3 Пєнніњ мазм±ны

Жұмыс оқу бағдарламасының титул парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/30

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Инженерлік геодезия пәнінен

5В090100 «Көлікті пайдалану және қозғалысы мен

тасымалдауды ұйымдастыру»

Мамандықтың мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартының негізінде әзірленген жұмыс оқу бағдарламасын бекіту парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/33

Оқу ісі жөніндегі проректор

____________Н.Э. Пфейфер

«___»____________20____ ж.

Құрастырушы: аға оқытушы ______________ Қ.С. Баймулдинова

Көлік құрылысы кафедрасы

5В090100 «Көлікті пайдалану және қозғалысы мен тасымалдауды ұйымдастыру» мамандығының(тарының) студенттеріне арналған

ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

Жұмыс бағдарламасы мамандықтың Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартының ҚР 3.08.367-2006 ж. негізінде әзірленген және С.Торайғыров атындағы ПМУ-дың Ғылыми кенесінің отырысында 20___ ж. «___»__________, № ______ хаттамамен бекітілді.

Кафедра меңгерушісі_______________ Қ.Т. Сақанов «___»_________ 2012 ж.

Сәулет-құрылыс факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған

2012 ж. «___»_________ № ____хаттама

ОӘК төрайымы _____________ Ә.Қ. Алдунғарова «___»_________ 2012 ж.

КЕЛІСІЛДІ

Факультет деканы __________ М.Қ. Күдерин «___»_____________ 2012 ж.

ОҮЖжӘҚБ бастығы _________ А.А. Варакута «___»____________ 2012 ж.

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды

2012 ж. «____»___________ № _____ хаттама

Пәннің мақсаты студенттерге инженерлік геодезия жұмыстарының теориясы мен іс жүзіндегі қажетті білімдерін, іскерлік тәжірибелері мен дағдыларын үйрету және соңғы геодезия мен фотограмметриялық жұмыстарының жетістіктерін қолданып түрлі қажетті ғылыми-өндірістік есептерді шешу.

Инженерлік геодезия пәнінде сызықтық көлік ғимараттарының ізденіс, жобалау, салу және пайдалану сатыларындада жүргізілетін геодезиялық жұмыстарының тәсілдері мен қолданылатын аспаптарының құрылысы қарастырылады.

Курс өткен студенттер оқу нәтижесінде:

- топографиялық картаны оқуды, топогеодезиялық материалдарды қолдану, сол негізде инженерлік есептерді шешуді;

- геодезиялық жұмыстарды орындауды, топографо-геодезиялық ізденістерді жүргізуді, топографиялық пландарды салу мен түзетуді және жоба нүктелерін жер бетіне шығару;

- пландық-картографиялық материалдарды және басқа топографиялық ақпараттарды әртүрлі типтік инженерлік есептерін шешу үшін қолдануды;

- топографо-геодезиялық ізденістерді геодезиялық жұмыстардың және жоба нүктелерін жер бетіне шығарудың құрамы және технологиясын;

- инженерлік практикада типтік инженерлік-геодезиялық есептін көп таралған негізгі талабының шешімін және геометриялық маңызын.

- негізгі геодезиялық аспаптармен қолдануды;

- топографиялық планмен картаны емін-еркін пайдалана білу, солардың негізінде графикалық және математикалық есептеулерді шығаруды;

- аудандарды графикалық тәсілмен және координаталары бойынша есептеуды.

Жер пішіні мен өлшемдері туралы; биіктік және координаталар жүйелері туралы; геодезиялық пландық және биіктік тірек торлары туралы; жиілеу торлары туралы; инженерлік геодезиядағы геодезиялық өлшеу тәсілдері мен геодезиялық аспаптардың келешекте дамуы туралы;

Пәнің бағдарламасы мына пәндерге негізделген: математика, физика, сызба геометрия, география.

Осы пәнді оқып меңгеру кезінде алынған білімдер, шеберлік пен дағдылар келесі пәндерді игеру үшін қажет: «Тасымалдауды ұйымдастыру және қозғалысты басқару», «Көлік құрылыстары мен құрылғыларын жобалау негіздері».

8 Тақырыптық жоспар

1 тақырып. Кіріспе.

Тасымалдауды, жол жүрісін және көлікті пайдалануды ұйымдастыру кезіндегі геодезиялық және фотограмметриялық тәсілдермен орындалатын атқару түсірістері.

2 тақырып. Геодезия негіздері. Жер туралы мәлімет. Координаталар жүйелері және бағдарлау.

Координаталар жүйелері . Астрономиялық және геодезиялық координаталар. Гаусстың жазық тікбұрышыты координаталары. Жергілікті тікбұрышты координаталар жүйелері. Абсолюттік және салыстырмалы биіктіктер. Биіктіктің Балтық теңіз жүйесі. Бағыттарды бағдарлау. Шынайы және магниттік азимутттар. Дирекиондық бұрыштар мен румбалар. Тура және кері геодезиялық есептер.

3 Тақырып. Топографиялық пландар мен карталар.

План. Карта және қима туралы түсінік. Масштабтар, планның дәлдігі. Шартты белгілер. План және картада рельефті бейнелеудің тәсілдері. Горизонтальдар және олардың қасиеттері. Қима биіктігі, жатыс сызығы, сызықтардың еністіктері. Карта мен пландарда есептер шығару.

4 Тақырып. Бұрыштарды және арақашықтарды өлшеу.

Горизонталь және вертикаль бұрыштарды өлшеу. Өлшеу принциптері. Теодолиттер және олардың топтары. Теодолиттің құрылысы және тексерістері. Теодолитті жұмыс істеу қалпына келтіру. Горизонталь бұрыштардың шеңберлі әдісі және толық әдісімен өлшеу тәсілдері. Журнал және оны толтыру. Вертикаль бұрыштарды өлшеу. Бұрыштарды өлшеу дәлдіктері. Вертикаль дөңгелектің нолдік орыны НО. Арақашықтарды өлшеу. Арақашықтарды өлшеу тәсілдерінің топтасы. Тікелей және жанама өлшеу тәсілдері. Өлшеу аспаптары және оларды тексеріп салыстыру. Өлшегіш таспалармен және рулеткалармен арақашықтарды өлшеу. Оптикалық, лазерлік, сәулелік ұзындықө лшегіштер және олардың жұмыс істеу принциптері.

5 Тақырып. Нивелирлеу.

Нивелир және оның құрылысы. Лазерлік нивелир туралы түсінік. Рейкалар. Топтар. Нивелирлеу әдістері мен мәні. Геометриялық нивелирлеудің ортадан және алға өлшеу тәсілдері. Тригонометриялық нивелирлеу.

6 Тақырып. Мемлекеттік геодезиялық торлар және пландық-биіктік түсірістер негіздері.

Геодезиялық жұмыстарын ұйымдастыруының жалпы принципі. Пландық және биіктік геодезиялық торларының мақсаты және оларды құрастыру тәсілдері. Мемлекеттік геодезиялық торлар мен жиілеу торлары. Центрлер, реперлер және сыртқы белгілер. Теодолиттік жүрістер, олардың түрлері. Далалық және камералдық жұмыстары. Теодолиттік жүрістерді тірек пункттеріне пландық және биіктік байланыстыру.

7 Тақырып. Жергілікті жерді түсіру. Теодолиттік және тахеометриялық түсірістер.

Түсіріс түрлері. Түсіріс масштабын және рельефтің мәні және қолданылатын аспаптары. Жер нүктелерінің орнын анықтау тәсілдері. Тахеометрилық түсірістің мәні және қолданылатын аспаптар. Соңғы кездегі электрондық тахеометрлардың топтары. Түсірісті және камералдық өндеуді автоматтандыру жолдары.

8 Тақырып. Фототопографиялық түсірістер.

Аэрофототопографиялық түсіріс, оның түрлері, жұмыс құрамы. Құрамды және стереотопографиялық түсіріс. Соңғы кездегі автоматтандырған картографиялық жүйелер туралы түсінік. Жер үсті стереотопографиялық түсіріс.

9 Тақырып. Авиациялық картография негізі.

Негізгі географиялық түсініктер. Ұшақтың ұшу бағыты және бағыттарды аудару. Үшу бұрыштары және олардың өзара байланыстары. Ұшу биіктігі мен ұшу жылдамдығы, оларды есептеу. Әуе кемесінің ұшуына желдің тигізер әсері. Уақыт және оны есептеу.

10 Тақырып.Тасымалдауды, жол жүрісін және көлікті пайдалануды ұйымдастыру кезіндегі геодезиялық және фотограмметриялық тәсілдермен орындалатын атқару түсірістері.

Іс жүзіндегі мәндердің жобалық мәндерге сәйкестігін анықтау: жолдардың ұзына бойлық және көлденең еністіктерін, бұрылыс бұрыштары мен олардың радиустарын, жол бағыттарын (дирекциондық бұрыштар мен румбыларын), биіктіктер мен өзара биіктіктерін, сызықтық өлшемдерін, координаталарын (пландлық және биіктік), баурайлардың деформациясын бақылау және т.б. анықтаулар жүргізеді.

Әуефотосуреттерден автокөліктің қозғалыс сипаттамалары мен олардың ағынының үдемелі қарқындылығын анықтау.

4.2.1 Карта бойынша есеп шығару. 1:10 000, 1: 25 000, 1:50 000, 1:100 000 топографиялық карталарды қолданып жұмыс істеу. Нүктелердің географиялық және тікбұрышты координаттарын анықтау жәнеде азимуттарын, дирекциондық бұрыштарын, румбыларын анықтау.

4.2.2 Масштабтардың дәлдігін және графикалық дәлдігін анықтау. Көлденең масштабтың диаграммасын салу. Масштабы

1:10 000 топографиялық картада берілген бағытта профиль құрастыру.

4.2.3 Теодолиттердің құрылысымен танысу. Бұрыштық өлшеуге арналған аспаптар. 2Т-30 және 4Т-30П теодолиттердің құрылысы. Теодолиттермен жұмыс істеу тәртіптері. 2Т-30 және 4Т-30П теодолиттердің тексерісі және юстировкасы. Горизонталь бұрышын өлшеу. Көлбеу бұрышын өлшеу. Вертикаль шеңбердің «ноль орны». Тексерістерін жүргізу. Техникалық теодолиттермен горизонталь және вертикаль бұрыштарды өлшеу.

4.2.4 Биіктік өлшеуге арналған аспаптар. Н-3, 3Н-5Л, Н-10КЛ нивелирлердің құрылысы және жұмыс істеу тәртіптері.

Техникалық нивелирлердің құрылысымен танысу. Тексерістерін жүргізу. Нивелирлеу жұмыстарын орындау.

4.2.5 Теодолиттік түсіру бойынша камеральдық жұмыстар.

Теодолиттік полигондар және жүрістер. Координат шығару ведомості құрастыру. Бұрыштық және ұзындық үйлеспеушіліктерді анықтау. Ситцацияны құрастыру әдістері. Абрис, ситуацияны түсіру нәтижелерінің жазбаларының тәртібі. Теодолиттік жүріс бойынша схема құрастыру (масштаб 1:2000). Контурлық планды құрастыру (масштаб 1:1000).

4.2.6 Трасса профилiн салу. Сызықтарды трассалау. Шеңберлі және негізгі қисықтар. Қисыққа тангенс пикетін түсіру. Шеңберлі және өтпелі қисықтар. Пикеттік журнал. Қисық және түзу ведомосын жасау. Трассаны нивелирлеу. Трассаны техикалық нивелирлеудің журналын өңдеу. Нүктенің биіктігін анықтау. Профильді құру (горизонталь масштаб 1:100, вертикаль масштаб 1:500).

4.3.1 СӨЖ түрлерінің тізімі

4.3.2 Студенттердің өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі

1) Картадан орман массивінің ауданын анықтау

Ұсынылатын әдебиет: [1, 6 б.].

2) Қазіргі геодезиялық аспаптар

Ұсынылатын әдебиет: [1, 321-325 б.].

3) Теодолиттік жүрістегі планын және координаттарын есептеу ведомосі

4) Жердегі жұмыстардың көлемін анықтау

5) Тура геодезиялық есепті шешу

6) Картаның номенклатурасы. Картографиялық шартты белгілер және оның түрлері

7) Тахеомерт-автоматтар және электронды тахеомерт

8) Глобальды позициялық жүйе (GPS) және оны қолдану

9) Бұрыштық және сызықтық өлщеулердің дәлдігі

10) Гаусс-Крюгер проекциясы және тік бұрышты координаталар

11) Топографиялық түсірістің сапасын бақылау

Негізгі

Қосымша

3) Кулешов Д.А., Стрельников Г.Е. Инженерная геодезия для строителей. – М.: Недра, 1990. – 256 с.

4) Новак В.Е. Курс инженерной геодезии. – М.: Недра, 1987.– 334 с.

5) Новак В.Е. Практикум по инженерной геодезии. – М.: Недра, 1987. – 334 с.

6) Федоров В.И., Шилов П.И. Инженерная геодезия и

аэрогеодезия. – М., 1982 г. – 343с.

7) Федоров В.И., Титов А.И., Холдобаев В.А. Практикум по

инженерной геодезии и аэрогеодезии. – М., 1987 г. – 214 с.

8) Визгин А.А., Коугия В.А., Хренов Л.С. Практикум по

инженерной геодезии. – М.. 1989 г. – 198 с.

9) Данилевич Б.Б., Лукьянов В.Ф. и др. Практикум по инженерной геодезии. – М.: Недра, 1987. – 334 с.

10) Условные знаки для топографических планов и карт масштабов 1:5000, 1:2000, 1:1000, 1:500. – М.: Недра, 1989. – 143 с.

Мамандықтың(тардың) жұмыс оқу жоспарынан үзінді көшірме

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/32