Міндет. Ақпараттық технологияларды қолдану бойынша қызметтің тиімділігін арттыру

SNOMED-CT клиникалық терминдерінің халықаралық номенклатурасын қадамдық енгізу бойынша қажетті ресурстардың бағалануымен іс-шаралар жоспары дайындалды. ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің атынан IHTSDO-ға кіру туралы өтінімді (I SNOMED-CT әзірлеушісі) HTSDO халықаралық ұйымға Қазақстан Республикасының күшіне ену мүмкіндігі бойынша ҚР СІМ мәселесінде пысықталды.

Халықаралық консультант ( Д. Калогеропоулос мырза) мынадай ұсынымдар мен жобалар стандарттарын әзірледі:

- медициналық көмектің қорытындыларын (нәтижелерін) жіктеу;

- электрондық денсаулық сақтау паспортында өкілеттігі туралы хабарламаларды бөлу;

- LOINC зертханалық зерттеулердің халықаралық жіктеуші ҚР бейімделу және енгізу;

- SNOMED-CT халықаралық медициналық терминологиялық базасына ҚР бейімделу және енгізу;

- дәрілік заттарды және медициналық мақсаттағы бұйымдарды сәйкестендіру.

Министрлік 2015 жылғы 18 желтоқсаннан бастап Ericsson Nicola Tesla d.d. компаниясы «Ақпараттандыру платформасын және денсаулық сақтаудың ақпараттық жүйелерінің интероперабелділігін беру» (бұдан әрі – Келісімшарт) № KHSTTIRP-D / SW-02 Келісімшарты жасалды. Келісімшарт 2016 жылғы 14 қаңтарда күшіне енді.

Өнім беруші мамандар жұмыс тобымен бірлесіп, ҚР ДСМ, ЖІҚТ, ДСДРО және РЭДО қызметкерлерін қоса алғанда, Қазақстан Республикасы аумағында бекітілген медициналық ақпараттың халықаралық сыныптамаларын (ICPC-2, ICD- 10PCS, LOINC) және медициналық терминдердің халықаралық базасын (SNOMED-CT) электрондық жолдамалар, электрондық рецептілерді қоса алғанда электрондық денсаулық сақтау стандарттарын іске асыру нұсқалары мен бөліктерін талқылады. Медициналық қызметтерді берушілер арасында клиникалық деректермен алмасуды негізгі механизмі ретінде Электрондық денсаулық сақтау паспортын іске асыру тәсілдері талқыланады.

Өнім беруші дайындаған және ұсынылған мынадай техникалық құжаттардың жобалары ұсынылды: Платформа даналарын орнату талаптары; Министрліктің және Платформаның ақпараттық жүйелерін интеграциялау бойынша техникалық ерекшеліктері (19 құжат); Жалпы архитектура және жүйенің дизайны; Техникалық тапсырма; Интеграциялық механизмдердің сипаттамасы (ATNA, SSO, HPD); Терминдер сөздігі; Жобаның жоспары. Осы құжаттардың бірлескен талқылауының нәтижелері бойынша Министрлік «Ақпараттық жүйелерді, платформалық компоненттерді және веб-сервистерді интеграциялау талаптарының ерекшеліктері» және «Техникалық тапсырма» келісілген және Келісімшарттың күрделілігіне байланысты оны қолданыстағы жүйесін интеграциялау бойынша іс-іс-шараларды қадам-қадаммен іске асыратын болады және техникалық құжаттама тиісті түрде жаңартылатын қадамдық тәсіл шеңберінде оны іске асыру туралы шешім қабылданды. Өнім беруші осы мақсатқа бөлінген республикалық деңгейдегі Деректерді өңдеу орталықтары серверлерінде Платформаның үш данасын инсталляция мен қамтамасыз етілген. Құжаттармен алмасу бойынша механизмі (туу туралы куәліктің мысалында) Платформа жағында және ҚР ДСМ қолданыстағы жүйелерінде іске асыру үшін «Азаматтық хал актілерін тіркеу» ақпараттық жүйесімен келісілген. Электрондық медициналық құжаттардың үлгілерін әзірлеу бойынша жұмыс жүргізілуде ЭДП деректерін алмасуда жүзеге асырылатын болады.

Министрліктің жұмыс тобы үшін Платформаның интеграциялануы, функционалдық және интерфейстік компоненттері мен медицина ұйымдарының, денсаулық сақтау басқармаларының өкілдері, жеке АТ-кампаниялар іске асырылған демонстрацияларды өткізу тәртібі.

Сыртқы жүйелер үшін көп деңгейлі кіру құқықтарын басқару, бірыңғай кіру механизімі (SSO), орталықтандырылған аудитті жүргізу (ATNA) және анықтамалар мен классификаторларды (CTS) пайдалану, пациенттің жеке және әкімшілік ақпаратын синхрондау үшін бірқатар интеграциялық сервистермен пысықталған.

Бірыңғай тіркеушілердің атрибуттар келісілген Платформа шеңберінде іске асырылатын болады, соның ішінде: Медициналық ұйымдар, Ғимараттар, Көлік, Медицина қызметкерлері, медициналық жабдықтар.

Деректер үшін витриналар жобаларында талқыланды: Денсаулық сақтау ұйымдар, ғимараттар, көлік құралдары, дәрілік заттарды тұтыну сияқты стационарлық көмек, демография (туу және өлім) деңгейіндегі қызметтер. Диспансерлік бақылау бойынша деректер витринасында дамуы басталды. Тестілеу және әзірлеу ортасында демонстрациялау үшін физикалық модельде жоғарыда сипатталған витриналарда іске асыру бойынша жұмыс жүргізілуде. Демонстрациялар барысында ЭДП базасының функционалдығы және медицина қызметкерінің жеке кабинеті әзірленді және көрсетілді.

2017 жылы Электрондық денсаулық паспортпен деректер алмасу үшін электрондық медициналық құжаттарға арналған үлгілер әзірленді, Медициналық қызметкердің Жеке кабинетінің интерфейсін және функционалды пысықтау бойынша фокус-топпен жұмыс басталды.

Республикалық деңгейдегі екі деректерді өңдеу орталығын құруға арналған жабдықтар мен бағдарламалық қамтамасыз етуді жеткізу және инсталляциялау аяқталды, қолданыстағы дерекқорлардың көші-қоны қамтамасыз етілген. ДӨО қабылдау тестілеу бойынша жұмыстар аяқталды.

4 пилоттық денсаулық сақтау ұйымында медициналық ақпараттық жүйелерді енгізу бойынша жұмыстар аяқталды. 4 пилоттық ұйымның жабдықтары серверлік және компьютерлік жабдықпен қамтамасыз етілген. Техникалық құжаттаманы әзірлеу, техникалық тапсырмалардың функционалды пысықтау талаптары ескеріле отырып, пайдаланушыларды оқыту, пилоттық енгізу және қабылдау тестілеуі қамтамасыз етілген.

Денсаулық сақтаудағы АКТ енгізу бойынша одан әрі іс-шаралардың пайымы мен стратегиялық бағыттарын айқындайтын 2018-2022 жылдарға арналған ҚР денсаулық сақтауды цифрландыру тұжырымдамасының жобасы әзірленді,.

Осы бағытта жұмыстар жалғасуда.

2017 жылға арналған техникалық ерекшеліктерді әзірленді, конкурс жарияланды, шарттар жасалды.

Министрліктің байланыс арналарының ағымдағы схемасын құру

• 
  НҚА қайта қарау жоспарына сәйкес, сондай-ақ ӘМСҚ енгізілуіне байланысты мынадай қолданыстағы НҚА ұсыныстар енгізілді:
  

2) «Денсаулық сақтау саласындағы ақпараттандыру стандарттарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 20 шілдедегі № 600 бұйрығы.

• 2009 жылғы 18 қыркүйектегі «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» ҚР Кодексінің 7-бабының 1-тармағының 6) тармақшасына сәйкес Дәрілік заттар мен медициналық мақсаттағы бұйымдарды жіктеу және сәйкестендіру бойынша стандарт жобасы (бұдан әрі - Стандарт жобасы) әзірленді. Стандарттың жобасына дәрілік заттар мен медициналық мақсаттағы бұйымдарды жіктеуге және сәйкестендіру үшін деректерге қойылатын талаптар пайдаланылуға тиіс. Стандарттың негізгі міндеттері деректер элементтерін стандарттауды қамтамасыз ету, сондай-ақ электрондық денсаулық паспорты (ЭДП) мен ЭДП-мен өзара әрекеттесетін сыртқы жүйенің пайдаланушылары үшін анықтамалық ақпарат жүйесі арқылы қол жеткізуге болатын дәрілік заттар мен медициналық мақсаттағы бұйымдардың бірыңғай тізілімін құру мен жүргізуді қамтамасыз ету болып табылады.

ДЗ, ММБ және МТ ҚР ДСМ «Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдарды және медициналық техниканы сараптау ұлттық орталығы» ШЖҚ РМК Мемлекеттік тізілімінде ауқымды шолу өткізілді. ДР және ММБ сәйкестендіру бойынша бірқатар проблемалық мәселелерді шолу шеңберінде, сондай-ақ дәрігерлік қызметтің барысында тағайындаулар анықталды.

Стандарттың жобасы Министрліктің құрылымдық бөлімшелерімен келісіледі.

Ағымдағы кезеңде «Дәрілік заттарды және медициналық мақсаттағы бұйымдарды сәйкестендіру бойынша ақпараттандыру стандарттарын бекіту туралы» бұйрық жобасы дайындалды, ҚР ДСМ Заң қызметі департаментімен келісілуде. ЭДП ISO / HL7 10781: 2015, 2 нұсқа функционалдық моделінің алдын ала ұлттық стандарт жобасы әзірленді және бекітілді. ISO / HL7 10781 халықаралық стандартының электрондық медициналық жазбалары жүйесінің функцияларын талқылау бойынша электрондық денсаулық паспортын және оны енгізуді іске асыру үшін таңдалған функцияларын бейімдеу Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Денсаулық сақтауды цифрландыру департаменті, «Республикалық электрондық денсаулық сақтау орталығы» ШЖҚ РМК өкілдерімен бірқатар кездесулер ұйымдастырылды. Алдын-ала стандарт жобасының сараптамасы Техникалық комитет отырысында қарау туралы қорытындысы арқылы жүргізілді. Алдын - ала стандарт жобасын бекітуге шығарды. ТК 83-ке мүше ұйымдарға қарау және дауыс беру үшін сұрау жіберілді. ТК 83-нің IV отырысы техникалық комитеттің өкілетті мүшелерінің қатысуымен ұйымдастырылды және өткізілді, оның барысында күн тәртібіне сәйкес әзірлеушілер алдын-ала стандарт жобасы туралы ақпаратты баяндады. Талқылау және өткізілген дауыс беру нәтижесінде, абсолюттік көпшілік дауыспен стандартты бекіту ұсынылады. Техникалық комитеттің ТК 83 төрағасының м.а. шешіміне сәйкес алдын-ала стандартын бекітілді.

стандарттарына сәйкестігін аттестаттау

Министрлік 2017 жылғы 27 маусымдағы «Мемлекеттік техникалық қызмет» РМК (бұдан әрі – МТҚ РМК) мынадай ақпараттық жүйелерді сынау бойынша қызметтер көрсету үшін шарт жасалды: «Тәуелсіз сарапшылар базасын қалыптастыру» ДК, «В және С гепатиті бар науқастар тізілімі, ақпараттық жүйесі» «Бірыңғай төлем жүйесі» әлеуметтік проблемалардың электрондық картасы. Қызметтер толық көлемде көрсетілді, ақпараттық жүйелерде көрсетілген хаттамалық сынақтарға сәйкес, ақпараттық қауіпсіздік талаптарына сәйкестігі сынаудан өтті. 2017 жылғы 11 тамызында АЖ жоғарыда көрсетілген техникалық құжаттамасына сараптама жүргізуге шарт жасалды. Шарт талаптарына сәйкес Өнім беруші ақпараттық жүйелердің техникалық құжаттамасын сараптаудың оң хаттамасын ұсынды. 2017 жылғы 23 қазанға дейінгі мерзімде ескертулерді жою бойынша жұмыстар жүргізілуде.

2017 жылғы қаңтар-желтоқсан кезеңінде облыстық ауруханалардың телемедициналық орталықтарында және Республикалық клиникаларда 25205 телемедициналық кеңес өткізілді. Сонымен бірге 1384 рентгендік суреттер, 1161 электрокардиограмм және 105 ДСБ сипаттамалары бар. Тұтастай алғанда, 2017 жылға қарай ҰТМЖ телемедициналық және бейне-консультациялар жоспарының саны 141% -ға орындалды.

Барлығы Ұлттық телемедицина желісіне 204 денсаулық сақтау объектісі қосылды.

Тұрақты негізде Министрліктің интернет-ресурсында өзектендіру және толықтыру жүргізілді.

ДКОСМСКЕАҚ, ӘМСҚ , РЭДО

ҚР ДСМ АЖ

(ӘМСҚ жүйесінің жағдайында)

1. МӘМС енгізу және тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі бойынша қызмет көрсету (бұдан әрі - ТМККК) шеңберінде бизнес-процестерді автоматтандыру бойынша МӘМС жұмыс топтарының кеңесіне қатысу (төлемдерді жинау, жоспарлау, өнім берушіні таңдау, келісімшарт жасау, сапаны бақылау, қызметтерді төлеу, қаржылық тұрақтылық) сондай-ақ ҚР ДСМ АЖ қолданыстағы өзгерістерге сәйкес енгізу туралы қабылдау.

2. Тиісті нормативтік-құқықтық құжаттамаға өзгерістер енгізу мәселелерін талқылау бойынша жұмыс кеңесіне қатысу қабылданған.

3. ӘМСҚ АЖ техникалық талаптарының жұмыс істеуі үшін әзірлеу жөніндегі жұмыс тобының құрамына берілген кандидатуралар (2017 жылғаы 8 ақпан шығ. № 04-12 / 118 хат).

4. ӘМСҚ процестерін автоматтандыру мәселесі бойынша кеңестің хаттамасына сәйкес, 2017 жылғы 17 ақпанынан бастап Министрлік ӘМСҚ қызметкерлеріне ҚР ДСМ ақпараттық жүйелерін (2017-20-21 ақпан) көрсетуді жүргізді.

5. «Медициналық қызметтерді тұтынушылардың тіркелімі» функционалдығы ҚР ДСМ «Бекітілген халық тіркелімі» АЖ базасында сақтандырылған дербестендірілген есепке алу бөлігінде «Жарналар және аударымдарды жинау» бизнес-процесінің шеңберінде әзірленді. 2017 жылғы маусым айында МҚТТ модулі жеке ақпараттық жүйеге енгізілді.

6. Жарналар / аударымдар туралы ақпаратты беру / алу процесін автоматтандыру бөлігінде ҚР ДСМ «Бекітілген халық тіркелімі» ақпараттық жүйесі мен ҚР ЕХӘҚМ «Төлемді ұйымдастыруды өңдеу» ақпараттық жүйесі арасындағы техникалық талаптар мен өзара іс-қимыл сервисі құжаттары әзірленді.

7. «Өнім берушінің тізілімі» функционалы ҚР ДСМ «Ресурстарды басқару жүйесі» ақпараттық жүйесі базасында денсаулық сақтау субъектілерінің ТМККК шеңберінде қызметтерді сатып алуға қатысуын және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандырудың өтінім беру процесінің автоматтандыру бөлігінде әзірленді.

8. ҚР ДСМ «Ресурстарды басқару жүйесі» ақпараттық жүйесінің техникалық талаптары мен өзара іс-қимыл сервистерінің құжаттары мемлекеттік органдардың АЖ әзірленді:

– ҚР Әділетминіне (ЖТ МДҚ, ЗТ МДҚ, ЗТ МДҚ);

– ҚР ҰЭМ (Е-лицензиялау);

– Жоғарғы сот («Төрелік» ААЖ);

– ҚР ҚМ (ОБДШ АЖ, БСАЖ).

9. 2017жылғы 18 наурызда ӘМСҚ КЕАҚ өтініші бойынша Қордың қызметкерлері үшін ҚР ДСМ ақпараттық жүйелеріне логин және парольдер, сондай-ақ ҚР ДСМ АЖ пайдаланушы нұсқаулықтары ұсынды.

10. 2017 жылғы 26 сәуірде Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының (бұдан әрі – ӘМСҚ ) ақпараттық жүйесін құру мәселесі бойынша кеңес хаттамасына сәйкес 2017 жылғы 11 наурыздағы және 2017 жылғы 30 наурыздағы ӘМСҚ ақпараттық жүйесін құру мәселесі бойынша кеңес хаттамасына ҚР Денсаулық сақтау вице-министрі Л.М. Ақтаеваның Министрлік автоматтандыруға жататын БЖ сипаттау нұсқалары бекітілген ұсыну туралы ӘМСҚ хатын жолдады («Қайтару» модулі бойынша тек қана БЖ сипаттамасы және «Өнім беруші тіркелімі» БЖ сипаттамасы берілген).

11. ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің жауапты хатшысы Б. Төкежановқа «Медициналық қызметтерді тұтынушылардың тіркелімі» (бұдан әрі – МҚТТ) және «Өнім берушілердің тізілімі» 2017 жылғы 5 мамырда көрсету өткізілді.

12. 2017 жылғы 29 мамырда ҚР ЕХӘҚМ «Медициналық қызметті тұтынушылардың тіркелімі» функционалы, ӘМСҚ КЕАҚ, ҚР АКМ, «Зерде» ҰИХ» АҚ, «ҰАҚ» АҚ, БҒМ, ҚР, «Азаматтар үшін үкімет» АҚ» КЕАҚ.

13. Еңбекмині «ЕРДО» АҚ жарналарды/аударымдарды/өсімақыны/қабылдау/беру бойынша сервистермен өзара іс-қимылды тесттен өткізу бойынша бірлескен жұмыс жүргізілді. 2017 жылғы 22 маусымында актіге қол қойылды.

14. ҚР ДСМ бөлінген есептеу ресурстары бойынша МҚТТ өнеркәсіптік стендін орналастыру туралы. ӘМСҚ хат жіберілді.

15. 2017 жылғы 4 шілдесінде МҚТТ және жауынгерлік стендтерде төлемдерді қабылдау / беру сервис бойынша орналастырылған.

16. ӘМСҚ талқылау және келісу сатысында ТМККК және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі шеңберінде қызметтерді сатып алу ережелерінің жобалары, сондай-ақ «Өнім берушіні таңдау» бизнес-процестері, ұсыныстар мен ескертулерді енгізу.

17. 2017 жылғы 1 шілдеде «Медициналық қызметті тұтынушылардың тіркелімі» ақпараттық жүйесі Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі бөлінген «Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» КЕАҚ есептеу ресурстарына орналастырылған.

18. 2017 жылғы 1 шілдеде «Медициналық қызметті тұтынушылардың тіркелімі» ақпараттық жүйесін пайдалану іске қосылды. Жүйені пайдаланушылар «Әлеуметтік медицналық сақтандыру қорының» қызметкері болып табылады.

19. «Медициналық қызметті тұтынушылардың тіркелімі» ақпараттық жүйесінің «Қайтару» кіші жүйесі әлеуметтік сақтандыруды сақтандыруға аударымдар / жарналардың қате аударылған сомаларын қайтару өтінімдерін рәсімдеу бөлігінде әзірленді.

20. 2017 жылғы 20 қыркүйекте «Қайтару» кіші жүйесін пайдалану іске қосылды.

21. Электрондық үкімет порталымен «Медициналық қызметті тұтынушылардың тіркелімі» ақпараттық жүйесінің өзара іс-қимыл сервисі азаматтардың жеке кабинетіне жарналар / аударымдар бойынша мәліметті беру бөлігінде, сондай-ақ сақтандыру мәртебесі әзірленді. МҚТТ өзара іс-қимылы – 2017 жылғы 8 қазанда іске қосылды (өнеркәсіптік стенд).

Қазіргі уақытта МҚТТ ақпараттық жүйесі тәжірибелік пайдаланудың штаттық режимінде жұмыс істейді. Осы ақпараттық жүйенің жалғыз пайдаланушысы ӘМСҚ КЕАҚ болып табылады, МҚТТ функционалдығы мүмкіндіктері арқылы жарналар және аударымдар нысанында түскен қаражаттар мониторингінде жүзеге асырады. МҚТТ жеке тұлғалар бойынша жеке мәліметтерді алу ҚР ДСМ «Бекітілген халық тіркелімі» ақпараттық жүйесімен интеграцияланған.

желтоқсан

Қазақстан-Словения сауда-экономикалық ынтымақтастық жөніндегі үкіметаралық комиссиясы 3-отырысы Хаттамасының 6 тармағына сәйкес, Тараптар ҮАК 4-отырысын 2018 жылғы Астана қаласында өткізу келісілді.

Қазіргі уақытта Словенияның РФ мен ҚР-да қоса атқарушы Төтенше және Өкілетті Елшісі Ш. Примож мырзаға аталған іс-іс-шараны 2018 жылғы 28-29 тамызда немесе 20-21 қарашада өткізу туралы ұсыныспен атты хатты жолданған болатын. Контрсеріктестен жауап күтілуде.

2. Қазақстан-аустрия денсаулық сақтау саласындағы ынтымақтастық жөніндегі аралас жұмыс тобының 4-ші отырысын өткізуі

Жұмыс тобының отырысының шеңберінде уағдалыстыққа қол жеткізілген қорытындысы бойынша, 2016 жылғы қараша айында «Астана медициналық университеті» АҚ және Вена медициналық университеті арасындағы ынтымақтастық туралы Меморандумға қол қойылды. Аталған Меморандум шеңберінде медицина кадрлармен алмасу, бірлескен ғылыми зерттеулерге қатысу, мастер-класстар өткізу, медициналық мамандарының кәсібін жетілдіруді және т.б. жүзеге асыру жоспарлануда.

Жұмыс тобының 5-отырысының өткізудің орны және мерзімі дипломатиялық арналар арқылы келісіледі.

Бұдан басқа, департамент Қазақстан Республикасы мен шетел мемлекеттермен ынтымақтастық бойынша келесі үкіметаралық комиссиялар жұмысына (олардың іс-әрекеттің ұйымдастыруы Қазақстан Республикасының басқа мемлекеттік органдарымен қамтамасыз етілетін) (сарапшы және пленарлық деңгейлерде) қатысқан болатын:

1) Қазақстан-германия сауда-экономикалық ынтымақтастық жөніндегі жұмыс тобының 11-ші отырысы (2017 жылғы 13 шілде, Астана қ.);

2) Қазақстан-ауған сауда-экономикалық ынтымақтастық жөніндегі үкіметаралық комиссиясының 9-шы отырысы (2017 жылғы 18 тамыз, Астана қ.);

3) Қазақстан-аустрия экономикалық, ауыл шаруашылығы, табиғатты қорғау, өнеркәсіптік, техникалық және технологиялық ынтымақтастық жөніндегі үкіметаралық комиссиясының 8-шы отырысы (2017 жылғы 22 тамыз, Астана қ.);

4) Қазақстан-Түрік үкіметаралық экономикалық комиссиясының 10-шы отырысы (2017 жылғы 24-25 тамыз, Астана қ.);

5) Қазақстан-француз экономикалық ынтымақтастық жөніндегі үкіметаралық комиссиясының 13-ші отырысы (2017 жылғы 7 қыркүйек, Астана қ.);

6) Қазақстан-Үндістан сауда-экономикалық, ғылыми-техникалық, өнеркәсіптік және мәдени ынтымақтастық жөніндегі үкіметаралық комиссиясының 13-ші отырысы (2017 жылғы 19-20 қыркүйек, Астана қ.);

7) Қазақстан-израиль сауда-экономикалық ынтымақтастығы жөніндегі бірлескен комиссиясының 8-ші отырысы (2017 жылғы 29-30 қараша, Астана қ.).

8) Қазақстан-британ сауда-экономикалық, ғылыми-техникалық және мадени ынтымақтастық жөніндегі үкіметаралық комиссиясының 4-шы отырысы (2017 жылғы 11 желтоқсан, Лондон қ.);

9) Байқоңыр кешені бойынша Үкіметаралық комиссияның 5-ші отырысы (2017 жылғы 13 маусым, Байқоңыр қ.);

10) Қазақстан-беларусь сауда-экономикалық ынтымақтастық жөніндегі үкіметаралық комиссиясының 13-ші отырысы (2017 жылғы 22 қыркүйек, Қарағанды қ.);

11) Қазақстан Республикасы мен Армения Республикасы арасындағы сауда-экономикалық ынтымақтастық жөніндегі үкіметаралық комиссияның 7-отырысы (2017 жылғы 26-27 қыркүйек, Ереван қ.);

12) Қазақстан Республикасы мен Грузия арасындағы сауда-экономикалық ынтымақтастық жөніндегі үкіметаралық комиссиясының 9-шы отырысы (2017 жылғы 5-6 қазан, Тбилиси қ.);

13) Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы арасындағы ынтымақтастық жөніндегі үкіметаралық комиссиясының 19-шы отырысы (2017 жылғы 16 қараша, Ақтөбе қ.).