БИОЛОГИЯЛЫҚ ТОТЫҒУДЫҢ САТЫЛАРЫ, СУТЕК АТОМДАРЫ МЕН ЭЛЕКТРОНДАРДЫ ТАСЫМАЛДАУҒА ҚАТЫСАТЫН ФЕРМЕНТТЕР

БИОЛОГИЯЛЫҚ ТОТЫҒУДЫҢ САТЫЛАРЫ, СУТЕК АТОМДАРЫ МЕН ЭЛЕКТРОНДАРДЫ ТАСЫМАЛДАУҒА ҚАТЫСАТЫН ФЕРМЕНТТЕР.

• Биологиялық тотығу (БТ) немесе тіндік тынысалу- оттектің қатысымен тотықсызданған дегидрогеназалардың тотығуының жүруі. БТ- оксидоредуктазалардың мынандай тәртіппен орналаса: пиридиндік, флавиндік,убихинон және цитохромдардың қатысуымен жүретін
• тотығу-тотықсыздану реакцияларының тізбегі. Бұл ферменттер сутекті та-сымалдайды,
• убихинонға келгенде сутек протондар мен электрондарға ыдырайды. Әрі қарай электрондар
• цитохромдармен тасымалданады. Соңында электрондар оттек молекуласына беріліп оны
• йондайды. Оттек ионы протонмен әрекеттесіп эндогендік суды түзеді. БТ процесі кезінде
• энергия бөлінеді, ол АТФ(40-48) пен жылуға(52-60) айналады.
• БТ-ның рөлі: 1) Субстраттардың біртіндеп энергия бөле жүре тотығуы;
• 2 Эндогендік судың түзілуі.

БТ-ның жалпы теңдеуі: 1/2 О2 + 2Н→ энергия + Н2О

• БТ-ның жалпы теңдеуі: 1/2 О2 + 2Н→ энергия + Н2О
• Биологиялық тотығу 11 жүйелі реакциялардан тұрады.
• Бірінші болып НАД-тәуелді пиридиндік ферменттер қатысады. Олар субстратпен тікелей әрекеттесіп одан сутекті бөліп алады.Субстрат-Н2 + ПФ(НАД+) → Субстрат + НАДН2 + апофермент БТ тізбегінде ФМН-тәуелді флавиндік фермент екінші болып қатыса-ды,простетикалық тобы рибофлавин-5-фосфат(флавинмононуклеотид-ФМН). ФМН-ніңпростетикалық тобы НАДН2-ден екі электронды алып ФМНН2-ге айналады. ФМНН2 –ден электрондар убихинонға беріледі. ФП мен убихинонның арасында аралық зат гемсіз темір мен күкіртті протеиннен тұратын комплекс(FeS-протеин) бар, ол
• НАДН2-Q редуктазаның құрамына кіреді.
• Биологиялық тотығудың немесе тіндік тынысалудың негізгі ерекшелігі, олардың
• көптеген аралық сатылар арқылы біртіндеп про-тондар мен электрондарды бір ферменттік
• жүйеден басқа ферменттік жүйелерге бере жүру процесінде. Осы сатылардың әрқайсысында
• азда-ған мөлшерде электрондардың энергиясы бөлініп отырады. Сонымен биологиялық
• тотығудың мәні энергияның біртіндеп бөлінуі мен эндо-генді судың түзілуі.