№3 Аралық бақылау сұрақтары

Жасуша қоршауына әсер ету

жүктеу 1,36 Mb. бет 17/24 Дата 08.10.2022 өлшемі 1,36 Mb. #39563

Навигация по данной странице:

• Ангиогенездің тежелуі
• Көрші жасушалардың пролиферациясын тежеу .
• P53 белогының әсерінен туындайтын жағдайлар

4. Жасуша қоршауына әсер ету. Р53 ақуызы апоптозданушы (өлуші ) жасушадан бөлініп шығып,жасуша айналасына әсер ететін өнімдер гендерінде активтендіреді.Бұл кезде екі түрлі эффект байқалуы мүмкін: а)Ангиогенездің тежелуі –бұл эффект TSP,BAS гендері арқылы жүзеге асады.Апоптоз үдерісі басталған жасушалардың көршілес ұлпаларында жаңа қантамырлардың пайда болуын бастырмалайтын ақуыздарды секрециялайды.Осылайша апаптоз ісіктің пайда болуын шектейді. б)Көрші жасушалардың пролиферациясын тежеу .р53 факторы жасушалар пролиферациясының кейбір ингибиторларының синтезделуіне, секрециялануына септігін тигізеді.Бұл ингибитор көршілес жасушалардың тек қана бөлінуін тоқтатып қоймай, апоптоз тетіктерінде іске қосады. Жалпы айтқанда хромосомалық бұзылыстардың көп жағдайында циклдің тоқтауында жасушада тұрақты түрде синтезделетін ,бірақ әдеттегі жағдайда тез бұзылатын р53 нәруызы орталық рөл атқарады.р53 нәруызы апаптозды іске қосады. P53 белогының әсерінен туындайтын жағдайлар: «Киллерлік» рецепторлар гендерінің активтенуі, яғни апоптоздың сигналдарын сезінетін рецепторлардың гендерінің активтенуі жүреді. P21-генінің активтенуі. PIG.гендер тобын активтендіреді. Бұл гендермен бақыланып түзілетін белоктар жасушада активті радикалдар мен тотықтырғыштардың мол жинақталуына мүмкіндік береді. Көп мөлшердегі мұндай заттар митохондриялық мембраналарды бұзып, протеаза AIF және цитохром С-тің цитоплазмаға шығуын жеңілдетеді. TSP. BAS т. б. гендерді активтендіреді. Бұл гендердің өнімдері (белоктары) өлу сатысындағы жасушалардан бөлініп шығып, көршілес жасушаларға әсерін тигізеді. Мысалы, бөлініп шыққан тромбоспондин - TSfl, т. б. белоктар жанаса орналасқан ұлпаларда жаңа түзілістердің пайда болуын тежеп, ісік жасушаларының қалыптасуына кедергі жасайды. Олай болса, апоптоз ісіктер түзілудің алдын-алуға мүкіндік береді. Жасуша пролиферациясының бірқатар ингибиторларының синтезі мен секрециясына жағдай жасайды. Мысалы, ісіктер некрозының факторы- - В ингибині (ФНО ) көршілес, жанаса орналасқан жасушалардың пролиферациясын тоқтатып ол жерде апоптоз механизмдерінің іске қосылуына мүмкіндік береді. жүктеу 1,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз