Жатып калуга төзімділігін бағалау

Дәнді дақылдың жатып қалуы оны механикалық жолмен жинауды қиындатуымен катар, көптеген шығынға ұшыратады.

Интенсивті сорттар үшін бұл көрсеткіш міндетті талап болып табылады.

Дәнді дақыддардың жатып калуын екі түрге бөледі:

1. 
   дақылдардың сабақтан жатып қалуы;
   
2. 
   тамыр түбінен жатып қалуы.
   

Сорттың жатып қалуға төзімділігі мен төзімсіздігі оның сабағының анатомиялык құрылысына байланысты болады. Жатын қалуға төзімді сорттардың тамырлары жуан әрі берік, жан-жаққа шашырап тараса, ал жатып қалуға бейім сорттардың тамырлары тігінен тарайды да, механикалық тканьдері нашар жетілген болып келеді.

Селекциялық материалдардың жатып қалуға төзімділігін егіс жағдайында бес балдың көрсеткіш бойынша анықтайды. Жатып қалу байқалмаса 5 балл, аздап байқалғанда (сабағы кішкене майысса) 4 балл қояды. Егер сабақтын топырақ бетімен арадағы бұрышы 45 жуық болса 3 балл, қатты жатып қалғанда 2 балл қояды. Егінді механикалық жолмен жинауға мүмкін болмай өте катты жатып калғанда 1 баллмен бағаланады. Төзімділікті 9 баллдың көрсеткішпен былайша бағалайды: 1-өте төмен, 3-төмен, 5-орташа, 7-жоғары, 9-өте жоғары.