30 пилоттық мектептердің 2-сыныбына арналған жаңартылған білім мазмұнындағы оқу бағдарламаларын, ОҚулықтарды апробациялау процесінің мониторингі

122 
 
3. 
Жаңартылған 
мазмұндағы 
оқулықтарды 
апробациялау 
мониторингінің нәтижелері  
 
Оқулықтар  мен  ОӘК  талдау  жасау  жаңартылған  мазмұндағы  оқулық 
сапасын  пилоттық  мектептердің    2-сынып  мұғалімдеріне  Академия  әзірлеп, 
ұсынған  бағалау  критерийлері  негізінде  іске  асырылды.  Критерийлер 
мыналарды анықтауға бағытталған: 
– 
барлық  оқу  пәндері  бойынша  оқулықтардың  жаңартылған  білім  беру 
мазмұнындағы оқу бағдарламаларына қаншалықты сәйкес екенін;  
– 
оқу  материалдарын  әзірлеуге  қойылатын  талаптарға  оқулықтардың  
құрылымы сәйкес пе; 
–
оқу тапсырмалары білім алушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес пе; 
– 
жаңа оқу бағдарламасына  сәйкес пәндер бойынша оқулықтарға зерттеу 
сипатындағы тапсырмалар мен қорыту үшін тапсырмалар енгізілген бе; 
– 
иллюстрациялық  материал  қаншалықты  көркем,    ол  мазмұнымен 
байланысты ма; 
– 
баяндалған  оқу  материалының  тілі  мен  стилі  әдеби  нормаларға  және 
оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес келе ме; 
– 
оқу  материалын  баяндау  кезінде  қандай  да  бір  қателіктерге  жол 
берілген бе?: фактологиялық, грамматикалық, стилистикалық.  
2-
ші  пилоттық  сынып  мұғалімдеріне  пайымдауларды  келесі  балдық 
шкала  бойынша  бағалау  (2  балл  –  толық  байқалады,  1  балл  –  ішінара 
байқалады,  0  балл  –  байқалмайды)  және  өз  пікірлерін  ескертулерде  негіздеу 
ұсынылды.  
Төмендегі  диаграммаларда  оқулықтар  мен  баспалар  бойынша  «толық 
байқалады» деген жауапты таңдаған респонденттердің үлесі көрсетілген.  
 
Сауалнама  барысында  мұғалімдердің  оқулықтар  мен  ОӘК  туралы 
пікірлері келесі критерийлер бойынша анықталды:  
1. 
Оқулықтың  құрылымы  мен  мазмұнына  қойылатын  талаптарға 
сәйкестігі: 
– 
оқулық мазмұнының оқу бағдарламасына сәйкестігі; 
– 
оқулық  құрылымының  талаптарға  сәйкестігі  (мазмұны,  кіріспе, 
мәтіндер, суреттер, бақылау сұрақтары және тапсырмалары, шартты белгілерді, 
сигналдар-символдарды қолдану); 
– 
бөлімдер бойынша оқу материалы көлемінің оптималдығы; 
– 
білім алушылардың психологиялық ерекшеліктеріне оқу материалының 
сәйкестігі; 
– 
оқу  материалын  баяндау  логикасы  (тақырыптардың,  бөлімдердің 
сабақтастығы); 
– 
оқулық мазмұнында қазақстандық компоненттің көрініс табуы. 
 
2. 
Оқу материалының әдістемелік жағы: 
- 
білім  алушылардың  жас  ерекшелігіне  оқу  тапсырмаларының 
сәйкестігі; 

123 
 
- 
зерттеу  сипатындағы  тапсырмалардың,  дамытушы,  үйретуші, 
тәрбиелеуші тапсырмалардың болуы. 
3. 
Иллюстрациялық материал: 
- 
иллюстрацияның сапасы; 
- 
мазмұнымен байланысы; 
- 
 
иллюстрация    материалының  көркемдігі,  иллюстрациядағы  түс 
түрлерінің оптималдығы; 
- 
иллюстрация көлемінің оптималдығы; 
- 
білім  алушылардың  пәнге  деген  қызығушылығын  арттыруға 
иллюстрациялардың әсері.  
4. 
Оқу материалын баяндау тілі мен стилі: 
- 
анықтығы, нақтылығы, мәнерлілігі ясность, четкость, лаконичность; 
- 
фактологиялық қателердің болуы; 
- 
грамматикалық қателердің болуы; 
- 
стилистикалық қателердің болуы. 
5. 
Оқулықтың салмағы мен көлемі 
- 
Сізге оқулықтың салмағы қолайлы ма? 
- 
Сізге оқулықтың көлемі қолайлы ма? 
6. 
Оқулықтың оқу-әдістемелік кешенін алдыңыз ба? 
- 
әдістемелік құрал; 
- 
хрестоматия; 
- 
оқу кітаптары; 
- 
жұмыс дәптері; 
- 
басқалар. 
7. Оқулықты жалпы бағалау, одан әрі пайдалануға ұсынымдар  
- 
ұсынылады; 
- 
өңдеуді қажет етеді; 
- 
ұсынылмайды. 
Қазақ тілінде оқытылатын мектептерге арналған оқулықтар  
 
Қазақ  тілінде  оқытылатын  2-сыныптарда  МЖМБС  апробациядан  өткізу  
мониторингі  бойынша  оқулықтарға  және  ОӘК  талдау  жүргізілді.  Кестеде                  
2-
сыныптың  оқу  пәндері  бойынша  оқулықтарының  сапалық  көрсеткіші 
берілген.  
Мұғалімдердің  көпшілігі  «НЗМ»  және  «Алматыкітап»  баспаларының 
оқулықтарын жоғарырақ бағалады. 
  
30  пилоттық  мектеп  мұғалімдерінің  оқулық  сапасын  бағалау  көрсеткіші 
(оқыту қазақ тілінде) 
 
Баспа 
Матема
тика 
Дүниет
ану 
 
Жараты
лыстан
у 
Қазақті
лі (Т1) 
Орыс 
тілі 
(Т2) 
Әдебие
ттік оқу 
Көркем 
еңбек 
 
 
Музыка 

124 
 
Алматыкітап 
81,3 
87,2 
70 
86,6 
75 
89,9 
86,5 
70,4 
Атамұра 
69,6 
80,5 
75,2 
79,6 
52,9 
75,9 
74,9 
78 
НЗМ 
81,3 
83,1 
83,3 
80,4 
63,7 
86,6 
74,7 
81,6 
Мектеп 
- 
74,5 
75,8 
- 
- 
- 
- 
- 
Көкжиек-
Горизонт 
 
- 
- 
- 
66,9 
- 
- 
- 
Дәуір-Кiтап 
 
 
68,1 
 
 
 
 
 
 
Оқулықтар  бойынша жалпы баллдары 
Қазақ  тілді  оқыту  бағыты  бойынша  2-сынып  оқулықтарының  сапасын 
жалпы бағалау әрбір баспа бойынша диаграммаларда көрсетілген. 
 
«Алматыкітап»  баспасының  (68,5  %)  және  «Express  Publishing    (Edu 
stream)» баспасының (67,7 %) «Ағылшын тілі»  оқулықтарының сапасы, фокус-
топтарда  сауалнамаға  қатысқан  мұғалімдердің  пікірі  бойынша,  осы  пән 
бойынша  сынақтан  өтіп  жатқан  басқа  5  баспа  оқулықтарымен  салыстырғанда 
жоғарырақ. 
 
 
 
Сауалнама  қорытындысы  бойынша  ағылшын  тілі  пәнінен  100,0%                         
2- 
сынып  мұғалімдері  «өңдеуді  қажет  етеді»  деп  тапқан  оқулықтар  «Pearson 
Education Ltd», «Cambridge University Press» 
баспаларынан шыққан.  
 
Ағылшын  тілі  пәнінен  оқулықтары  сынаққа  енген  баспалардың 
кітаптары бойынша жалпы сапалық көрсеткіш төмендегідей болды: 
• 
«Алматыкiтап» баспасы – 68,5%; 
• 
«Мектеп» баспасы – 58,8%; 
• 
«Express  Publishing  (Edu  Stream)»  баспасының  оқулығында      – 
67,7%; 
• 
«Macmillan Education» баспасының оқулығында  – 39,5% 
• 
«Pearson Education Ltd» баспасының оқулығында  – 43,2%