Әдістердің жіктелуі. Эквиваленттік нүктені анықтау әдістері. Индикаторлар

Тұндыру әдісі былайша жіктеледі:

1. Аргентометрия - күміс нитратының стандартты ерітіндісін қолдануға негізделген титриметрия әдісі:

+ = AgBr

Оның ішінде ажыратады:

а) Мор әдісі. және галоген ионы ( ) арасындағы реакцияға негізделген, индикатор - калий хроматы қатысуымен орындалады.

Ерітіндіні титрлеу кезінде, мысалы, хлорид, жұмысшы ерітіндісімен AgCI тұнбасы тұнбаға түсе бастайды (ЕК(AgCI) = 1,7· ). Титрлеудің соңғы нүктесінде хлорид иондар толықтай тұнбаға түскеннен кейін ғана кірпіш-қызыл түске ие (ЕК = 2· ) тұнбасы түзіле бастайды. Титрлеу әдетте қызғылт түс пайда болғанша жүргізіледі. Хлоридті аргентометриялық анықтаған кезде, эквивалент нүктесінде күміс иондарының концентрациясы:

[Ag⁺] = [Cl^-] = = 1,33· моль/л

Онда ЕК( ) жету жету үшін қажет [ ]:

[ ]= = / = моль/л

Сондықтан, теориялық тұрғыдан, эквиваленттік нүктеде күміс хроматы тұнбасы индикатордың концентрациясы 0,02 М болғанда ғана түзіледі. Шын мәнінде, күміс хроматының түсін байқау үшін индикатордың шамадан тыс артық болуы қажет.

Мор әдісінің бірқатар кемшіліктері бар:

1. Бұл әдіс тек хлориді, бромидті анықтау үшін қолданылады және титрлеу коллоидтық жүйелердің түзілуіне байланысты, әрі тұнба бетіндегі индикатордың адсорбциясымен бірге жүретін болғандықтан титрлеудің соңғы нүктесін анықтау мүмкін болмағандықтан, бұл әдіс родианидтерді анықтау үшін қолданылмайды

2. Бұл әдісті қышқылдық және қатты сілтілік ортада қолдануға болмайды, титрлеуді бейтарап немесе аздап сілтілік ортада, рН 6,5 - 10,5 аралығында жүргізуге болады. Қышқылдық ортада хроматтың протондалуы жүреді:

+ =

Индикатордың сезімталдығы төмендейді. Сілтілік ортада Ag₂O тұнбасы түзіледі:

3.Титрлеуді иондары қатысында жүргізбейді, себебі ионымен боялған тұнбалар береді.

4. Мор әдісімен титрлеуге күміс иондарымен нашар еритін тұнба түзетін көптеген аниондар кедергі жасайды: сульфид, кабонат, оксалат және басқалары.

Фольгард әдісі– кейде оны тұндырып титрлеудің тәуелсіз әдісі – родаметрия әдісі деп бөліп көрсетеді. Әдіс келесі реакцияға негізделген:

Ag⁺ + → AgSCN↓ = 1,1^.

Жұмысшы ертінділер ретінде қолданылады: AgNO₃, KSCN немесе NH₄SCN.

Күміс иондарын анықтау үшін аммиак тиоцианаты, галоген және басқа аниондарды анықтау үшін аммиак тиоцианаты және күміс нитраты қолданылады.

 Индикатор - - иондары. Тиоцианат иондарының артығымен қызыл түс береді, бұл эквиваленттік нүктеге жеткенді білдіреді. комплексінің түзілуі барлық иондары иондарымен әрекеттескеннен кейін ғана жүреді. Сонымен, және - иондарын тікелей титрлеу арқылы анықтауға болады.

Галогенидтер кері титрлеу арқылы анықталады. Үш реакция бірізді түрде жүреді: алдымен галогенид иондары артық күміс нитратымен тұндырылады.

Содан кейін хлоридпен реакцияға түспеген күміс нитратының артық мөлшері темір-аммоний ашудасы индикаторы қатысында аммиак тиоцианатының стандартты ерітіндісімен титрленеді:

1. 
   Hal + (артық) = AgHal (тұнба) + (қалғаны)
   
2. 
   (қалғаны)+ NH₄SCN = AgSCN (тұнба)
   
3. 
   + = – қызыл түсті
   

1.Хлоридтер, бромидтер, иодидтер, роданидтер және күміс иондарын анықтауға қолдануға болады.

2. Галогенидтерді қышқыл ортада титрлеуге жарамды, себебі AgSCN қышқылдарда ерімейді.

3. Мор әдісі бойынша анықтауларда кедергі келтіретін барий, қорғасын және басқа иондар, көп жағдайда Фольгард әдісімен анықтауда кедергі келтірмейді.

Титрлеу кезінде түзілген тұнба бетінде тұнбамен аттас ион ең бірінші адсорбцияланады.

Мысалы, хлоридті күміс нитратымен AgCI тұнбаға түсіріп титрлеу кезінде негізінен иондары эквиваленттік нүктеге дейін адсорбцияланады, ал тұнба бетінде теріс заряд пайда болады, – индикаторының аниондары одан тебіледі. Ерітіндіде эквиваленттік нүктеден кейін ионд ры артық болады, олар теріс зарядқа ие тұнба бетіне тартылады. Ag + иондары ерітіндіде жинақталған кезде тұнба оң зарядты алады және теріс зарядталған иондар, негізінен оған ерітіндіден R– индикаторының аниондары оны тартылады. Тұнбаның бетінде бетіне адсорбцияланған индикато олар өзінің түсін өзгертеді + =AgHal

mAgHal + = (

Маңызды адсорбциялық индикаторлар:

1) флуоресцеин - рК = 8;

2) дихлорфлуоресцеин - рК = 4;

3) эозин - рК = 2;.

2) Меркуриметрия-сынап (ІІ) _, , және т.б.нашар еритін қосылыстарыныңтүзілуіненегізделген көлемдіталдауәдісі.

Меркуриметрияда индикатор ретінде натрий нитропруссидінің ерітіндісі [ NO]·2H₂O қолданылады, ол ионымен ақ Hg[ NO]·2H₂O тұнба түзеді немесе дифенилкарбазон индикаторыв қолданылады, ол сынаптың артық иондары бар көк-күлгін түсті және т.б түске боялған комплексті қосылыстар түзеді.

3) Меркурометрия – сынап(І)-дің ерімейтін қосылыстарының түзілуіне негізделген көлемді талдау әдісі.

+ 2 →

Меркурометрияда индикатор ретінде темір роданидінің қан-қызыл ерітіндісі қолданылады, сынап артық болған кезде ерітінді түссізденеді

3 + 2 → 2 + 3

немесе -пен дифе нилкарбазон көк түсті тұнба түзеді.