5В071100 Геодезия және картография мамандығына



жүктеу 0,96 Mb.
бет24/24
Дата26.07.2020
өлшемі0,96 Mb.
#31192
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   24
Зертханалық жұмыс №8

Аэрофототүсірістік жұмыстарды техникалық жобалау
Бастапқы берілгендер – 1 қосымшадан қара

Негізгі аэрофототүсірістік элементтер:

1. АФА - АФА41 түрі

2.Кадр форматы - 18х18см

3.Обьективтің фокустық арақашықтығы - f=100мм

4.Түсіріс масштабы – 1:27000

7.Ендік және бойлық бойынша трапеция өлшемі - Lλ=25.5км, Lφ=37.1км

Нысандардың барлық ауданы келесі жағдайларға сүйене отырып қана түсірістік аудандарға бөлінеді:

1.Берілген масштабқа арналған ауданның максималды көлемі - Lλ=105км, Lφ=37км

2.Бір түсіріс ауданына кіретін трапецияның орташе деңгейлері 0.2Нф дейін ажыратылуы мүмкін;

Нф=f*m=100мм*27000=2700000мм=2700м

0.2Нф=0.2*2700м=540м

Соңында 10 түсіріс ауданы алынады.

Әр ауданға бөлінеді:

1).Набсф+hор.ес.

1.h ор.ес.=980м, Набс=4980м

2.h ор.ес.=192м, Набс=4192м

3.h ор.ес.=333м, Набс=4333м

4.h ор.ес.=1049м, Набс=5049м

5.h ор.ес.=1731м, Набс=5731м

6.h ор.ес.=248м, Набс=4248м

7.h ор.ес.=236м, Набс=4236м

8.h ор.ес.=350м, Набс=4350м

9.h ор.ес.=1284м, Набс=5284м

10.h ор.ес.=281м, Набс=4281м
2)Түсірістің көлденең жабылулары және фотографиялау базисі:

Рх= Рх0+∆Рн+∆Рh

Рх0=60%

Рн=2%

Рh=∆hф*(100- Рх0)= ∆hф*40 Bx=lx*m/100*(100- Рх)

1. ∆Рh=5%, Рх1=67% Вх1=2400м

2. ∆Рh=2%, Рх2=64% Вх2=2600м

3. ∆Рh=5%, Рх3=67% Вх3=2400м

4. ∆Рh=10%, Рх4=72% Вх4=2000м

5. ∆Рh=5%, Рх5=67% Вх5=2400м

6. ∆Рh=3%, Рх6=65% Вх6=2500м

7. ∆Рh=3%, Рх7=65% Вх7=2500м

8. ∆Рh=4%, Рх8=66% Вх8=2500м

9. ∆Рh=18%, Рх9=80% Вх9=1440м

10. ∆Рh=5%, Рх10=67% Вх10=2400м

3)Бойлық жабылу мен бойлық базис:



Ру=30+70*∆hф Bу=lу*m/100*(100- Ру)

1.Ру1=39% Ву1=4400м

2.Ру2=34% Ву2=4800м

3.Ру3=38% Ву3=4500м

4.Ру4=47% Ву4=3800м

5.Ру5=39% Ву5=4400м

6.Ру6=35% Ву6=4400м

7.Ру7=35% Ву7=4400м

8.Ру8=37% Ву8=4500м

9.Ру9=61% Ву9=2800м

10.Ру1=39% Ву10=4400м

4)Аудандағы түсірістердің саны:



К1=Lx/Bx+2 (ұзындық бойынша түсірістер саны) K2=Ly/By+1 (ені бйынша саны)

1.24.8/2.6+2=13 1.37.2/4.4+1=10

2.102/2.6+2=42 2.37.1/4.8+1=9

3.76.5/2.4+2=34 3.37.1/4.5+1=10

4.76.5/2.0+2=41 4.37.1/3.8+1=11

5.51/2.4+2=24 5.37.1/4.4+1=10

6.76.5/2.5+2=33 6.37.1/4.4+1=10

7.76.5/2.5+2=33 7.37.1/4.4+1=10

8.76.5/2.5+2=33 8.37.1/4.5+1=10

9.102/1.44+2=73 9.37.1/2.8+1=15

10.76.5/2.4+2=34 10/3.7/4.4+1=10

Онда аудандағы түсірістердің жалпы саны: К=К12

1.К=130 6.К=330

2.К=378 7.К=330

3.К=340 8.К=330

4.К=451 9.К=1095

5.К=240 10.К=340

5)Әрбір ауданға арналған пленка саны:



Кп=60/(0.18*К+0.02*(К-1)+4)

1.Кп=30м=0.5кат 6.Кп=70м=1.2кат

2.Кп=80м=1.3кат 7.Кп=70м=1.2кат

3.Кп=72м=1.2кат 8.Кп=70м=1.2кат

4.Кп=94.2м=1.6кат 9.Кп=223м=3.7кат

5.Кп=52м=0.9кат 1 .Кп=72м=1.2кат



Пленканың жалпы саны – 20 катушка
Бастапқы берілгендер

  1. қосымша






Трапеция номенклатурасы

hmax, м

hmin, м

35

S-41-133-В,Г

520

130

36

-134-А,Б

693

254

37

-В,Г

375

42

38

-135-А,Б

317

0

39

-В,Г

236

0

40

R-40-7-Б

34

0

41



56

0

42

-8-А,Б

123

37

43

-В,Г

117

0

44

-9-А,Б

268

48

45

-В,Г

283

0

46

-10-А,Б

611

111

47

-В,Г

661

121

48

-11-А,Б

511

154

49

-В,Г

556

172

50

-12-А,Б

522

167

51

-В,Г

534

183

52

R-41-1-А,Б

490

111

53

-В,Г

410

126

54

-2-А,Б

312

63

55

-В,Г

302

87

56

-3-А,Б

154

0

57

-В,Г

121

10

58

-14-А,Б

227

56

59

-В,Г

246

31

60

-15-А,Б

131

0

61

-В,Г

179

25

62

-16-А,Б

112

0

63

-В,Г

107

0

64

-26-А,Б

201

47

65

-27-А,Б

196

34

66

-28-А,Б

112

37

67

-29-А

101

0

Зертханалық жұмыс №9

Ұсақ масштабты түсірістің географиялық байланысын орындау. Түсіріс масштабын анықтау.

Жергілікті жерге түсірісті географиялық байланыстыру келесі этаптардан тұрады:



  1. түсіріс ауданын тағайындау;

  2. опознактарды таңдау;

  3. опознактардың және түсірістің көздік нүктесінің географиялық координаталарын анықтау;

  4. байланыс жүйесін құру.

Түсіріс ауданын тағайындау түсірістегі және картадағы бейнелерді салыстыру арқылы жүзеге асады. Жалпы контурды анықтау керек: жағалық сызықтардың бейнесі, өзен және тау жүйесі.

Опознактар – карта мен түсірістерде байқалған дәл контурлық белгілер. Бір- бірінен максималды алыстатылған 3-4 нүктелерді таңдау керек. Нүктелерді түсірісте белгілеп, нөмірлеу керек (1- сурет). Түсірістің негізгі нүктесінің орналасуын координа белгілері арқылы анықтауға болады ( 2- сурет).





  1. сурет

1- сурет



Картадағы географиялық координаталар торын қолдана отырып байланыс нүктелерінің географиялық координаталарын анықтау. Нәтижелерін кесте № 1 толтыру.

Кесте № 1

№ п / п

Байланыс нүктелері

φ˚ (ендік)

λ˚ (ұзақтығы)

1

2

3

4













Байланыс схемасы картаға қатысты түсірістің жағдайын көрсету керек (3-сурет)








Түсірістің масштабын анықтау үшін келесі формуланы қолдануға болады:

1 / mсн = lсн / Lк * mк ,
мұндағы Lк, lсн – картадағы және түсірістегі сәйкес кесінділердің ұзындығы;

mк, mсн – түсіріс пен карта масштабының бөлімдері.
Түсіріс масштабын екіден кем емес қашықтық бойынша анықтау керек. Мысалы, 3-суретте бұл қашықтық оп. 1- оп. 2- оп. 3. Өлшеулердің нәтижелері мен мәндерін № 2 кестеге толтырылады.
Кесте № 2

№ п / п

Опознаки

lсн, мм

Lк, мм

1/mсн

1/mср

1

2

3

4

5

6



















Екі қашықтық бойынша есептелген масштабтың екі мәні масштаб бөлімінің үшінші белгісінің бірлігінен көп емес ерекшеленуі тиіс. Егер айырмашылық белгіленген мәннен асып кетсе, онда нүктелерді, қашықтықтарды өлшеуді, есептеулерді тексеру қажет.

2 кестенің 6 графасында түсіріс масштабының орташа мәні жазылады.


Зертханалық жұмыс №10

Әуе перспективалы фотосуретке түсірудің негізгі элементтерін есептеу


Аэрофототүсірістің геометриялық параметрлеріне жататын, дешифрлеу нәтижелеріне әсер ететін фотосуретке түсіру базисін "В" және фотосуретке түсіру биіктігін "Н" есептеу. Аэрофототүсіріс форматы lx х ly = 13 х 18 см тең. Қалған бастапқы мәліметтер әрбір вариант үшін кестеде келтірілген.



вариант №

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

мәліметтер

m

14000

12000

18000

7500

25000

5000

18000

10000

4500

25000

fк, мм

100

70

140

210

100

350

70

350

210

140

Р %

65

60

63

64

68

66

70

62

67

69

Есептеу үшін келесі формулалар қолданылады:



1. Н = fк * m, мұндағы

fк – түсірістік камераның фокустық арақашықтығы;

m – аэрофототүсіріс масштабының бөлімі


2. b = * (100 – Р %),

B = b*m,


Мұндағы b – аэрофототүсіріс масштабындағы фотосуретке түсіру базисі,

Р % - бойлық жабу.



Зертханалық жұмыс №11

Түрлі-түсті аэрофототүсірістер
Оның ландшафттар мен жеке объектілерін натуралды түсте орындау мақсатында түрлі-түсті аэрофототүсірістер, жергілікті жерді ауадан фотосуретке түсіру. Жіберу арқасында жергілікті жердің түсті айырмашылығы түрлі-түсті аэрофототүсіріс кезінде аэротүсірістердің хабарлылығы және оларды дешифрлеу мүмкіндігі артады. Түрлі-түсті аэрофототүсіріс көпқабатты аэропленкадағы электромагнитті толқындардың спектрінің көрінетін бөліктерінде көк, жасыл және қызыл зоналарында немесе үш жеке аэропленкада келесі оптикалық бірлесуге бірзоналы кескіндерді жалпы түстіге сәйкес боялатын түсірістер арқылы орындалады. Соңғы әдіс дәлірек және бөлшектердің дифференциалды көшімесін алуға мүмкіндік береді, бірақ ол қазіргі уақытта күрделірек және қымбатырақ. Түрлі-түсті аэрофототүсіріске кейде спектрозоналы аэрофототүсіріс деп аталатын өзгертілген шартты түстердегі әуелік фотосуретке түсіруді жатқызады.

Түрлі-түсті аэрофототүсіріс үшін көпқабатты аэропленкалардан негативті және қайтқыш пленкалар қолданылады. Түсті негативті аэропленка іздердің массалық дайындауына арналған және фотосуретке түсіру шарттарының кең диапазонында түсіріс жүргізуге мүмкіндік береді. Себебі оны фотоөңдеу процесінде өзгертуге болады. Осы аэропленканың әрбір қабаты үшін бояғыш заттардың түстері зона сәулесінің түсіне оның спектральды сезімталдығына байланысты таңдалады. Түсті қайтқыш аэропленканы қолдану жергілікті жердің позитивті кескінін алуға мүмкіндік береді. Сонымен бірге осы аэропленкада түрлі-түсті аэрофототүсіріс қатал шектелген шарттарда орындалады. Түрлі-түсті аэрофототүсіріс сол аэрофотоаппараттармен ( жоғарыендікбұрыштықтан басқа) және қара-ақ фотоматериалдарда пландық және перспективалық аэрофототүсірістегі сол биіктіктерден жүргізіледі. Түсті аэротүсірістердің бейнелеу қасиетін арттыру үшін аэрофотоаппараттарды хроматикалық аберрацияға қатысты жақсартылған объективтермен және түсіріс кезінде сәуле шашу үшін лайықты – блендалармен жабдықталған. Түсті аэрофильмдерді көрсету ережеге сәйкес автоматтандырылған болып табылады. Фотошығару қағазда немесе пленкада, ал жоғары дәлдікті өлшеуді қамтамасыз ету үшін - шыныда орындалады. Түсті фотошығаруда көшірмелі электронды – жартылайавтоматты құралдар қолданылады. Картографиялық жұмыстар үшін түсті аэрофильмдерден түсті іздер ғана емес, сонымен қатар қара-ақ (материал аралық ретінде) та жасалады. Ландшафттардың немесе жергілікті жердің жеке объектілерінің түсті аэротүсірістері бойынша үйрену кезінде, сонымен қатар солар бойынша түрлі карталарды құрастыру кезінде дешифрлеу үшін (стереоскопы немесе интерпретоскопы) қарапайым құралдар және де стереофотограмметриялық құралдар қолданылады.

Фотоэлектронды аэротүсіріс

Фотоэлектронды аэротүсіріс көрсетілген объектілермен электромагнитті толқындарды алуға, оларды күшейтуге және электронды-оптикалық жолмен көрнекті бейнеге қайта құруға, содан соң оны түрлендіргіш экраннан фотопленкада орындауға (аппаратураның сақтаушысының жылдамдығымен бірге қозғалатын) мүмкіндік беретін сканерлейтін аппаратурасымен әуеден және ғарыштан жергілікті жердің түсірісі. Фотоэлектронды аэротүсіріс кезінде жүйелі бейнелердің құрылуы оларды разверткалау жолымен орындалады: көлденең бағытта – сканерлейтін құрылғы жұмысы есебінен, ал бойлық бағытта – сақтаушы қозғалысының есебінен. Фотоэлектронды аэротүсіріс спектрдің көрнікті бөлігімен де және оның шегінің сыртында орындалады. Фотоэлектронды аэротүсірістің практикалық қолданылатын түрлерінің ішінде инфражылу және радиолокационды аэротүсірістер көбірек иеленген. Олардың әрбіреуі ережеге сәйкес түсірістік жұмыстардың режимдері мен өзіндік шарттары бар. Фотоэлектронды аэротүсірістер жергілікті жердің жалпы бейнесі бойынша қарапайым аэротүсірістерді еске алады. Бірақ олар жерүсті объектілердің ішкі түрін емес, ал олардың жылулық қасиетін немесе осы түсірістерді қосымша мәлімет негізі ретінде қолдануға мүмкіндік беретін радиотолқындар бейнесінің сипаттамасын көрсетеді.

Фотоэлектронды аэротүсірісді дешифрлеу аэротүсірістердің принциптік негізіндегідей орындалады, бірақ берілген жағдайда нақтыланған бейнемен жұмыспен кедеседі және табиғи және техникалық факторлардың санын ескеріледі. Инфражылу аэротүсіріс (инфрақызыл нефотографиялық, ИК – термалы) пассивті фотоэлектронды аэротүсірістің санына жатады (яғни және ұзындығы 1,2–25 мкм толқындар диапазонында жергілікті жер объектілерін жеке жылу шығару регистрациясы үшін арналған.
Зертханалық жұмыс №12

Аналитикалық кеңістік фототриангуляция.

Зертханалық жұмысты өткізудің мақсатына студенттерді аналитикалық әдіспен кеңістік фототриангуляцияның негізгі процесстерімен таныстыру болып табылады.

Жұмысты орындау нәтижесінде студенттер міндетті:


  1. Фототриангуляция жобасы туралы ақпаратты болуға.

  2. Нүктелерді бақылау үшін журнал тізімен белгілеуге.

  3. Х ,У координаталарын және паралакстарды өзгерту әдістемесін үйрену.

Тірек, фотограметриялық ( байланыстырушы) және трансформациялық х-тік нүктелерден басқа

әрбір стереопараларды келесі нүктелер белгіленеді:



∆ + :


+

□ □


+ ○ +

: :



∆ - тірек нүктелері

: - фотограметриялық ( байланыстырушы) нүктелер

□ - орталық байланыстырушы нүкте

+ - бақылау нүктесі

○ - судың жылжуы

○ - трансформациялық нүкте



Зертханалық жұмыс №13
1 : 2000; 1 : 5000; 1 : 10000 масштабтағы аэрофототүсірістерді топографиялық дешифрлеу
Топографиялық дешифрлеу дегеніміз- жергілікті жердігі аэротүсірістерді анықтау, олардың сызықтық және биіктік сипаттамаларын және топографиялық шартты белгілерге сәйкес бейнелерін анықтау процесі.

Аэротүсірістердегі барлық нысандар төмендегідей жіктеледі:

- табиғи ландшафт нысандары;

- адаммен құрастырылған мәдени ландшафт нысандары;

Дешифрлеу түрлері:

- камералды;

- далалық;

- эталонды.

Дешифрлеу белгілері:

- түзу: форма, өлшем, тон;

- жанама: нысандардың орналасуы, нысан көлеңкесі.

Дешифрлеу жұмыстарының алдында сызылған бейненің жалпы генерализациясы бойынша мағлұматтар алынады. Сонымен қатар әрбір белгіленген контур шартты белгілермен толтырылуы керек.


Зертханалық жұмыс №14

Аэрофототүсірістік ұшу өлшемі және 1: 10 000 масштабтағы топографиялық карта масштабы үшін аэрофототүсірістерді далалық дайындау жұмыстары.
Зертханалық жұмыстың мақсаты:

  1. Аэрофототүсірістік ұшуды есептеуді үйрену және 1: 10 000 масштабтағы топографиялық карта масштабы үшін аэрофототүсірістерді бір аэрофототүсіріс әдісімен далалық өңдеуді үйрену;

  2. Аэротүсіріске тән негізгі талаптарды үйрену.



жүктеу 0,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   24




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау