67
4) бюджеттен
тыс
дереккөздерден
ШОКС
қаржыландыруға
жұмылдырылған қаражттар үлесі, %;
5) бизнес ашқан оқыту бағдарламаларына қатысушылар үлесі, %;
6) қолдау құралдары шеңберінде қолдау табылған жобалармен
шығарылған өнімнің жыл сайынғы көлемі, млрд. теңге;
7) технологиялар трансфертін жүзеге асырған кәсіпорындар саны;
8) шикізат емес экспорттың орнын толтыру үлесі, %;
9) консультативтік функциялары көрсетілген экспорттық-бағдарланған
кәсіпорындар үлесі, %;
10) экономикалық белсенді тұрғындарға қатысты тұрғын үй құрылыс
жинақтар жүйесіне қатысушылар үлесі, %;
11) тұрғын үй құрылысына және сатып алуына кредиттер нарығында
«Бәйтерек» ҰБХ» АҚ-ның қатысу үлесі;
12) енгізілетін жалға берілетін тұрғын үй көлемі, мың м
2
;
13) әріптес-банктерде ипотекалық қарыздарды талап ету құқықтарын
иелену көлемі, млрд. теңге;
14) «КТҚҚ» АҚ кепілдігімен қамтамасыз етілген ЕДБ портфелінде
ипотекалық қарыздар үлесі, %.
«Бәйтерек» ҰБХ» АҚ және оның ЕҰ деңгейінде ұсынылатын қолдаудың
көлеміне, сондай-ақ тиісінше қолдаудың тиімділігі мен сапасына теңдестіріліп
бейімделген ҚТК орнату керек.
4) ҚТК орындалуына ықпал ету дәрежесі
«Бәйтерек» ҰБХ» АҚ-ның стратегиялық ҚТК арасында олардың
орындалуы үшін тек «Бәйтерек» ҰБХ» АҚ және оның ЕҰ ғана жауапты
болмайтын көрсеткіштер болды. Олар бойынша жауапкершілігі анық емес және
нақты шекарасы көрсетілмей бөлінген мемлекеттік және үкіметтік емес
бағдарламалардың көрсеткіштері осындай ҚТК мысалдары болып табылады.
Мысалы, бағдарламаларда нысаналы көрсеткіштерге жету процесіне тікелей
немесе жанама жұмылдырылған бірнеше жауапты ұйымдар көрсетілген:
1) мемлекеттік
қаржылардың (акционерлік капиталға) бірлігіне
Қазақстан Республикасында жұмылдырылған тікелей жеке инвестициялардың
үлесі;
2) қолдау
құралдары шеңберінде қолдау тапқан жобалармен
шығарылған өнімнің жыл сайынғы көлемі, млрд. теңге;
3) технологиялар трансфертін жүзеге асырған кәсіпорындар саны;
Олардың орындалуына «Бәйтерек» ҰБХ» АҚ тікелей және айрықша
ықпал ете алмайтын және атқарылуы немесе атқару параметрінің бірі
«Бәйтерек» ҰБХ» АҚ-ға толық немесе ішінара байланысты ҚТК басқа
мысалдар қызметін орындау мүмкін:
1) «Бәйтерек» ҰБХ» АҚ-ның кредиттік рейтингісі;
2) ЖІӨ-ге активтердің көлемі, %;
3) негізделген орналастыру бағдарламасы туралы берілген кредиттер
бойынша ЕДБ тарапынан ШОКС ортақ қаржыландыру мультипликаторы;
68
4) экономикалық белсенді тұрғындарға қатысты тұрғын үй құрылыс
жинақтар жүйесіне қатысушылар үлесі, %;
5) тұрғын үй құрылысына және сатып алуына кредиттер нарығында
«Бәйтерек» ҰБХ» АҚ-ның қатысу үлесі;
6) «КТҚҚ» АҚ кепілдігімен қамтамасыз етілген ЕДБ портфелінде
ипотекалық қарыздар үлесі, %.
«Бәйтерек» ҰБХ» АҚ деңгейінде орындалуы «Бәйтерек» ҰБХ» АҚ-ға
және оның ЕҰ толығымен немесе барынша жоғары дәрежеде байланысты ҚТК
белгіленуі тиіс.
5) ҚТК өлшемділігі
«Бәйтерек» ҰБХ» АҚ-ның стратегиялық ҚТК арасында деректердің
сыртқы дереккөздерінде (яғни «Бәйтерек» ҰБХ» АҚ-ның және оның ЕҰ ішкі
көрсеткіштеріне ғана бейімделуге болады және оларды өзге дереккөздері
бойынша қайта тексеру мүмкін емес) толығымен немесе ішінара түрде
ақпараттың жоқ болуынан және/немесе есептеу әдіснамасының күрделігіне
байланысты әкімшілдікті, мониторинг пен аудитті жүргізуге қиынға соғатын
көрсеткіштер болды. Мысалы:
1) жобалардың даму әсерінің индексі (ҚДБ бойынша);
2) инфрақұрылымдық жобаларға инвестицияланған қаражаттардың
жинақталған көлемі, млрд. теңге;
3) инфрақұрылымдық жобалардың, оның ішінде консультативтік
сүйемелдеу
бойынша
қызметтер
көрсетілген
МЖӘ
жобаларының
кумулятивтік саны;
4) мемлекеттік қаражаттардың (акционерлік капиталға) бірлігіне
Қазақстан Республикасында жұмылдырылған тікелей жеке инвестициялардың
үлесі;
5) негізделген орналастыру бағдарламасы бойнша берілген кредиттер
бойынша ЕДБ тарапынан ШОКС ортақ қаржыландыру мультипликаторы;
6) бизнес ашқан оқыту бағдарламаларына қатысушылар үлесі, %;
7) қолдау құралдары шеңберінде қолдау табылған жобалармен
шығарылған өнімнің жыл сайынғы көлемі, млрд. теңге;
8) жобалардың жалпы көлемінде коммерцияланған жобалар үлесі, %;
9) технологиялар трансфертін жүзеге асырған кәсіпорындар саны;
10) консультативтік функциялары көрсетілген экспорттық-бағдарланған
кәсіпорындар үлесі, %.
«Бәйтерек» ҰБХ» АҚ және оның ЕҰ деңгейінде ішкі әкімшілдік пен
мониторингті жүргізу, сондай-ақ деректердің сыртқы дереккөздері бойынша
аудит жүргізу ыңғайлы болатын ҚТК белгіденуі тиіс.
6) ҚТК нысаналы мәндері
«Бәйтерек» ҰБХ» АҚ-ның стратегиялық ҚТК арасында жеткіліксіз
амбициоздық нысаналы мәндер (оның ішінде «Бәйтерек» ҰБХ» АҚ өткен
кезеңдерде қол жеткізген) белгіленген көрсеткіштер болды. Мысалы:
1) ROE, %;
69
2) ROA, %;
3) Кредиттік портфель сапасы (кредиттік портфельге азық-түлік
деңгейі), %.
Сонымен, 2013 жылы ROE және ROA бойынша нақты көрсеткіштер
кейінгі жылдарға нысаналы көрсеткіштерден артқан еді. Сондай-ақ, жылына
екі рет «Бәйтерек» ҰБХ» АҚ-мен және оның ЕҰ қайта қарастыру тәжірибесі
үздік тәжірибесі болып табылмайды. Нысаналы көрсеткіштерге жету мүмкін
еместігін тұрақты түсіндіруге және оларға қол жеткізуге уәждеуге қарағанда
қайта қарауына бағдарлануы мүмкін.
«Бәйтерек» ҰБХ» АҚ және оның ЕҰ деңгейінде «Бәйтерек» ҰБХ» АҚ
қызметінің
тарихи
көрсеткіштерімен
қатар,
дамудың
салыстыру
институттарында ең жақсы әлемдік тәжірибеге қатысты ЕҰ бенчмаркинг
нәтижелері бойынша да ҚТК нысаналы мәндерін белгілеу қажет.
