3.Мемлекеттік басқарудың салалық қағидалары
Салалық қағидалар басқарудың бір саласын екіншісінен айыру негізін құрайды. Объектінің басқару мақсатына, субьектісі мен қағидаларына анықтаушы рөл басқарудың негізгі, құрылымдық заңдылығы болып табылады. Соған байланысты,салалық қағидалар жүйесінің қалыптасуы басқару объектісі ретіндегі салалардың сапалық ерекшеліктеріне байланысты.
Салалық қағидалар мемлекеттік басқарудың экономикалық, әлеуметтік сала мен әкімшілік-саяси құрылыстың жекелеген салаларындағы спецификалық ерекшеліктерін көрсетеді. Басқарудың салалық қағидалары қоғамдық қатынастардың сәйкес обылыстарын реттейтін заң актілерінде көрсетіледі. Мемлекеттік басқарудың салалық қағидалары экономика саласында республикадағы нарық қатынастарының құрылуы мен даму заңдылықтарының әсерімен қалыптасады. Ел Президентінің Қазақстан халқына “Қазақстан-2030” жолдауында экономикалық өсу стратегиясына құрылатын негізгі қағидалар анықталған.
Жекелеген экономика салаларында басқару қағидалары өндіріс ұйымына, басқару органдарының құрылысына, олардың кәсіпорындар мен басқа шаруашылық қызметтерімен өзара байланыстарына қойылатын негізгі талаптар түрінде көрініс табады.(1999 жылының 1 қаңтарында қабылданған “Бюджеттік жүйе” туралы ҚР-ның заңында (4 бап) келесі қағидалар көрсетілген: барлық бюджеттің бірлігі, толықтығы, шындығы, жарияланымы).
Әлеуметтік саладағы мемлекеттік басқару қағидалары аталмыш саланың спецификалық ерекшеліктеріне негізделеді. Мемлекеттік басқарудың әкімшілік-саяси саласындағы салалық қағидалары ұлттық қауіпсіздік, ішкі саяси тұрақтылық пен қоғам келісімділігін қамтамасыз етудің ұзақ мерзімді басымдылығына негізделеді; “Қазақстан-2030” стратегиясында ашық сипатқа ие болған сыртқы саяси міндеттерді табысты шешуге негізделеді. Бұл салада қағыдалар қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік, ішкі істер, юстиция, прокуратура мен сыртқы істер саласындағы басқарудың спецификалық ерекшеліктерін көрсетеді. ҚР-ның 1992 жылғы “ҚР-сының ішкі істер органдары туралы” заңында ішкі істер органдарының қызметі заңдылық, біртұтастық және жарияланым, басқа мемлекеттік органдармен өзара әрекет қағидаларына құрылады; прокуратура органдарының ұйымы мен қызметі келесі қағидалар бойынша іске асырылады: төмен тұрған прокурорлардың жоғарыдағы Басты Прокурорға бағынуы тән органдар мен мекемелер жүйелерін орталықтандыру: өзінің қызметінде өзге мемлекеттік органдар мен лауазымды тұлғалардан, саяси партиялар мен өзге қоғамдық бірлестіктерден тәуелсіздігі; прокуратура органдары өз міндеттерін орындауы кезінде араласпау барлық органдар, мекемелер , лауазымды тұлғалар мен азаматтар және т.б. үшін прокурорлық қарау актілерінің міндетті түрде болуы.
Достарыңызбен бөлісу: |