182-сурет. Жоғарғы жактық саркомасы.
олі ткяиьді сылып алып тастайды. Күи СІЙЫН су араласкан 5,0 — 10,0 иоді'м калніілы ішкізеді. Иодид каліііідім. '.'> прицснттік ертіндісі-мсн іюмо-электротерапия қолдануға да боладм (электротерапиядан қарацыз). Ллғашкы сатысына операция жасаған жақсы боладм. Үі.іққ;і еолылған ескі процестеріне ем қопбайды деседі. Бакте-риостатикалық жағынан қарағанда актиномикоз грибоктарына пенициллин жақсы эсер етеді (есуін тоқтатады).
Жактарда болатын баска ісіктерге: папилломалар, фибромалар (181-сурет), меланомалар (қылаң жылқыда), остеосаркомалар (182-сурет) және т. с. жатады.
І сіктерді күйдіріп, мықты жіппен тігіп жоне операция жасаіг құртады.
Ш-сурет. Бет нервісінід параличіне жасалатын операция схемасы
Д-біржақты, £ - екіжақты (Фатькйнше).
Бет нервісінің параличі. Бет нервісі (n. facialis) күлақ,. қабак, мұрын және бет мускулдарына қозғалыс беретін нерві бо-лып саналады.
Бет нервісінің параличі орталық нерві системасыныц бүзылуы-
нан болатын ■— орталық тектес болуы және шеткі тектестерде өлі
еттердіц, гематомалардың, абсцестер^цің, жүгенніц, салынған аркан
бұраудың нервті кесуден, құлаған кезде соғылудан және т. с. себеп-
терден болуы да мүмкін. .
Клиника л ы к белгілері. Шеткі тектес параличта —бір жақ күлағы салбырап кетеді, үстіңгі қабағын толык жаппайды, кеңсірік тесігі тарылады, теменгі еріні бір жағына карай кыйсая салбырайды. Мұндай жағдайда жануар азығын тістеп, шайнай алмайды, суды да іше алмайды, сондыктан тез арыктайды. Бет нервініц орталык тектес параличі көбінесе екі жакты 5с-лады, бүл жағдайда кұлактары салбырап, көздері болмашы жұмылады, кең-сірік тесіктері тарылып, демалысы қыйындайды, ал төменгі еріні салбырап тұрады.
Шеткі тектес параличтің прогнозы — сақтық тілейді, орталык тектес параличі — қауыпты болады.
Е м д е у. Мүмкіндігі.че карай аурудың себептерін жоюға тіре-леді (абсцесін жарады, елі етінен тазартады және т. с). Жас жа-нуарлар нервініц өткізімпаздык касиетін калпына кайта келтіру максатында шіміркендіргіш дәрілермен (скипидар, горчица спиртін және т. с.) массаж жасауға, 5 минуттен 15 минутка дейін фарадей тогын колдануға және терісінің астына стрихнин (атка 1 процент-тік ертіндіден 5 мл) кұюға боляды. Жануарды боткамон тамактан-дырады. Жануардың 30 — 40 күннен кейін жазылып кетуі мүмкін.
Тарылған кеңсірік тесігін кецейту үшін Фатькин кеңсірік үсті-нен ұзындыгы 15 см және жалпаЧтығы б см теріні сопақ ойып, (бір жағынан болса—сүйірлеу ойып) жараның ернеулерін жақындас-тырып, түйінді әдіспен тігетін, нластинкалық операцияны үсыніаи (183-сурео-).
Алдын ала сақтық шаралары. Жаткызып койған ауру жылкыныц астына калың шөп төсеп, басыныц астына биігірек етіп, сабан тесеген жөн. Жылкыны жаткан күйінде козғалтпастай етіп устайтын болған күнде, басының астына, бүктелген жабу не басқа бір жұмсак нәрсе салу керек.
Үш тармақ нервтің параличі. Үш тармақ нерв (п. trigemini) шайнауға қатысатын мускулдарға әсерін тигізеді. Неов параличі үй жануарларыныц бәрінде де болуы мүмкін, бірақ көбінесе иттер-де (чума мен күтыру ауруларында) байкалады.
Үш тармақ нервтіц параличка шалдығу себептері бет нервісінің параличінікіндей болады.
К л и н и к а л ы к б о л г і л е р і. Екі жакты параличте төменгі жағы салбырап кетеді. сол себепті жануардыц ауызы ашылып, жем-ді тістеуге және шайнауға шамасы келмейді. Иттер чумасыныц нервіге байланысты түрінде мускулдары семіп кетеді.
Маңдай-кеуілжір (маңдай) және үстіңгі қойнауының қабы-нуы. Бүл ауру көбінесе жылкыда кездеседі. Оның жіті және ұзакка созылатын түрі болады. Жіті кабынудың әртүрлі себептерден, мысалы: қойнау аумағынын соғылуынан, жауып тұратын сүйектер-дгң сынуынан, тістердің бүзылуынан, басқа текті заттардың енуінен, кеңсірік куыстарындағы кабынудыц жайылуынан және маңка мен сақау сыякты жұкпалы аурулардан болуы мүмкін.
Клиникалық белгілері. Танауының бір не екі тесігінен кілегей не ірің ағады, егер жануар басын салбыратса, ол көбейе түседі. Жак астындағы сөл безлерінін үлкейетіндігі әрдәйім байка-лады деседе сыяды. Закымданған жері іркіліп түрады, саусақпеи соғып қараған кезде әлсіз дыбыс естіледі. Жақтың бір куысы ка-бынған ірі қара мал, басын ауырған жағына қарай кыйсайта ұстайды.
Прогнозы аурудың себептерін жою мүмкіндігіне және кой-наудағы езгерістерге байланысты.
Е м д е у. Қойнауға трепанация жасап, егер эксудаты мен баска текті заттары болса алып тастайды, содан кейін антисептикалық дәрілермен жуады.
МҮРЫННЫҢ АУРУЛАРЫ
Танаулардың жаралары. Көбінесе иттердің таласкан кезінде болады. Жылкы мен үй жануарын ілмешектер, шегелер және т. с. жаралайды. Танаулардың жаралары кебінесе жалбыраған не соғы-лып жыртылған түрде болады. Прогнозы — көбінесе қауыпсыз болады, өйткені жаралары жақсы жазылады.
Е м д е у, жарасын тігіп, дезинфекциялағыш дәрілерді қолдану (бас жараларының емделуін кара) керек. ,
Кеуілжірдің ауруы. Бұл ауруд%ін кеуілжірдіц узаққа созылған катары және некрозы (шіруі) түрінде өтуі мүмкін.
Ұзакка созылған катарда мұрын куысыныц тарылуы салдары-нан кейде жануарлардың дем алысы кыйындайды, кілегей ірің ағады және жак астындағы сөл бездері аздап ісіисді.
Некрозға шалдыккан кеуілжірінін іріп-шіріп түсетіндігі байка-лады, танауынан өлі тканьдармен араласып, сасык іріц шығады, жак астындағы бездері ісінеді.
Жак астындағы бездері ісініп, жылкынын танауынан іріңаккан кезінде еңалдымен манка ауруынан айыра білу керек, оның үшін маллеинизация жасалады.
Е м д еу. Алғашкы кезінде некрозды жерін кырнап алып, ляпис-пен (күміс нитратымен) күйдіреді, ал куысын танау сүйегіндегі трепанация тесігі аркылы дезинфекциялағыш ертіндімен жуады. Егер некрозды (шіріген) жері үлкен болса, кеуілжірді операция жасап, алып тастайды.
Алдын ала с акты к шаралары. Кеуілжірдіц кіле-гей кабыктарын рефлектормен үнемі карап отыру керек.
Қарамалды козғалтпастай етіп үстайгын болған күнде шемір-шегін тырнакпен кыспай, саусактыц жүмсак еттерімен кысу керек.
Мұрын қуысына
Достарыңызбен бөлісу: |
