ЖМ жер үсті және жартылай тереңдетілген уақытша

617. ЖМ уақытша қоймасының сақтағыштары ағаштан, саздан соғылған, жер ден болуы мүмкін.

Қойманың сақтағышы ретінде бос тұрған құрылыстар, сарайлар, жер төлелер және басқа ғимараттарды жабдықтауға болады. Бұл ғимараттар шынайы желдеткіштермен қамтамасыз етілгенде және олар жаңбыр мен қардан қорғалады. Сақтағыштар ретінде қолдалынатын ғимараттар пештері қымталады.

618. Уақытша қоймаларда:

1) едендер ағаш, бетон және саздан болуы мүмкін;

2) ағаш қабырғалар және шатырлар оттан қорғағыш құраммен жабылады;

3) қоршауды сырғауылдап, шарбақтан тақтайдан және басқа да материалдан жасауға болады және қоршау биіктігі 2 метрден кем болмайды;

4) су ыдысын құру талап етілмейді;

5) тамбур құру талап етілмейді, есік бір қабат болуына болады;

6) сақтағыш ішіндегі жұмыстық жарық беруді аккумуляторлық кеніштік шамдармен немесе құрғақ батареялы фонарлармен (темір қапты – резинамен қапталған) жүргізуге болады;

7) сақтағыш ретінде қолданылатын ғимараттардың есік-терезелері мөлшерін бұрынғысынша қалдыруға болады.

Негізінен уақытша қоймаларға тұрақты қоймаларға қойылатын талаптар қойылады.

619. Қала шетінде орналастырылатын уақытша ЖМ қоймалары бос тұрған құрылыстардағы құрғақ, желдетілетін төлелерде орналастыруға немесе жер астына арнайы тереңдетілген, 2,5 метрге дейінгі ғимараттарды үстінен 2 метрден кем емес етіп көміп пайдалануға болады. ЖМ, бастамашы құралдар және ату-жару аппараттары, бір-бірінен бөлек орналасқан ғимараттарда және кірпіш қабырғасы 25 см кем емес ЖМ дайындау ғимаратында сақтауға болады.
26. ЖМ жер үсті және жартылай тереңдетілген қысқа мерзімді қоймалары құрылғыларының тәртібі

620. Қысқа мерзімді сипаттағы жұмыстарды жүргізу үшін ЖМ сақтауды: бос тұрған құрылыстарда, сарайларда, жертөлелерде және басқа, темір жол вагондарында, кемелерде, автокөліктерде, жалғамаларда және арбаларда, палаткада, үңгірде, шалаштарда, жарылыс жұмыстарын жүргізу алаңдарында болады.

621. Қысқа мерзімді ЖМ қоймаларында осы Қағидалардың 621-622-талаптары орындалады. Сонымен қатар жағдайдан қорғағыш, жарықтандыру, телефон байланысы, қойма айналасындағы қоршау жыралары және ЖМ қоймалары айналасын ағаштардан тазалау талап етілмейді. Негізінен осы Қағидаларда көрсетілген талаптар орындалады.

Қысқа мерзімді қоймалардың қоршауын сақтағыш қабырғасына 20 метрден жақын емес, биіктігі 1,5 метрден аласа емес етіп жасауға болады. Қоршау мен қарауыл бөлмесінің ара қашықтығы 15 метрден кем болмайды.

Қысқа мерзімді қоймалардың қорғауыштарының ағаштан жасалған қабырғалары іші-сыртынан оттан қорғауыш ретінде әк-тұзды ерітіндімен үш қатар етіп жағады. Шатыр, төбе және жабын құрылымы жанбайтын материалдан жасалады немесе оттан қорғау құрамымен қапталады.
27. Бос тұрған құрылыстарда, шым үйлерде және өзге де

үй-жайларда ЖМ сақтау тәртібі

622. ЖМ бос құрылыстарда, жертөлелерде және тағы сол сияқты қысқа мерзімде сақтаған жағдайда бір сақтағыштағы ЖМ көлемі 3 тоннадан және 10 мың дана детонатордан көп болмайды және осыған сәйкес детонациялық және от өткізгіш байламдардың (от өткізгіш сымды жағу құралдары) керекті мөлшері ғана сақталады.

Детонаторларды ішінен киізбен қаптаған ағаш жәшіктерге орналастырады, ал сыртынан темірмен қапталады. Жәшіктер ЖЗ 2 метрден жақын емес қашықтықта орналастырылады және құлыпқа жабылады.
28. ЖМ теміржол вагондарында сақтау тәртібі

623. Бөлек екі білікті вагонда 3 тоннадан көп емес ЖЗ немесе 10 мың дана детонатор және 1000 метр детонациялық сым сақтауға болады.

Төрт білікті вагонда 6 тоннадан көп емес ЖЗ немесе 20 мың дана детонатор және 2000 метр детонациялық сым сақтауға болады.

Бірге сақталатын от өткізгіш байлам және жағу құралдары мөлшері шектелмейді.

624. Екі білікті вагонда ЖМ мен 1 тоннадан артық емес ЖЗ, 5 мың дана детонаторды, 1000 метр детонациялық байламды және от өткізгіш сымның (от өткізгіш сымды тұтату құралдарын) шектеусіз көлемін, ал төрт білікті вагонда – сәйкесінше екі есе көп ЖМ бірге сақтауға болады.

625. ЖЗ, бастамашы құралдар және ату-жару аппараттарын бірге сақтайтын вагондар ішінен ағашпен үш бөлікке бөлінеді. Вагонның шеткі бөліктерінде ЖЗ (ату жару аппараттары) мен бастамашыл құралдар сақталады, ортасы (тамбур) ЖМ беру үшін.

Бөліктердегі есептері тұтас және мөлшері 1,8×0,9 метр болады.

626. ЖМ сақтауға жабдықталған вагондар жарамды болады және тежегіш, тежегіштік алаңдары болмайды. Көмір және басқа оңай тұтанатын материалдар тасымалданатын вагондар іші, ЖМ қойылардан бұрын басқа өнімдерден тазартылып, сілтілі сумен шайылады.

627. Вагондар есіктері байланып, ішкі жағынан жұқа тақтаймен қапталады. Вагонға кіру үшін вагонның бір жағы көлемі 1,8×0,9 метрден кем болмайтын, ішке ашылатын есікпен жабдықталады.

628. ЖМ беруге, қабылдауға вагон тұйыққа немесе қосымша жолға тоқтаған уақытта ғана рұқсат беріледі. ЖМ берілетін, қабылданатын орындар үшін бекет бастығымен келісілген, магистралды жолдардан, өндірістік және тұрғылықты жерлерден ара қашықтықта орналасқан жерлер таңдалады.

629. ЖМ тиелген вагондармен қозғалыстар жасар алдында вагондар жүретін жолдағы люктер жабылады, вагондар құлыпқа жабылып, пломбыланады.

630. Тұйықта немесе қосымша жолда ЖМ сақтағыш-вагондары тұрақтаған түнгі уақыттарда олар көрінетін белгілермен белгіленеді.

631. Теңіздерде, өзендерде, көлдерде және су қоймаларында жарылғыш жұмыстарын жүргізгенде, теңіз (өзен) тіркелімімен келісілген жоба бойынша, осы мақсаттарға жабдықталған кемелерде ЖМ сақтауға болады.

Кеме жарамдылығын анықтау және қоймаларды қабылдау комиссия құрамына тіркеме өкілдері қатысуымен белгіленген тәртіп бойынша жүргізіледі.

632. ЖМ сақтағыш орнату, осы материалдарды сақтауға сәйкес бөлмелері бар жарамды кемеде ғана болады.

633. Теңізде жарылыс жұмыстарын жүргізу кезінде, ЖМ сақтағышы ретінде өздігінен жүрмейтін кемелерді пайдалануға болмайды. ЖМ жағалау аймақтарындағы өздігінен жүрмейтін кемелерде (баржа, понтоп) сақтауға болады, бірақ навигациялық қондырғысы бар (радар, GPS) өздігінен жүретін кемелер бақылауында болады.

634. ЖМ бірге сақтауға арналған кемелерде, ЖЗ, бастамашыл құралдар және ату жару аппараттарын сақтайтын бөлек есіктері бар кеңістіктері болуы шарт. Бұл кемелерге, ЖМ теңізде және өзендерде тасымалдауға қойылатын талаптар таралады.

635. ЖМ кемесі тұрағы үшін, жағалаудан, тұрғылықты және өндірістік мақсаттағы өзге де ғимараттармен құрылыстардан қашықтықта орналасқан, барлық жағдайларда кеме жолынан тыс орналасқан орындар таңдалады.

636. Бұрын мұнай өнімдерін, қышқыл, тұздар және басқа да оңай тұтанатын заттар тасымалданған болса, олардан тазартылып, кеме ішін ЖМ кіргізбес бұрын сілтілі сумен жуады.

637. Кеменің толқуы, соғу, борға отырып қалу жағдайларында ЖМ құлап соғылмауы үшін оларды жақсылап орналастырып бекітеді.

638. Өрт болған жағдайда немесе кемеге қауіп төнетін болса, ЖМ-ді одан әрі сақтау мүмкіндігін кеме капитаны шешеді.

639. ЖМ кемесін жағаға қойғаннан кейін бөгде кісілерге кемеге 50 метр жақын баруына рұқсат берілмейді. Осыған сәйкес жағалау тұрағы құрғақ жер арқылы арқан және тікенек сыммен қоршалады. Қоршау шеттері жағалаудан 3 метрден кем емес қашықтыққа суға кіргізіледі.

640. ЖМ сақтауға арналған кемелер жайдан қорғағышпен қамтамасыз етіледі.

641. ЖМ қолдану арқылы теңізде, өзен-көлдерде, су қоймаларында (тереңдету, геофизикалық және тағы сол сияқты) арнайы жұмыстар жүргізетін, мұздан өту үшін ЖМ қолданатын кемелерде, ЖМ мен қоса басқа да жүктерді тасуға рұқсат беріледі.

642. ЖМ кеме палубасында:

1) өзен кемелерінде немесе теңізге 3 тәуліктен артық шықпайтын кемелерде;

2) ЖЗ, бастамашыл құралдар және ату жару аппараттары бір-бірінен бөлек арнайы контейнерлерде сақтағанда контейнер нығыз бекітілген жағдайда сақтауға рұқсат беріледі.

643. Кемелердегі ЖМ сақтағышын жарықтандыру, өткізгіші, жарық беру арматурасы, қосқыштары сақтағыш сыртына орналастырылған жағдайда электр қуатымен жүргізеді. Апаттық жарықтандыру үшін аккумуляторлық шамдарды қолдануға болады.

644. Арнайы жұмыстар жүргізетін кемелерге, басқа жүктерді тиеп болған соң ЖМ тиеледі. Детонаторлар ең соңынан тиеледі.

645. ЖМ сақтағыш кемелері жүзу кезінде ЖМ жарылыс жүргізетін қызметкерлердің тұрақты бақылауында болады. Кеме портқа тоқтаған кезде, ЖМ сақтағышы жанына қарулы күзет қойылады.

646. Кеме рейстен оралған соң, ЖМ жағалауға шығарылып ЖМ қоймасына өткізіледі.

647. Жылжымалы сипаттағы жұмысқа (сейсмобарлау, орман және автомобиль жолдарын тазалау) ЖМ арнайы жабдықталған автокөліктерге, жалғамаларда, күйме және шаналарда (жылжымалы қойма) сақтауға болады.

Тасымалдау құралдарына, авто, арба-көлік құралдарымен ЖМ тасымалдау талаптары қойылады.

648. Жылжымалы қойма, автокөлікте, күймеде, жалғамада, шанада мықты қатайтылған, орнатылған қорап болып есептеледі.

Қорап дюралюменнен немесе ағаштан жасалады. Сыртынан темірмен қапталып, барлық жағына отқа қарсы құраммен қапталады.

Қораптың алдыңғы жағына (оң жақ төменгі бұрышына) Бастамашы құралдар салынған есігі бар жәшік орналастырылады. Жәшік іші жұмсақ материалмен (киіз, резина, поролон және тағы сол сияқты) қапталады. Жәшік құрылысы көзделмеген жағдайдағы көп мөлшердегі бастамашыл құралдар жарылғанда детонация берілмейтіндей етіп жасалады.

ЖМ тиеп-түсіру, қораптың оң жағында орналасқан есік арқылы жүргізіледі. Есікті қораптың артқы жағына орнатуға, есік ашылғанда белгі беретін дабыл құрылғысын көлік жүргізуші кабинасына орнатқан жағдайда рұқсат беріледі.

ЖЗ, бастамшыл құралдар және ату жару аппараттарының бөліктері есіктеріне құлыптар ілініп, қалып есіктің ашылып кетуін болдырмау үшін құлыптар ойылып орнатылады.

Қорап жарықпен қамтамасыз етіледі. Жарық плафоны қораптың алдыңғы үсті жағына орналастырылып, электр өткізгіштері қорғауыш арқылы жабылады және сыртта орналасады. Қорап ішінде электрлік өткізгіштер қойылмайды.

Жылжымалы қойма қорабына, темір толы терезе қойылады. Қораптың алдыңғы жағындағы терезе көлік құралының кабинасының артқы терезесі деңгейінде орнатылады.

Өздегінен жүрмейтін жылжымалы қойма, сүйрететін көлік құралына жалғайтын қатты жалғамалы құрылғымен жабдықталады.

Жылжымалы ЖМ қоймасының жабдықталуы, қондырғылары, техникалық жағдайы, оның қозғалысын ұйымдастыру және апаттық жағдайларды жоюға дайындығы техникалық регламентке сәйкес қамтамасыз етіледі.

Өздігінен жүрмейтін ЖМ қоймасын тасымалдағанда жалғама салмағы тасымалдау көлігінің салмағының жартысынан немесе тарту күшінің үштен төрт бөлігінен артық болмайды.
31. ЖМ үйшіктерде, үңгірлерде сақтау тәртібі

649. ЖМ үйшіктерде, шатырларда, үңгірлерде сақтаған кезде жаңбыр, қар және күн сәулесінің әсерінен қорғау шаралары қамтамасыз етіледі.

ЖМ ағаш төсеніште жерден 20 см төмен болмайтын биіктікте орналастырылады. Осы аймақ (сыммен, темір арқанмен, шарбақпен) қоршалады.
32. ЖМ сақтау алаңдары

650. Мұз жүру кезіндегі жарылыс жұмыстарын жүргізгенде ЖМ алаңдарда қысқа мерзімді (30 тәуліктен көп емес) сақтауға рұқсат беріледі. Жаппай жарылыс жұмыстарында геофизикалық және басқа да бірмәртелік жұмыстарда қысқа мерзімге ЖМ 90 күннен артық болмай сақтауға рұқсат беріледі. Сонымен бірге, барлық жағдайларда ЖМ 20 см төмен емес биіктіктегі ағаш төсемеге орналастырады және үстіне шатыр қойылады немесе брезентпен жабылады.

651. ЖМ алаңдарда уақытша сақтаудың тәртібі мен уақыты мелиораторлық құрылыстарды салу кезінде ұйым жетекшісі белгілейді және бірақ жыл сайын алаңды қайта тіркеу мен пайдалануға қабылдау кезінде екі жылдан артық болмай ішкі істер органымен келісіледі, қайта тіркеледі.

652. ЖМ алаңдарда сақтау кезінде бастамашыл құралдар бөлек алаңдарда немесе бастамашыл құралдарды белсенді құрал ретінде қабылдау шартымен ЖЗ детонациясын беру бойынша қауіпсіз қашықтықта орналасқан шатырларда орналастырылады.

653. Ғылыми, оқу және 30 кг аспайтын ЖМ бір уақытта сақтауды жүзеге асыратын басқа ұйымдарда, сейфтері бар үй-жайлар немесе сейф – үй-жайларда жүргізіледі. Үй-жай жанбайтын қабырғалар мен жабындылардан тұрады. ЖМ сақтауға арналған іргелес бөлмелерді, жоғарыда және төменде орналасқан үй-жайларды адамдар тұрақты жұмыс жасайтын орындар ретінде жабдықтауға болмайды. Бұл бөлмелер көрші үй-жайдан қалыңдығы 25 см кем емес тұтас кірпіш немесе бетон қабырғалармен бөлінеді. Бөлме ішіндегі есік материалының отқа шыдамдылығы 45 минуттан кем болмайды.

Бастамашы құралдар сақтауға арналған сейфтер іші жұмсақ материалмен қапталып, жерге қосылады және ЖЗ бар сейфтен 2 метр жақын емес қашықтықта орналасады.
34. ЖМ жер асты және тереңдетілген қоймалары тәртібі

1-параграф. ЖМ жер асты қоймалары, тарату камералары,

учаскелік сақтау бекеттері

654. ЖМ жер асты жағдайында жабдықталған қазба-камераларда немесе ұяшықтарда олардың бірінде ЖМ жарылған жағдайда, екіншісіндегі ЖМ детонациясын тудырмайтындай етіп сақталады.

655. Жер асты қоймасы өндірулер мен қосымша камераларды жеткізетін ЖМ сақтауға арналған камералары немесе ұяшықтары бар бөлек қойма секілді өндірулерден тұрады.

Қосалқыға:

1) электр детонаторларды тексеруге немесе жандыру түтіктерін жасау мен детонатор таңбалауға арналған;

2) ЖМ беру;

3) тиеп-түсіру операцияларын механикаландыру құралдарын орналастыру;

4) кассеталар мен сөмкелер сақтау;

5) электр тарату құрылғылары және өртке қарсы құралдар орналастыру үшін камералар жатады.

Санамаланған камералар қоймаға баратын қазбалар тұйығына орналасады.

656. Жарылыс, бақылау және өлшеу аспаптары мен құрылғылары, кассеталар мен сөмкелер жер асты және тереңдетілген ЖМ қоймасының арнайы сөрелерінде немесе шкафтарына орналастырылады.

657. ЖМ әрбір қоймасы ұйыммен байланысу үшін телефон байланысымен қамтамасыз етіледі немесе диспетчерге тікелей шығатын телефон болады.

658. Жер асты қоймаларында аккумуляторлы тиегіш пайдалануға немесе жарылыс қауіпсіз орындалған басқа да тиеп-түсіру механикалық құралдарын пайдалануға болады.

659. ЖМ сақтаудың учаскелік пункті жобаға (технологиялық регламентке) сәйкес қолданылады.

660. Жарылыс жұмыстары қысқа жайлатылған және жайлатылған амалмен жүргізгенде, шахталарындағы жер асты шығыс қоймаларында және тарату камераларында әр сатылық жайлатуға бір жәшіктен кем емес электр детонатормен қамтамасыз етіледі. Детонаторлар осы жағдайларға пайдалануға арналған болады.

661. ЖМ жер асты қоймаларының орналасуына қойылатын талаптар:

1) қойманың ең жақын кез-келген нүктесінен шахта бағанасына және бағана маңындағы қазбаларға дейінгі, желдету есіктеріне дейінгі бұзылуы барлық шахта бойынша немесе оның бірқатар учаскелеріндегі таза ауа ағынынан үзетін ара қашықтық, камералақ қоймаға – 100 метрден кем емес, ұяшық түріндегі қоймаға – 60 метрден кем болмайды;

2) жақын орналасқан ұяшық немесе камерадан адамдардың тұрақты өтетін қазбаларына дейінгі ара қашықтық камералық қойма – 25 метрден, ұяшық типті қоймаға – 20 метрден кем болмайды;

3) қоймадан жоғарыдағы орналасқан камералық типті қойма ара қашықтығы – 30 метрден және ұяшық типті қоймаға – 15 метрден кем болмайды;

4) ЖМ сақтайтын камералар немесе ұяшықтар орналасқан қазбалар, негізгі қазбалармен үштен кем емес тікелей келетін немесе бір-бірімен тік бұрыштар түзетіп қиғаш қазбалар арқылы жалғасады.

Қоймаларға келетін қазбалар ұзындығы 2 метрден кем емес және қима көлемі 4 м² кем емес тұйықтармен аяқталады;

5) тиегіш пайдаланатын ЖМ қоймасындағы негізгі қазбаның ені, олардың қозғалысы негіздегі 90⁰ бұрылысын қамтамасыз етеді және тиеліп-түсіру механизмдерін жүгімен қоса ең үлкен көлемінен үлкен болады. Сонымен қоса қисық сызықты учаскелерді қоса алған тиегіш көлемінен қазба ені 60 см кем емес және биіктігі шамдар биіктігінен есептегенде 50 см кем емес ара қашықтықта болады;

6) әр қоймада адамдар үшін екі есік болады. Метрополитен және тоннель құрылысында, жерасты тау барлау қазбаларында сыйымдылығы 1 тоннадан артық емес ЖЗ бір есікті уақытша ЖМ қоймасын қолдануға болады;

7) метрополитен, тоннель құрылысын салғанда және геологиялық ұйымдардың жерасты тау барлау қазбаларын жүргізгенде жақын орналасқан ұяшық немесе камерадан шахта бағанасына дейінгі ара қашықтық, негізгі магистралдар (су ағу, желдету құбырлары, кабельдер) жүргізілген камералармен шахталарға дейін 15 метрден кем болмайды;

8) ЖМ қоймасындағы рельстік жолдар жалпы шахталық жолдардан оқшауланады.

662. Камера (ұяшық) орналасқан қазбаларды, сақтауышпен жобада анықталған болат есікті кіре беріс арасындағы сақтауышта жарылыстың алдын алатын құрылғы болған жағдайда, аз мөлшерлі кіре берісі бар негізгі қазбамен жалғауға болады.

663. Басты бағыттары бар негізгі қазбалар арасына ЖМ қоймасын орналастыруға болмайды.

664. ЖМ қоймасының барлық қазбасы жанбайтын тіреумен бекітіледі және әктеледі.

Қатты қыртысты қазбаларда бекітпе орнату міндетті емес.

665. Қоймаға берілетін таза ауа көлемі барлық қазбалардағы төрт есе сағаттық ауа айналымын қамтамасыз етеді.

Қоймадан шыққан ауа ағынына бағыттауға болмайды.

666. ЖМ қоймасы алғашқы өрт сөндіру құралдарымен (өрт сөндіргіш, құмы бар жәшік, суы бар ыдыс) қамтамасыз етіледі. Автоматты өрт сөндіру құралдарымен жабдықтауға болады. Өрт сөндіру құралдары саны және көлемі кәсіби авариялық-құтқару командирімен келісіледі.

Келтіруші қазбаларының басында камераларға немесе қойма ұяшықтарына өртке қарсы есіктер орнатылады.

667. Келтіруші қазбаларында және газы немесе шаңы қауіпті шахталардағы (кеніштердегі) ЖМ қоймаларына орындалуы жарылыстан қорғалған электр қондырғылар, ал қалған шахталарда (кеніштерде) кеніштік, орындалуы қарапайым электр қондырғылар пайдаланылады. Қоймаларда және қазбаларда жарық беруге пайдаланатын электр өткізгіштер, қорғасынды қабықшадан немесе жанбайтын айырмалы және қабықшалы жұмсақ резиналы бронды кабельдер жасалады.

Жарық беру шамдарына қуатты бергенде күші 220 В артық болмайды. Жарық беру жүйесі тоқ қашуынан қорғалады.

Келтіруші қазбалары, қосымша камералар, қазба төбесіне ілінген шамдармен жарықтандырылады, ал ЖМ сақтау камералары (ұяшықтары) есік үстіндегі фрамуга арқылы өтетін қиғаш жарықпен қамтамасыз етіледі.

668. ЖМ жер асты қоймасы міндетті түрде дыбысты ұйымның кезекшісінің пультіне шығарылатын автоматты күзет дабылымен жабдықталады

669. Көмір шахталарында, шаңы жарылыс қауіпті көтерілу қыртысында, ЖМ қоймасына және тарату камераларына кіру қазбаларының екі жағынан қой тастық немесе су тоспалары қойылады, ал қазбалар уақытылы қатайтылады немесе қонған шаңнан тазаланады.

670. Қоймалардағы керу есігіне және ЖМ тарату камерасына телефон қойылады.

671. Жер асты тарату камералары күзеті мен қамтамасыз етілуі, ЖМ сақтау тәртібі жер асты ЖМ қоймасы тәртібіндей болады. Сонымен бірге ЖЗ мен бастамашыл құралдар, бір бірінен қалдығы 25 см кем емес бетондық, кірпіш қабырғамен бөлінген бөлімшелерде сақталады. Тарату камерасы жарғыштарға ЖМ беру орнымен жабдықталады.

672. Тарату камералары адамдардың көлік құралдарына отыру орнынан және тау сілемдерін тиеп-түсіру орындарына 200 метрден жақын емес жерде орналасады.

ЖЗ сыйымдылығы 1000 кг дейінгі тарату камералары қазбаның кеңейтілген, жалпы шахталық депрессия есебінен таза ауа ағынымен желдетілетін жерге орналастырылады.

Қалыңдығы 25 см кем емес кірпішті, бетонды тұтас қабырғамен қоршалады.

ЖЗ сыйымдылығы 1000 кг жоғары тарату камералары, бөлек орналасқан, желдетілетін, адамдар тұрақты жүретін қазбаларға 25 метрден жақын емес жерге орналасқан қазбаларда орналастырылады.

673. Тарату камералары жанбайтын қатаймалармен бекітіледі және бөлек жарық беру жүйесімен жабдықталады. Келетін қазбалар ұзындығы 5 метрден артық болғанда жанбайтын қатаймамен бекітіледі.

Қазбаларға, таратпа камерасына темір – тегіс (өртке қарсы) есіктер орнатылады және ЖМ беретін және қабылдайтын торланған терезе жағынан. Есіктер сенімді жабдықталады.

Тарату камераларына ЖМ орналастыруға сөрелер, ал жарылыс машинасын, өткізгіштерді, бақылау-өлшеу аспаптарын, гидротығын ампуласын және тағы сол сияқты сақтауға жәшіктер қойылады. Зауыттық қапталған ЖЗ штабельдеп жиналады.

Тарату камерасына таза ауа келер жағынан телефон қойылады және өртке қарсы құралдар сақтайтын пункт жабдықтары.

674. ЖМ учаскелік сақтау пункті – тормен қоршалып бөлінген қазба немесе арнайы темір шкафтар (жәшіктер) орналастырылған қазбаның бір бөлігі немесе құлыпқа жабылатын ЖМ сақтау контейнерлері. Пункт есіктері ішінен құлыпталады.

675. Учаскелік пунктерде ЖМ шкафтары (контейнерлері) есебінде, темір қабырғасының қалыңдығы 2 мм кем емес темір сейфтерді немесе жәшіктерді, темір қақпақпен жабдықталған шахта вагоншаларын коюға болады. Аталған ЖМ бар ыдыстар қазбаның бөлігінен бөлігіне немесе түбіне орнатылады.

676. ЖМ біріктіріп сақтайтын шкаф (жәшік) үш бөлмеге, ЖЗ және детонациялық сым орналастыру үшін, жарылыс және бақылау-өлшеу аспаптарын, өткізгіші бар қалта (кассета) және тағы сол сияқты, үшіншісі электр детонатор немесе жандыру түтіктерін сақтау үшін бөлінеді. Бөлімшеде детонатор сақтағанда барлық қабырғалары жұмсақ материалмен қапталады.

677. Учаскелік пункттерде ЖМ сақтайтын темір шкафтар жерлеріндегі өтпелі кедергілері 2 Ом көп болмайды.

678. Жарылыс орнына жақын орналасқан, жарылыс материалдарын сақтауға арналған, осы Қағидалардың 676 және 677-тармақтарына сәйкес келетін бөлек темір жәшіктер мен контейнерлер (сейфтер) ішінен құлыптанады.

679. ЖМ қоймасында, тарату камерасы немесе ЖМ сақтайтын учаскелік пунктерінде ЖЗ (бастамашыл құралдар) болғанда жарылыс жұмыстарын 30 метрден жақын қашықтықта жүргізуге болмайды.

680. Қоймаға баратын қазбалар үсті, сыртқа ашылатын екі қабат есікпен жабдықталады. Сыртқы есік тұтас темірден немесе темірмен қапталған ағаштан, ал ішкі есік тордан жасалады.

681. Егер қоймаға кірер ауыздан ең жақын ЖМ сақтау камерасына дейінгі ара қашықтық 15 метрден артық болса, қойма екі кірер ауызбен қамтамасыз етіледі. Қойма жерасты қойма талаптарына сай желдетіледі.

682. Қоймаға баратын қазба ауызының алдына қазба биіктігінен 1,5 метр жоғары қорғаныш үймек орнатылады. Үймек ұзындығы қазбаның енінен үш есе ұзын болады, ал ені 1 метрден кем болмайды. Үймектің түбіндегі мөлшері топырақтың шынайы бұрышына сәйкес анықталады.

683. ЖМ сақтауға арналған камералар және оларға келетін қазбалар, жанбайтын немесе оттан қорғау құрамымен өңделген ағаш қатаймамен бекітіледі.

684. Тереңдетілген ЖМ қоймасының электр қондырғылары осы Қағидалардың 612-тармағының талаптарына сәйкес келеді. Тереңдетілген қойма қазбасының жарықтандыруын ажырату және қосу жер бетінен жүргізіледі.

Тұрақты электр қуаты болмаған жағдайда қоймаға жарық беру үшін кеніштердегі жеке аккумуляторлы шамдарды пайдалануға болады.

685. Әрбір қоймада ұйыммен телефон байланысы болады.

686. Тереңдетілген ЖМ қойма сақтағыштарының үстіндегі қабат 10 метрден артық болса, жай қорғағышпен жабдықталмайды.

Қоймада рельстік жол бар болса, олар жер бетінде орналасқан рельстен, құбырдан оқшауланады.

687. Тереңдетілген ЖМ қоймасы аумағы қоршалған жғадай қойма кірер ауыздары қоршау ішінде болуы шарт.

688. Күзетші бекеттері қоймаға кірер ауызда, желдеткіштер қазбасы ауызында, егер олар қоймаға кіре берістегі бекеттен көрінбейтін болса, қосалқы шығар ауызда орналастырылады.

689. Тереңдетілген қойма құрылымына қойылатын басқа талаптар жер бетілік қойма талаптарына сәйкес болады.
35. ЖМ қоймаларын найзағайдан қорғау тәртібі

690. ЖМ қоймаларын найзағайдан қорғау жергілікті жердің найзағай белсенділігіне қарамастан жобаға сәйкес жасалады.

691. Тұрақты, уақытша жербетілік, жартылай тереңдетілген және тереңдетілген (үстіндегі қабат қалыңдығы 10 метрден аз кезде) ЖМ қоймасы үшін, жер бетінде орналасқан ЖМ дайындау ғимараттары үшін, электр детонаторларымен соққыштар жасау пункттері үшін найзағайдың тікелей немесе қайталай соққан соққысынан қорғаныш салу міндетті.

692. Жарылыс жұмыстарын жүргізуші кәсіпорындардағы ЖЗ дайындау және жасайтын тұрақты пункттер жайдан қорғағышпен жабдықталады.

693. ЖМ сақтау контейнерлері алаңдары және ЖМ тиелген көлік құралдарының тоқтау талабы найзағайдың тікелей соққысынан қорғалады. ЖМ қысқа мерзімді қоймаларды (жүзетін қоймалардан басқалары) жайдан қорғағышпен жабдықтамауға рұқсат беріледі.

694. Найзағай кезінде адамдардың найзағайдан қорғаудың құрылғылары орналасқан аймақта жүруіне рұқсат берілмейді.

695. Қауіпті қадамдық қуаттарды төмендету үшін тереңдетілген, шашылған сәуле және шеңбер секілді шашыратылған жерлендіргіштер қолданылады.
36. ЖМ қоймаларын күзету тәртібі

1-параграф. Жалпы ережелер

696. Барлық базистік және шығыс қоймалары, жер бетіндегі ЖЗ сақтау орынжайлары тәулік бойы күзетіледі.

697. ЖЗ қоймасының күзетілуін, құралдары мен қарауылдарды тексеру тәртібі «Күзет қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 19 қазандағы Заңының нормаларына сәйкес анықталады және жүзеге асырылады.

698. Күзеттің түрі, құрамы, саны, бекеттердің орналасуы мен қойманы күзету тәртібі жобамен белгіленеді. Күзетуді қатаңдату үшін блок бекеттерінде орналасатын қарауыл иттер пайдалануға болады.

699. Рұқсат тәртібі осы Қағидалардың 3-бөлімінің 23-тарауында көрсетілген объектілерде енгізіледі және мынадай негізгі іс-шаралардың орындалуын қамтиды:

1) объектіге ену тәртібін белгілеу;

2) ЖЗ енгізу, әкелу, шығару және алып шығу тәртібін белгілеу;

3) өткізу тәртібін қамтамасыз ететін қызметтік үй-жайларды жабдықтау (қарауылдық және күзет үй жайлары, бақылау-өткізу және өту пункттері).

Өткізу тәртібі бойынша әзірленген іс-шараларды ұйым басшысы бекітеді және күзетілетін объектінің барлық қызметкерлеріне жарияланады.

700. Техникалық тергеу ЖЗ жоғалуының барлық жағдайларында жүргізіледі.

ЖЗ жоғалуы ретінде сақтау, тасымалдау, қолдану немесе есептеу тәртібінің бұзылуы салдарынан ЖЗ ұрлану, лақтыру және жоғалу (оның ішінде сапасын жоғалту) жағдайлары жатады.

Техникалық тергеудің мақсаты сақтау, тасымалдау, қолдану немесе есептеу тәртібінің бұзылуы салдарынан ЖЗ жоғалу жағдайлары мен себептерін анықтап, әрі қарай мұндай жағдайға жол бермеу болып табылады.

701. Ұйымдарда ЖЗ жоғалуының барлық жағдайлары туралы басшыға хабарлау тәртібі анықталады.

ЖЗ жоғалу туралы кәсіпорын басшысы тәулік ішінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы өкілетті органның аумақтық бөлімшесі мен ішкі істер органына хабарлайды. Ұйым басшысы ЖЗ жоғалуына байланысты өндірістік жағдайдың, құжаттардың сақталуын қамтамасыз етеді. Комиссияның келуіне дейін оқиға болған орында, ЖЗ әрі қарай жоғалуына байланысты, адамдарды құтқару немесе авариялық жағдайды жою жұмыстарынан басқа барлық жұмыстар тоқтатылып, ЖЗ іздеу мен орнына қайтару шаралары жасалады.

702. ЖМ жоғалуына техникалық тергеу «Азаматтық қорғау туралы» 2014 жылғы 11 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңының 15-тарауымен белгіленген тәртіппен жүргізіледі.
5-бөлім. Өндірістік бақылау тәртібі

703. Қауіпті өндірістік объектілерде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында өндірістік бақылауды ұйым жетекшісінің шешімімен тағайындалған уәкілетті адамдар және (немесе) уәкілетті бөлім жүзеге асырады.

704. Өндірістік бақылаудың негізгі міндеттері:

1) өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының орындалауын қамтамасыз ету;

2) өнеркәсіптік қауіпсіздік мониторингін жүргізу;

3) өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайын жақсартуға бағытталған шараларды әзірлеу және талдау;

4) өндірістік жұмыстар қауіпсіздігіне әсер ететін жағдайлар мен бұзу себептерін анықтау;

5) қауіпті өндірістік факторлардың объектілерге, адамдарға, қоршаған табиғи ортаға зақымдаушы әсерін алдын алуға бағытталған жұмыстарды үйлестіру;

6) өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасының уақтылы жүргізілуін, өндірістік ғимараттарды, технологиялық құрылыстарды, техникалық құрылғыларды сынау және техникалық куәландыруды, өлшеудің бақылау құралдарын жөндеу және тексеруді бақылау.

705. Өндірістік бақылау туралы ереже пайдаланатын ұйымдармен барлық қауіпті өндірістік объектілерге әзірленеді.

706. Ұйымның техникалық басшысы анықтаған жағдайларда жекелеген қауіпті өндірістік объектілер үшін өндірістік бақылау туралы ереже әзірлеуге рұқсат беріледі.

707. Өндірістік бақылау туралы ереже қауіпті өндірістік объектілерді пайдаланатын ұйымның техникалық басшысының шешімі бойынша Қазақстан Республикасының осы саладағы заңнамасы өзгерген кезде қауіпті өндірістік объектілерде технологиялық процестер өзгерген кезде қайта қаралады.

708. Өндірістік бақылау туралы ережеге енгізілген өзгерістерді қауіпті өндірістік объектілерді пайдаланатын ұйымның техникалық басшысы бекітеді.

709. Өндірістік бақылау туралы ереже:

1) өнеркәсіптік қауіпсіздікті басқару жүйесін ұйымдастыру туралы мәліметтер;

2) өнеркәсіптік қауіпсіздікке өндірістік бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті адамдардың, өндірістік бақылауды ұйымдастыруға жауапты адамдардың аты-жөні, олардың лауазымы, білімі, мамандығы бойынша жұмыс өтілі, орындалатын міндеттер көлемінде өнеркәсіптік қауіпсіздік бойынша білімін соңғы тексеру күні;

3) қауіпті өндірістік объектілер саны;

4) өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету, тексеру нәтижелері, бұзушылықтарды жою, қадағалау органдары жазбаларын орындау бойынша іс-шаралар жоспары;

5) өндірістік ғимараттардың, технологиялық құрылыстардың, техникалық құрылғылардың жағдайы мен техникалық куәландырылуы туралы мәліметтер;

6) пайдаланатын ұйымдардың авария уақытындағы әрекеттерге дайындығын бағалау;

7) қауіпті өндірістік объектілерде болған авария, инциденттер және жазатайым оқиғаларды сипаттау, олардың туындау себептерін талдау және қабылданған шаралар;

8) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы қауіпті өндірістік объектілерде айналысатын басшыларды, мамандарды және басқа да жұмыскерлерді дайындау мен білімін тексеру туралы мәліметтер;

9) құжаттаманы сақтау орындары, осы құжаттаманың сақталуы мен уақтылы өзектендірілуін қамтамасыз ететін адамдар, көрсетілген құжаттамаларға өзгерістер, толықтырулар енгізу тәртібі, көрсетілген құжаттардың өзектактендірілуін жүргізуді талап ететін себептер туындағаннан кейін құжаттаманы өзектендіруді өткізу мерзімдері;

10) өндірістік бақылауды жүзеге асыру тәртібі, бақылау шараларын жүргізу кезеңділігі, шараларды жоспарлау, қаржыландыру, шараларды орындау бойынша есептілік, тиімділікті бағалау, тиімділікті арттыру бойынша шаралар өңдеу, өндірістік бақылау нәтижелері бойынша қабылданатын шешімдерді орындау тәртібін құрайды.

710. Қауіпті өндірістік объектілерде өнеркәсіптік қауіпсіздікке өндірістік бақылауды жүзеге асыратын адамдар:

1) қауіпті өндірістік объектілер жұмыскерлерінің өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын сақтауына бақылау жүргізеді;

2) пайдаланатын ұйым бөлімдерінде өндірістік бақылауды жүзеге асыру бойынша жұмыс жоспарын әзірлейді;

3) өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайын тексеруді ұйымдастырады және жүргізеді;

4) өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету және аварияны жою бойынша шаралар жоспарын әзірлеуді ұйымдастырады;

5) қауіпті өндірістік объектілерге өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасын жүргізуге дайындау бойынша жұмыстарды ұйымдастырады;

6) авариялар, инциденттер, жазатайым оқиғалар себептерін техникалық тексеруге қатысады;

7) қауіпті өндірістік объектілерде авариялар, инциденттер, жазатайым оқиғалардың туындау себептеріне талдау жүргізеді және оларды тіркеу құжаттамаларын сақтауды жүзеге асырады;

8) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында жұмыскерлерді дайындау, қайта даярлау және білімін тексеруді ұйымдастырады;

9) жаңа технологияларды, техникалық құрылғыларды, материалдарды енгізуге қатысады;

10) қауіпті өндірістік объектілер жұмыскерлерінің назарына өнеркәсіптік қауіпсіздік нормалары мен талаптарының өзгеруі туралы ақпаратты жеткізеді;

11) өнеркәсіптік қауіпсіздік декларацияларын әзірлеу және қайта қарауға қатысады;

12) пайдаланатын және мердігер ұйымдарда өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайын бағалау үшін құжаттармен танысуға құқылы;

13) қауіпті өндірістік объектілерге тәуліктің кез келген уақытында еркін кіруге құқылы;

14) ұйым басшысына ұсыныстар енгізеді:

өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша шаралар өткізу туралы, өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының және нормаларының бұзылуын жою туралы;

қауіпті өндірістік объектілерде жұмыскерлер өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін, өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын бұзумен жүзеге асырылатын жұмыстарды немесе қауіпті өндірістік факторлардың жұмыскерлерге, тұрғындарға, қоршаған ортаға зақымдаушы әсерін тигізуі мүмкін жұмыстарды тоқтату туралы;

қауіпті өндірістік объектілерде сәйкес біліктілігі жоқ, өнеркәсіптік қауіпсіздік бойынша уақтылы дайындау, қайта даярлаудан өтпеген адамдарды жұмыстан шеттету туралы;

марапаттау және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын бұзған адамдарды жауапкершілікке тарту туралы.

711. Өндірістік бақылауды ұйымдастыруға жауапты адамның әрекеті, оның біліктілігіне қойылатын талаптар өндірістік бақылау туралы ережемен және онымен жасалатын келісімшартпен (шарт) айқындалады.

712. Өндірістік бақылауды ұйымдастыруға жауапты адам:

1) қауіпті өндірістік объектілер құрылысы мен қайта құрылуына, қауіпті өндірістік объектілерде пайдаланылатын техникалық құрылғылардың өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының сақталуы бөлігінде жөнделуін;

2) авариялардың, инциденттер мен жазатайым оқиғалардың туындау себептерін жоюды;

3) өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасын, сынауларды және өндірістік ғимараттарды, технологиялық құрылыстар мен техникалық құрылғыларды техникалық куәландыруларды жүргізу, өлшеу құралдарын жөндеу мен тексереді;

4) пайдаланылатын техникалық құрылғыларға рұқсаттар мен сараптама қорытындыларының бар-жоғын бақылауды қамтамасыз етеді.

Жарылыс жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына

1-қосымша

үлгі
Жарылғыш материалдарды сынауды есепке алу журналы

______________________________________________________________

Ұйым қоймасының атауы

* «ЖЗ сынауды есепке алу журналының» нысаны ЖЗ мен сынақтың тағайындалған түрлеріне байланысты өзгеруі мүмкін

Жарылыс жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін

өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 2-қосымша

*Тау беткейіне төмен қарай жарғанда қауіпті аймақ радиусы 300 м кем болмайды.

** Қауіпті аймақ радиусы тығынды қуатпен жару үшін көрсетілген.

***Жобада адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету шаралары бөлімі қарастырылады.

**** Торпедалау және перфорациялау кезінде аппаратты ұңғымаларда 50 м тереңдікке түсіргеннен кейін қауіпті аймақ радиусын 10 м дейін азайтуға болады. Теңіз бұрғылау қондырғылары үшін қауіпті аймақ радиусы жобада анықталады.

Жарықтандыру кестесі

Жарылыс жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына

3-қосымша

үлгі
Ұйым ___________________ учаске ________________ ауысым _______________

жарушыға ____________________________________________________

(тегі, аты, әкесінің аты, жұмыс нөмірі)

Барлық жаздырып алынған мөлшері _____________________________________________________________________________________

Барлық жіберілген мөлшері ____________________________________________________________________________________________

Учаске басшысы _______________________________________________________________________________________________________

Желдету қызметінің басшысы* _________________________________________________________________________________________

* Тек газ бен шаң бойынша қауіпті кеніштер мен шахталар үшін.

Ескертпе.

Қажетті болғанда жағдайда ұйымдар наряд-жолдама нысанына өзгерістер енгізуі мүмкін.

Жарылыс жұмыстарын жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін

өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына 4-қосымша