7 Тәжірибелік сабақ: Әдеби сын мен әдебиеттану тарихы және қазіргі
әдеби үрдістің жаңашылдық қырлары
Сабақтың мақсаты: Әдеби сын мен әдебиеттану тарихының, қазіргі әдеби үрдістің
жаңашылдық қырларын қандай деңгейде меңгергендігін тексеріп бағалау.
Әдістемелік нұсқау: Қазақ әдебиеті сыны мен ғылымының тарихи белестерінің әр
кезеңдеріне назар аудар. Қазақ әдебиетінің даму жолдарын саралау барысында жазылған
еңбектерді оқыңыз.Ұлттық әдеби сынның тарихын жасауға байланысты жарық көрген
еңбектерді қараңыз.
Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар:
1. Қазақ әдебиеті сыны мен ғылымының тарихи белестерінің кезеңдері.
2. Қазақ әдебиетінің даму жолдарын саралау.
3.Ұлттық әдеби сынның тарихын жасауға жарық көрген еңбектер.
4.Қазіргі әдеби сынның жаңашылдық қырлары.
Әдебиеттер:
1. Қирабаев С. Кеңес дәуіріндегі қазақ әдебиеті Оқу құралы. – А: Білім, 1998
2. Қирабаев С. Революция және әдебиет.-А.,1977
3. Қирабаев С. Октябрь және қазақ әдебиеті.-А.,1968
4. Кәкішев Т.Қазақ әдебиеті сынының тарихы. Оқулық. – А: Санат, 1975
5. Кенжебаев Б. Әдебиет белестері.-Алматы,1986.-396б
6. Қоңыратбаев Ә. Қазақ әдебиетінің тарихы Оқулық. Алматы: Санат, 1994
7. Тоқсамбаева А. Қазіргі қазақ әдебиеті(1960-2000).Оқулық;Семей,2011ж; «Интелл».–279 б.
8. Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы. 2-кітап. А., 2001ж.
9. Дәдебаев Ж.Д. Қазіргі қазақ әдебиеті. Оқу құралы. – А: Қазақ универ, 2002
10.Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы. Оқу құралы. – А: Қазақ универ, 2002
11. Бердібаев Р. Қазақ совет әдебиетінің қалыптасуы. А., 1971 ж.
8 Тәжірибелік сабақ: Жаңғыру кезіндегі сын және осы жылдары жарық
көрген зерттеу еңбектері
Сабақтың мақсаты:Ғалымдардың жарық көрген сын,зерттеу еңбектерімен, монаграфиялармен таныстыма тексеріп, бағалау.
Әдістемелік нұсқау: Бүгінгі әдеби процесс пен тарихи әдебиетке қатысты әр
кезде пікір айтып, ақыл-кеңестерімен көмектескен, тіпті зерттеулер жасауға қатысқан аға жазушылардың еңбектерін назарда ұстау. Мысалы: М.Әуезовтің «Әр жылдар ойлары» (1959), «Уақыт және, әдебиет» (1962) атты мақалалары мен зерттеулері, С.Мұқановтың «Өсу жолдарымыз» (1960) атты мақалаларының жинағы мен «Жарқын жұлдыздар» (1964) деген Шоқан мен Абайға арналған зерттеуі жарық көрді.
Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар:
1.1956-1966 жыл аралығындағы жарық көрген сыни еңбектерге тоқталу.
2.Зерттеулер жасауға қатысқан аға жазушылардың еңбектері жайлы.
3.Қазақ халқының ауыз әдебиетіне арналған жаңа зерттеулер.
4.Бұл дәуірдегі бірталай бағалы зерттеулер демократтық-ағартушылық әдебиетке
арналғандығы.
5.Бұл дәуірде сын мақалалар жинақтарын жариялау жайлы.
6.Қазақ әдебиетінің тәуір туындыларының дүние жүзіне таныла түсуі.
Әдебиеттер:
1. Қирабаев С. Кеңес дәуіріндегі қазақ әдебиеті Оқу құралы. – А: Білім, 1998
2. Қирабаев С. Революция және әдебиет.-А.,1977
3. Қирабаев С. Октябрь және қазақ әдебиеті.-А.,1968
4. Кәкішев Т.Қазақ әдебиеті сынының тарихы. Оқулық. – А: Санат, 1975
5. Кенжебаев Б. Әдебиет белестері.-Алматы,1986.-396б
6. Қоңыратбаев Ә. Қазақ әдебиетінің тарихы Оқулық. Алматы: Санат, 1994
7. Тоқсамбаева А. Қазіргі қазақ әдебиеті(1960-2000).Оқулық;Семей,2011ж; «Интелл».–279 б.
8. Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы. 2-кітап. А., 2001ж.
9. Дәдебаев Ж.Д. Қазіргі қазақ әдебиеті. Оқу құралы. – А: Қазақ универ, 2002
10.Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы. Оқу құралы. – А: Қазақ универ, 2002
11. Бердібаев Р. Қазақ совет әдебиетінің қалыптасуы. А., 1971 ж.
9 Тәжірибелік сабақ: Қазақ прозасының тарихи тақырыпты кең құлашпен игере
бастауы
Сабақтың мақсаты Студент-тарихи тақырыпқа арналған шығармалардағы көркемдік көрініске, тарихи шындыққа қоғамдық өмірдегі нақтылы құбылыстарға, болған уақиғаларға сол заманда өмір сүрген тұлғалардың арқау болғандығына назар аударды ма соны тексеріп бағалау.
Әдістемелік нұсқау:М.Әуезов негізін салған тарихи роман дәстүріннің жал-ғастырылуы.Қатпары қалың тарихтың Ғ.Мүсіреповтің«Жат қолында»,Ғ.Мұста-финнің «Көз көрген»,Х.Есенжановтың «Көп жылдар өткен соң»,«Тар кезең», «Жүнісовтер хикаясы», Ә.Нүрпейісовтың «Қан мен тер»,Қ.Жұмаділовтің «Соңғы көш», Тағдыр»,Д.Досжановтың «Жібек жолы» т.б.шығармаларының шешімін табуы.
Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар:
1.60-70-жылдарда жарық көрген тарихи романдар.
2.Бұл дәуірдегі қазақ әдебиетінде тарихи романдарды халықтық жаңа сапаға ие бола дамуы. 3.Ғабит Мүсірепов «Оянған өлкенің» екінші кітабы «Жат қолында» жайлы.
4.Қазақ тарихының кейбір мәселелері көрініс тапқан Ә. Әлімжановтың «Махамбеттің
жебесі» (1969), «Ұстаздың қайтып оралуы» романдары.
5. X. Есенжановтың «Ақ жайық»,Ғ.Слановтың «Асау арна» романдары.
Әдебиеттер:
1. Қирабаев С. Кеңес дәуіріндегі қазақ әдебиеті Оқу құралы. – А: Білім, 1998
2. Қирабаев С. Революция және әдебиет.-А.,1977
3. Қирабаев С. Октябрь және қазақ әдебиеті.-А.,1968
4. Кәкішев Т.Қазақ әдебиеті сынының тарихы. Оқулық. – А: Санат, 1975
5. Кенжебаев Б. Әдебиет белестері.-Алматы,1986.-396б
6. Қоңыратбаев Ә. Қазақ әдебиетінің тарихы Оқулық. Алматы: Санат, 1994
7. Тоқсамбаева А. Қазіргі қазақ әдебиеті(1960-2000).Оқулық;Семей,2011ж; «Интелл».–279 б.
8. Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы. 2-кітап. А., 2001ж.
9. Дәдебаев Ж.Д. Қазіргі қазақ әдебиеті. Оқу құралы. – А: Қазақ универ, 2002
10.Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы. Оқу құралы. – А: Қазақ универ, 2002
11. Бердібаев Р. Қазақ совет әдебиетінің қалыптасуы. А., 1971 ж.
10 Тәжірибелік сабақ:1960-2000жылдарда тарихи адамдар өмірінен алынып жазылған
шығармалар
Сабақтың мақсаты: Тарихтың әр кезеңінде өмір сүрген ұлы тұлғалардың өмірі мен
кейінгі ұрпаққа қалдырған өнегесін дәріптейтін ғұмырнамалық мәліметтер негізінде
жазылған туындыларды қандай дәрежеде меңгергенін тексеріп, бағалау.
Әдістемелік нұсқау:Қоғам өмірінде анық ізі қалған оқиғаларды іріктей отырып, нақты заман кейіпкерінің қыры мен сырын ашатын, ғұмырнамалық мәліметтер негізінде жазылған Сәбит Мұқановтың Шоқан Уәлихановқа арналған «Аққан жұлдыз» (1967-1969), Ж. Молдағалиевтің Ыбырай Алтынсарин туралы «Алғашқы қоңырау» (1978), Д.Әбілевтің «Сұлтанмахмұт» (1965-1971), С. Жүнісовтің «Ақан сері» (1971-1978), З.Ақышевтің «Жаяу Мұса» (1981) романдары әдебиет тарихында елеулі мән-мағынаға ие болған туындылар екендігіне назар аудару қажет.
Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар:
1.С. Мұқановтың, Ж. Молдағалиевтің, Д.Әбілевтің, С. Жүнісовтің, З.Ақышевтің әдебиет
тарихында елеулі мән-мағынаға ие болған туындылары жайлы.
2.Жеке қайраткерлерге арналған шығармалар Қ.Сәрсекеевтің «Қызыл жалау»Ш.Мұртазаның
«Қызыл жебе» , «Жұлдызды көпір» романдары.
3.1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілісінің басшысы Аманкелді Имановтың жастық шағына
арналған «Қоғабай» романына тоқталу.
4.Өнер адамының өмірін суреттеуге арналған шығармалар.
Әдебиеттер:
1. Қирабаев С. Кеңес дәуіріндегі қазақ әдебиеті Оқу құралы. – А: Білім, 1998
2. Қирабаев С. Революция және әдебиет.-А.,1977
3. Қирабаев С. Октябрь және қазақ әдебиеті.-А.,1968
4. Кәкішев Т.Қазақ әдебиеті сынының тарихы. Оқулық. – А: Санат, 1975
5. Кенжебаев Б. Әдебиет белестері.-Алматы,1986.-396б
6. Қоңыратбаев Ә. Қазақ әдебиетінің тарихы Оқулық. Алматы: Санат, 1994
7. Тоқсамбаева А. Қазіргі қазақ әдебиеті(1960-2000).Оқулық;Семей,2011ж; «Интелл».–279 б.
8. Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы. 2-кітап. А., 2001ж.
9. Дәдебаев Ж.Д. Қазіргі қазақ әдебиеті. Оқу құралы. – А: Қазақ универ, 2002
10.Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы. Оқу құралы. – А: Қазақ универ, 2002
11. Бердібаев Р. Қазақ совет әдебиетінің қалыптасуы. А., 1971 ж.
11 Тәжірибелік сабақ: І.Есенберлиннің, М.Мағауиннің, Ә.Кекілбаевтің тарихи
тақырыптағы шығармалары
Сабақтың мақсаты:Осы жазушылардың тарихи шығармаларының оқиғаларын салыстырып оқыту барысында студентттерге тарихи шығармаларды толық меңгертіп және әр жазушы стильн ажырататындай дәрежеге жеткізу.
Әдістемелік нұсқау:Тарихи оқиғаларға байланысты жарияланған мерзімді
баспа беттеріндегі мақалаларды,монаграфияларды қарау.Мысалы:Жанбибі Дүйсенбаеваның 2007 жылы «Арыс» баспасынан шыққан «Әбіш Кекілбаев шығармаларындағы тарих тағылымы» деген еңбегін қараңыз.
Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар:
1. I. Есенберлиннің тарих беттеріне арнаған «Қаһар»романына тоқталу.
2. І. Есенберлиннің тарихи тақырыпқа жазған соңғы шығармасы – «Алтын орда» үш
томдық романы жайлы.
3.Қазақ-Ресей қарым-қатынастарын суреттейтін шығарма Мұхтар Мағауиннің
«Аласапыран» романы.
4.Қазақ-орыс қарым-қатынасының кейінгі тарихын суреттейтін Ә.Кекілбаевтың «Үркер»
(1981), «Елең-алаң» (1984) романдары.
Әдебиеттер:
1. Қирабаев С. Кеңес дәуіріндегі қазақ әдебиеті Оқу құралы. – А: Білім, 1998
2. Қирабаев С. Революция және әдебиет.-А.,1977
3. Қирабаев С. Октябрь және қазақ әдебиеті.-А.,1968
4. Кәкішев Т.Қазақ әдебиеті сынының тарихы. Оқулық. – А: Санат, 1975
5. Кенжебаев Б. Әдебиет белестері.-Алматы,1986.-396б
6. Қоңыратбаев Ә. Қазақ әдебиетінің тарихы Оқулық. Алматы: Санат, 1994
7. Тоқсамбаева А. Қазіргі қазақ әдебиеті(1960-2000).Оқулық;Семей,2011ж; «Интелл».–279 б.
8. Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы. 2-кітап. А., 2001ж.
9. Дәдебаев Ж.Д. Қазіргі қазақ әдебиеті. Оқу құралы. – А: Қазақ универ, 2002
10.Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы. Оқу құралы. – А: Қазақ универ, 2002
11. Бердібаев Р. Қазақ совет әдебиетінің қалыптасуы. А., 1971 ж.
12 Тәжірибелік сабақ: Кеңестік дәуірде жарық көрген қазақ романдары
Сабақтың мақсаты: Кеңестік дәуірде жарық көрген романдардың негізгі
проблемасын студент қандай дәрежеде меңгергенін тексеріп бағалау.
Әдістемелік нұсқау: Қазақ романы ішінде біздің замандастарымыздың бейнесін
олардың өндіріс орындарында істеп жүрген мамандығымен,ондағы өзіндік қарым-қатынастары арқылы көрсетуді де мақсат еткен шығармалар аз емес. Олардың қатарында З.Қабдоловтың «Жалын» (1970), М.Сәрсекеевтің «Жаңғырық» (1979), А. Жақсыбаевтың «Егес» (1975), «Қорған» (1991), «Бөгет» (1981), Р.Сейсенбаевтың «Өмір сүргің келсе» (1978) атты романдары бар.
Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар:
1.Т.Ахтановтың «Шырағың сөнбесін» (1981) романы.
2.Тақырыбы – соғыстың өзі емес, оның алыс қазақ ауылындағы жаңғырығы болған
Б.Соқпақбаевтың «Өлгендер қайтып келмейді» романы.
3.Соғыс кезінің шындығын арқау еткен Н.Ғабдуллиннің «Жігер» романы.
4.Қ.Қазыбаевтың «Ызғар» романы.
5. Ш.Мұртазаның «Қара маржан» романдарына тоқталу.
6. Қазіргі қазақ романдарындағы проблемалық сипаттар.
Әдебиеттер:
1. Қирабаев С. Кеңес дәуіріндегі қазақ әдебиеті Оқу құралы. – А: Білім, 1998
2. Қирабаев С. Революция және әдебиет.-А.,1977
3. Қирабаев С. Октябрь және қазақ әдебиеті.-А.,1968
4. Кәкішев Т.Қазақ әдебиеті сынының тарихы. Оқулық. – А: Санат, 1975
5. Кенжебаев Б. Әдебиет белестері.-Алматы,1986.-396б
6. Қоңыратбаев Ә. Қазақ әдебиетінің тарихы Оқулық. Алматы: Санат, 1994
7. Тоқсамбаева А. Қазіргі қазақ әдебиеті(1960-2000).Оқулық;Семей,2011ж; «Интелл».–279 б.
8. Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы. 2-кітап. А., 2001ж.
9. Дәдебаев Ж.Д. Қазіргі қазақ әдебиеті. Оқу құралы. – А: Қазақ универ, 2002
10.Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы. Оқу құралы. – А: Қазақ универ, 2002
11. Бердібаев Р. Қазақ совет әдебиетінің қалыптасуы. А., 1971 ж.
13 Тәжірибелік сабақ: Кеңестік қазақ әдебиетінің соңғы дәуіріндегі қазақ
повестері мен әңгімелерінің жанырлық дамуы
Сабақтың мақсаты: Қазақ повестері мен әңгімелерінің жанырлық даму жолы, қалыптасу тарихы,стильдік қыры және жазушы дүние танымын студент қандай дәрежеде меңгергенін
тексеру.
Әдістемелік нұсқау: Көшпелі халықтың қаһармандық салты мен рухани биік өмірін
романтикалық бояулармен жаңғыртуға арналған Ә.Кекілбаевтың «Ханшадария хикаясы»,
«Күй», А.Сүлейменовтің «Бесатар», Н.Әбутәлиевті «Қайран Нарын», Қ.Мұхамбетқалиевтің
«Ежелгі дұшпан» сияқты повестерін назар аудару.
Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар:
1.Повестің жанрлық дамуы.
2. Ғабит Мүсіреповтің озық туындылары «Кездеспей кеткен бір бейне», «Ұлпан» повестері. 3. 70-80-жылдарда әңгіме жанрының өркендеуі.
4.Бұл дәуірдегі әдебиетке ауыл өмірін жырлай келген жастардың шығармаларына тоқталу.
5. Қазіргі қазақ повесінің сәтті ізденістері.
Әдебиеттер:
1. Қирабаев С. Кеңес дәуіріндегі қазақ әдебиеті Оқу құралы. – А: Білім, 1998
2. Қирабаев С. Революция және әдебиет.-А.,1977
3. Қирабаев С. Октябрь және қазақ әдебиеті.-А.,1968
4. Кәкішев Т.Қазақ әдебиеті сынының тарихы. Оқулық. – А: Санат, 1975
5. Кенжебаев Б. Әдебиет белестері.-Алматы,1986.-396б
6. Қоңыратбаев Ә. Қазақ әдебиетінің тарихы Оқулық. Алматы: Санат, 1994
7. Тоқсамбаева А. Қазіргі қазақ әдебиеті(1960-2000).Оқулық;Семей,2011ж; «Интелл».–279 б.
8. Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы. 2-кітап. А., 2001ж.
9. Дәдебаев Ж.Д. Қазіргі қазақ әдебиеті. Оқу құралы. – А: Қазақ универ, 2002
10.Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы. Оқу құралы. – А: Қазақ универ, 2002
11. Бердібаев Р. Қазақ совет әдебиетінің қалыптасуы. А., 1971 ж.
14 Тәжірибелік сабақ: Кеңестік қазақ әдебиетінің соңғы дәуіріндегі қазақ
поэмалары.
Сабақтың мақсаты: Қазақ поэмалары және олардың жанрлық дамуын,тақырыптық ерекшеліктерін студент қандай деңгейде меңгергенін тексеріп,бағалау.
Әдістемелік нұсқау: Бұл жылдарда сюжетсіз лирикалық- философиялық поэмалар көптеп жазыла бастады. Мұндай ізденістерге Қ.Бекқожиннің,Х.Ерғалиевтың,Ж.Молдағалиевтың,
Ә.Тәжібаевтың,М.Әлімб-евтың,Т.Бердияровтың, Қ.Мырзалиевтың,М.Мақатаевтың шығармаларын жатқызуға болады .
Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар:
1. Бұл жылдарда қазақ поэмасының дамуы.
2.Адам еңбегін, оның қоғамды жаңартудағы күшін суреттеу тақырыбына байланысты
жазылған поэмалар.
3.Еңбек адамының жиынтық бейнесін жасауға арналған кең көлемді сюжетті эпикалық
поэмалар.
4.Отан соғысы оқиғаларын еске алу түрінде жазылған поэмалар.
5.Тарихи оқиғаларды суреттеуге арналған поэмалар.
6.Өнер адамдарын жырға қосқан поэмала.
7.Сюжетсіз лирикалық- философиялық поэмалардың жазылуы.
Әдебиеттер:
1. Қирабаев С. Кеңес дәуіріндегі қазақ әдебиеті Оқу құралы. – А: Білім, 1998
2. Қирабаев С. Революция және әдебиет.-А.,1977
3. Қирабаев С. Октябрь және қазақ әдебиеті.-А.,1968
4. Кәкішев Т.Қазақ әдебиеті сынының тарихы. Оқулық. – А: Санат, 1975
5. Кенжебаев Б. Әдебиет белестері.-Алматы,1986.-396б
6. Қоңыратбаев Ә. Қазақ әдебиетінің тарихы Оқулық. Алматы: Санат, 1994
7. Тоқсамбаева А. Қазіргі қазақ әдебиеті(1960-2000).Оқулық;Семей,2011ж; «Интелл».–279 б.
8. Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы. 2-кітап. А., 2001ж.
9. Дәдебаев Ж.Д. Қазіргі қазақ әдебиеті. Оқу құралы. – А: Қазақ универ, 2002
10.Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы. Оқу құралы. – А: Қазақ универ, 2002
11. Бердібаев Р. Қазақ совет әдебиетінің қалыптасуы. А., 1971 ж.
15 Тәжірибелік сабақ: 1960-2000 жылдарда жарық көрген шығармаларда ауыл
өмірінің бейнеленуі
Сабақтың мақсаты: 1960-2000 жылдарда ауыл өмірінен алынып жазылған
шығармаларды қандай деңгейде меңгергенін тексеріп, бағалау.
Әдістемелік нұсқау: Бұл жылдарда жарық көрген шығармалар қатарында соғыс кезіндегі ел
өмірі шындығы суреттелетін Т.Ахтановтың «Шырағың сөнбесін» (1981) романы,
Б.Соқпақбаевтың «Өлгендер қайтып келмейді» (1961), Н.Ғабдуллиннің «Жігер» (1983),
Қ.Қазыбаевтың «Ызғар», Ш.Мұртазаның «Қара маржан» романдары бар. Бұл романдардың
тақырыбы соғыстың өзі емес, оның алыс қазақ ауылындағы жаңғырығы.
Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар:
1.Соғыс кезіндегі ел өмірі шындығы суреттелетін Т.Ахтановтың «Шырағың сөнбесін» (1981)
романы жайлы.
2.Тақырыбы – соғыстың өзі емес, оның алыс қазақ ауылындағы жаңғырығы
Б.Соқпақбаевтың «Өлгендер қайтып келмейді» (1961) романында сөз болады.
3.Соғыс кезінің шындығын романдарына арқау еткен Н.Ғабдуллиннің «Жігер» (1983) жайлы.
4.Қ.Қазыбаевтың «Ызғар»,Ш.Мұртазаның «Қара маржан» романдары.
Әдебиеттер:
1. Қирабаев С. Кеңес дәуіріндегі қазақ әдебиеті Оқу құралы. – А: Білім, 1998
2. Қирабаев С. Революция және әдебиет.-А.,1977
3. Қирабаев С. Октябрь және қазақ әдебиеті.-А.,1968
4. Кәкішев Т.Қазақ әдебиеті сынының тарихы. Оқулық. – А: Санат, 1975
5. Кенжебаев Б. Әдебиет белестері.-Алматы,1986.-396б
6. Қоңыратбаев Ә. Қазақ әдебиетінің тарихы Оқулық. Алматы: Санат, 1994
7. Тоқсамбаева А. Қазіргі қазақ әдебиеті(1960-2000).Оқулық;Семей,2011ж; «Интелл».–279 б.
8. Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы. 2-кітап. А., 2001ж.
9. Дәдебаев Ж.Д. Қазіргі қазақ әдебиеті. Оқу құралы. – А: Қазақ универ, 2002
10.Қазақ әдебиетінің қысқаша тарихы. Оқу құралы. – А: Қазақ универ, 2002
11. Бердібаев Р. Қазақ совет әдебиетінің қалыптасуы. А., 1971 ж.
Студенттердің оқытушының басшылығымен
орындайтын өздік жұмысына әдістемелік нұсқау
І Реферат жазу.
Өздік жұмысының мақсаты: Дәріс, семинар сабақтардың ғылыми мәнін арттыру, студерттердің қабілетін дамытып, ойын шашыратпай, ғылыми тұрғыда жазуға баулу.
Әдістемелік нұсқау: Реферат А4 форматта жазылады. Қолдан жазылған реферат көлемі 13-15 бет, ал компьютерден басылған реферат көлемі 10-12 бет болу керек. Реферат құрылымы: 1)жоспары; кіріспе; негізгі бөлім: қорытынды; қолданылған әдебиеттер тізімі. Сыртқы беті стандартқа сай, комьпютерге басылған болуы тиіс.
ІІ Конспект жазу.
Өздік жұмысының мақсаты: Студенттерді жүйелі,мағыналыжазуға баулу.
Әдістемелік нұсқау: Берілген тақырыпты түсінікті етіп қысқаша, тұжырымдап,
ықшамдап, көшіріп жазу. Жазу барысында тақырыптан ауытқымай,жүйелеп жазу керек.Конспект қолмен жазылады.
IIІ Тарихи романдарды оқу.
Өздік жұмысының мақсаты: Студент назарын тарихи тақырыпқа арналған
шығармадағы көркемдік көрініске, тарихи шындыққа қоғамдық өмірдегі нақты құбылыстарға, болған уақиғаларғ сол заманда өмір сүрген тұлғалардың арқау
болатындығына аударту.
Әдістемелік нұсқау:Мына шығармаларды қараңыз:.Алпысбаев Қ.Тарихи шығарма: таным және көркемдік. А, Бердібаев Р. Қазақ тарихи романы.А.,1979ж,Дәдебаев Ж.Қазақтың тарихи романы: дәстүр мен жаңашылдық.А.,1988ж,Бердібаев Р. Роман және заман. А.,1967ж, Қазақ романы. А., 1975ж,Лизунова Е. Қазіргі қазақ романы.А.,1966ж,Елеукенов Ш.Қазақ романы және қазіргі дәуір.А., 1968ж,Майтанов Б. Қазақ прозасындағы замандас бейнесі.А.,1982ж,Атымов М. Қазақ романдарының поэтикасы.
ІV Баяндама жазу.
Өздік жұмысының мақсаты:Қысқа,жүйелі сөйлеуге баулу.
Әдістемелік нұсқау:Тақырыпқа байланысты жүйелі түрде қысқаша
баяндау керек.
Студенттердің оқытушының басшылығымен
орындайтын өздік жұмыстары.
1 СОБӨЖ Ғ.Мүсіреповтің «Жат қолында» шығармасы (Ауызша)
Өздік жұмысының мақсаты: Жазушының тарихи шығарма жазудағы шеберлігін таныту.
Әдістемелік нұсқау: «Жат қолында» романы «Оянған өлкенің» екінші кітабы. «Жат қолында» романының композициялық бітімі, тарауларға жіктеу тәсілдері, оқиғалардың даму, өрбу, өсу, тыну логикасы, кейіпкерлерді сомдау принциптері «Оянған өлке» романының эстетикасымен үндес. Романда шетел капилатының қазақ жеріне сұғына кіруі, ауылдағы таптық жіктеліс, қазақ оқығандары арасындағы әр түрлі ағым, жұмысшы ұйымдарының құрыла бастауы, коммунистердің тарихи ролі осы алуандас әлеуметтік мәселелер жеке тағдырлар, адам образдары арқылы эстетикалық жіктеу, көркемдік талдау табады.
2 СОБӨЖ Проза, оның даму сатылары және дәстүр мен жаңашылдық (Реферат)
Өздік жұмысының мақсаты: Қазіргі қазақ прозасының жанрлық байлығы мен стильдік көп қырлығын таныту
Әдістемелік нұсқау: Прозаның гуманистік мазмұнының тереңдеуі. Адамның адамгершілік және іскерлік қабілеттерінің суреттелуі. Ауыл мен қала, өндіріс пен шаруашылық мәселелерінің көріністері. Тоғышарлық пен тоқырау белгілері. Жұмысшы, шаруа және интелегенция образын жасаудағы ізденістер, жетістіктер. Тартыс сипаты мен характер ерекшелігі. Заман тынысы мен замандас тұрғысы. Әлеуметтік-философиялық проза. Психологиялық проза. Публицистикалық проза. Лирикалық проза. Хроникалық проза. Биографиялық проза. Документальды проза. Прозаны бұлайша топтастырудың шарттылығы. Образ жасаудағы ізденістер. Сөз бен істің үндестігі мен қарама-қайшылығы және олардың характер шындығын танытудағы ролі. Жазушының портрет жасаудағы шеберлігі. Монолог пен диалог. Образ жасаудың амал-тәсілдерінің өзара байланысы. Ә.Нүрпейісов, Т.Ахтанов, Ә.Нұршайықов, З.Қабдолов, О.Бөкей, Қ.Жұмаділов, Б.Соқпақбаев, І.Есенберлин, Ә.Кекілбаев, Қ.Ысқақов,т.б. қаламгерлер шығармаларындағы көркемдік-идеялық ізденістер.
3 СОБӨЖ О.Бөкейдің «Өз отыңды өшірме» романы (Ауызша)
Өздік жұмысының мақсаты: Романды оқыту барысында ХХ ғасырдың бірінші
ширегінде үлкен дүрбелең туғызған өзгерістің қазақ даласындағы көрінісін меңгерту.
Әдістемелік нұсқау: Романда тапқа жіктелген қоғам, алмағайып, аласапыран кезең уақиғасы адамдар тұлғасы, олардың іс-әрекеті, бір-біріне қарым-қатынасы қат-қабат тартыс аясында баяндалады.Роман оқиғасы бес салаға жіктелген. Әрбір сала бүгін мен баяғының бейнесін беретін тараушаларға бөлінген. Жазушы адамдар тағдырын танытуға ерекше көңіл бөледі.Шұрайлы тілмен өрнектелген кейіпкерлер болмыс, тынымсыз ой мен шиыршық атқан сезімдер, ашу мен ақыл, парықсыздық пен парасат, сатқындық пен адалдық, аярлық пен тазалық сияқты қарама-қайшы ұғымдар авторлық баяндау және суреттеулер арқылы шарпысып отырады.
4 СОБӨЖ Ә.Тәжібаев поэзиясынан троп түрлерін теру (Картотека)
Өздік жұмысының мақсаты: Көркем талдауға баулу.
Әдістемелік нұсқау: Қ.Жұмалиев айтқан бес түрлі жолмен жасалатын метафора түрлерін, метонимия мен синекдоханы Ә.Тәжібаев поэзиясынан табу. Ә.Тәжібаев поэзиясында кездесетін теңеулердің жасалу жолдарына көңіл аударыңыз.
5 СОБӨЖ. Ә.Нұрпейісовтің «Қан мен тер» трилогиясы (Ауызша)
Өздік жұмысының мақсаты: Ә.Нұрпейісовтің шығармашылық
шеберлігін таныту.
Әдістемелік нұсқау: Дәуір тынысын 1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілісінен бастап, Колчак, Дулатов армияларының талқандалған шағына дейінгі мерзім кең қамтылып суреттеледі. «Қан мен терде» басқа туындыларда аталып қана өтетін патшашыл ақ әскерінің тіршілік келбеті мейлінше толыққанды бейнеленеді. Романдағы авторлық мақсат, сюжеттік арналар, көркемдік зерттеу нысаны жаңа. Ә.Нұрпейісов сан алуан қасиеттерімен қалыптасып болған әлеуметтік-психологиялық талдау өнерінің қазақ топырағындағы жетілген өресін танытады. Трилогияның сюжеттік-композициялық желілері де бір бағытта өрістегенімен, авторлық, лирикалық шегіністер роман оқиғаларын жаңа сапалармен толықтырады, қаһарманның есею үдерісін (процесс) ашатын, белгілі әрекеттердің психологиялық дәлелдемесін дайындаушы мәнді детальдар қызметінде жүреді.
Достарыңызбен бөлісу: |