактіге сүйеніп, сурет, доклад пайдалану. Өзекті мәселеге кеңінен тоқталу.

Әдебиет: Радаев В. В., Шкаратан О. И. Социальная стратификация, М., 1996

Тишков В. А. Очерки теории и политики этничности в России М., 1997

Накипбеков Т. Общество как социальная система // Мысль,1996, 11

Арутюнов С. А. Народы и культуры. Развитие и взаимодействие. М., 1989

Арутюнян Ю. В. Социальная структура сельского населения М., 1971

Радаев В. В., Шкаратан О. И. Социальная стратификация, М., 1996

1. Этносоциологиядағы әлеуметтік құрылым мәселесі.

2. Әлеуметтік құрылымның мәдени аспектілері

Әдіснемелік нұсқаулар: Дөнгелек үстел түрінде. Кеңейтілген әңгіме түрінде ұйымдастырып, ол дәріс материалына негізделуі керек. Нақты фактіге сүйеніп, сурет, доклад пайдалану. Өзекті мәселеге кеңінен тоқталу.

Әдебиет: Радаев В. В., Шкаратан О. И. Социальная стратификация, М., 1996

Тишков В. А. Очерки теории и политики этничности в России М., 1997

Накипбеков Т. Общество как социальная система // Мысль,1996, 11

СОӨЖ №8

Тақырыбы: Этномәдениет ұжымдық өмірді ұйымдастыру формасы ретінде.

Өткізу формасы: Пікір-сайыс түрінде.

Сұрақтар:

1. 
   Мәдениет – этносоциологиялық анализдің пәні ретінде.
   
2. 
   Этномәдениет: құндылықтық аспект.
   

Арутюнян Ю. В. Социальная структура сельского населения М., 1971

Бромлей Ю. Очерки теории этноса, М, 1998
СОӨЖ №9

Тақырыбы: Мәдениеттердің өзара қарым-қатынас мәселесі.

Өткізу формасы: Дөнгелек үстел түрінде.

Сұрақтар:

1. 
   Мәдени шекара мәселесі. С. Хантингтон концепциясы.
   
2. 
   Тіл идентификация және этникалық рәміз ретінде.
   

Язык и национализм в постсоветских республиках // Отв. редактор М. Н. Губогло

1. 
   Этнос психологиясы.
   
2. 
   Этникалық бірегейлік дегеніміз не?
   
3. 
   Ұлттық сана-сезімді не құрайды?
   
4. 
   Этнос психологиясының басты өлшемдері қандай?