| Жазатайым оқиғаларды тергеу реті
Арнайы тергеуге: ауыр немесе жұмысшылардың қатысуымен болған келеңсіз оқиғалар; бір уақытта екі не одан көп жұмысшылардың қатысуымен болған топтық келеңсіз оқиғалар; жарақаттың ауырлық дәрәжесіне тәуелсіз болған оқиғалар; кәсіптік сырқаттанған (уланған) жағдайдағы топтық келеңсіз жағдайлар жатады.
Келеңсіз жағдайларды арнайы тергеу он күн ішінде комиссия көмегімен жүзеге асырылады. Бұл комиссия еңбек бойынша уәкілетті аймақтық мемлекеттік орган арқылы құрылады, құрамында:
басшы- мемлекеттік еңбек инспекторы;
мүше- жұмыс беруші, уәкілетті орган жұмысшысы немесе жәбірленушінің сенімді өкілі болады.
Жазатайым оқиғаның тергеуінің материалдары міндетті түрдегі жазатайм оқиғаның тергеуінің материалдарын ағымында қырық бес жыл сақталу керек, оның жоюлуы кезінде міндетті турде мемлекеттік архивқа тапсыруы керек.
Әрбір жазатайым оқиғаның тергеуінің нәтижелері жұмыс берушілермен қаралады және қызметкерлер мәлімденеді.
Жұмыс беруші ауыр немесе өліммен аяқталған жазатайым оқиға болғанда,екі немесе оданда көп жұмысшылармен бір уақытта болған топтық қайғылы жағдайларда,жәбірлеушілердің жарақаттарының ауырлығының дәрежесіне қарамай, топтық кәсіптік аурулар (улану) негізінде, қайғылы оқиға болған жердегі құқық қорғау орнына,өндірістік және салалық бақылау және қадағалаудың құзырлы органдарына дереу хабарлайды.Кәсіптік немесе өткір кәсіптік ауруларды (улану) комиссия тергегенде мемлекеттік санэпид қызметкерлері немесе кәсіптік потология орталығының өкілдері қатысады. Өткір(қатты)кәсіптік аурулар (улану) жеке тергегенде мемлекеттік санэпид қызметкерлерінің органдарының немесе кәсіптік потология орталығының өкілдері 24 сағат ішінде,ал егер созылмалы кәсіптік ауруларда хабарлама алған сәттен бастап 7 күн ішінде қаралады. Жұмыс берушімен немесе жәбірленушімен шарттық қатынасы бар,сақтық ұйымының өкілі комиссия жұмысына қатысуға құқылы.
Егер басқа ұйымға кәсіпшілік тапсырмамен (қызметтік не шарттық міндеттер) жіберілген жұмысшымен болған қайғылы жағдайды тергесе,соның ішінде кәсіптік практиканы өтеуші,жалпы білім беретін ,кәсіптік мектептермен жоғарғы оқу орнында оқитындар болса ,онда бұл жағдай қай жерде болса сол ұйымның жетекшісі құрған,жұмыс берушімен және жәбірленушінің өкілетті өкілдің қатысуымен құрылған комиссия қарайды.Басқа ұйымның аумағында орналасқан және негізгі жұмысы сол аумақта өтетін жұмыскерлер болған жазатайым оқиғаларды тергегенде ,оның жұмыс берушісімен ,қай аумақта жазатайым оқиға болса,сол ұйымның жауапты өкілінің қатысуымен өтеді.Көлік апаты себебінен қайғылы жағдайға душар болғанда, тергеуді көлік инспекция органдарының тергеу материалдарының негізінде өткізеді.
Көлік инспекциясының органдары көлік оқиғасы болған күннен бастап бес күндік мерзім ішінде келеңсіз жағдайларды тергеу комиссиясының талабы бойынша қажетті құжаттардыңкөшірмесін тапсыруға міндетті.
Келеңсіз жағдайды тергеу комиссия көмегімен өтеді. Бұл комиссия 24 сағат ішінде ұйым жетекшісінің басшылығымен құрылады. Оның құрамында:
басшы- ұйым басқарушысы ( өндірістік қызметкер) немесе оның орынбасары;
мүше- ұйымның еңбекті қорғау қызметінің басқарушысы, уәкілетті орган жұмысшысы немесе жәбірленушінің сенімді өкілі болады.
Арнайы тергеуге: ауыр немесе жұмысшылардың қатысуымен болған келеңсіз оқиғалар; бір уақытта екі не одан көп жұмысшылардың қатысуымен болған топтық келеңсіз оқиғалар; жарақаттың ауырлық дәрәжесіне тәуелсіз болған оқиғалар; кәсіптік сырқаттанған (уланған) жағдайдағы топтық келеңсіз жағдайлар жатады.
Келеңсіз жағдайларды арнайы тергеу он күн ішінде комиссия көмегімен жүзеге асырылады. Бұл комиссия еңбек бойынша уәкілетті аймақтық мемлекеттік орган арқылы құрылады, құрамында:
басшы- мемлекеттік еңбек инспекторы;
мүше- жұмыс беруші, уәкілетті орган жұмысшысы немесе жәбірленушінің сенімді өкілі болады.
Екі адам қаза тапқандағы топтық келеңсіз оқиға тергеуі комиссия арқылы жүзеге асады. Оны Астана және Алматы қалаларының оьлыс еңдегінің мемлекеттік бас инпекторы басқарады.
Қауіпті өнеркәсіптік объектілерде болған келеңсіз жағдайдағы комиссия құрамына ескерту және төтенше жағдайларды ликвидациялау жөніндегі мемлекеттік инспектор кіред
Техногенді сипатта болған төтенше жағдайларды арнайы тергеу кезінде ескерту және төтенше жағдайларды ликвидациялау жөніндегі мемлекеттік инспектор тағайындалады.
Бұл жағдайда мемлекеттік еңбек тексерушісі комиссия мүшесі болып табылады.
Топтық жазатайым оқиғалар кезінде үш-бес адам қайтыс болған жағдайда тергеу жұмыстарын халықты Әлеуметтік қорғау және еңбек Министірлігі жанында құрылған комиссия жүргізеді, бестен көп адам қайтыс болған жағдайда ҚР үкіметі жүргізеді.
Эксперттік қорытындыны талап ететін сұрақтарды шешу үшін, арнайы комиссия төрағасы, комиссия асты мүшелерін ғалымдар мен қадағалау-бақылау орындары мамандарының арасынан тағайындалады.
Аппаттық оқиға алған үйым объектілерінде зақымданған (зақымданғандарды), жарылу уақытында жоғалғандар (жоғалғандарды), апаттардан, қираулардың және басқа апаттық оқиғаларда жоғалғандарды ары-қарай іздеу шешімі арнайы тексеру комиссия мүшелерінің эксперт-мамандардың және аппаттық-құтқару бөлімше бастығының шешімі негіздеріне сүйене отырып жалғастырылады, зан шығару орындары белгілеген жағдайлар болмаған кезде.
Ресми тексеру жүргізіліп жатқан күндері, арнайы тексеру төрағасының шешімісіз қуәгерлерді, қөзімен көргендерді тергеуге және қолайсыз жағдайды параллель басқа адамдар немесе басқа комиссия мүшелеріне тергеуге тиым салынады.
Достарыңызбен бөлісу: | 
