2013 жылғы 27 ақпан №81- ө-м Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын 40-шығарылым бекіту туралы

586. Жұмыс үлгілері:

1) үстелдер мен сөрелерге арналған қақпақтар;

Параграф 2. Тасты фрезерлеуші, 4-разряд

587. Жұмыс сипаттамасы:

орташа күрделі тастан жасалған бұйымдарды әртүрлі құрылымды станоктарда фрезерлеу және бейіндеу;

шаблондары мен сызбалары бойынша бөлшектерді белгілеу;

шаблон бойынша бөлшектерді фрезерлеу;

күрделі пішідегі плиталарды кесу;

ленталарды, плиталарды, қақпақтарды және лобиктерді периметрі бойынша мөлшерлеу;

қызмет көрсететін станоктарды баптау және тапсырылған жұмыс режиміне қайта баптау;

станоктағы кесетін құралды бейіндеу, толтыру және орнату;

бақылау-өлшеу құралымен және шаблондарымен бөлшектерді фрезерлеу бейінін тексеру;

станок жұмысындағы ақауларды анықтау және жою, жөндеуге қатысу.

588. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін құралдардың құрылғысы, жұмыс істеу қағидаттары және ережелері;

абразивті құрал қасиеті және қолдану ережелері;

өңделетін тастың физикалық қасиеттері;

сызбаларды оқу ережелері.

589. Жұмыс үлгілері:

1) қырланған бағандар мен пилястр бөлшектері;

2) терезе алды тақталары;

3) карниздер;

4) плинтустар;

5) үшбұрышты және трапециялы плиталар;

6) ұстағыш.

Параграф 3. Тасты фрезерлеуші, 5-разряд

590. Жұмыс сипаттамасы:

бағдарламалық басқарумен әртүрлі құрылымды станоктарда, сондай-ақ ағынды автоматтандырылған линияларда күрделі бейін бұйымдарын фрезерлеу және бейіндеу;

шаблондары мен ызбалары бойынша бөлшектерін белгілеу;

радиусы бойынша жетілдіре отырып шаблон бойынша бөлшектреді фрезерлеу;

қиықжиектерді орнату және алу;

шаблон және ұшбырыштар бойынша күрделі бөлшектерді мөлшерлеу;

станоктар мен линияларды баптау және тапсырылған жұмыс режиміне қайта баптау;

станокқа кесетін құралды бейіндеу, толтыру және орнату;

фрезерлеу бейінін және бақылау өлшеу құралы мен шаблондарын мөлшерлеуді тексеру;

жұмыстағы ақауларды анықтау және жою, қызмет көрсететін құрал жұмысына қатысу.

591. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін станоктар мен линиялар құрылғысы, жұмыс істеу қағидаттары, техникалық пайдалану ережелері;

абразивті құрал қасиеті және қолдану ережелері;

өңделетін табиғи тастың физикалық қасиеттері;

сызбаларды оқу ережелері.

592. Жұмыс үлгілері:

1) балясиндер;

2) каннелюрлері бар баған бөлшектері;

3) баған капителилері;

4) күрделі бейін карниздері;

5) пилондарды қаптауға арналған радиалды плиталар;

6) бағандарды қаптау үшін сегменттер.

150. Шаң камераларын тазалау бойынша тазалаушы

Параграф 1. Шаң камераларын тазалау бойынша тазалаушы, 3-разряд

593. Жұмыс сипаттамасы:

жүктеу механизмдерімен және қолмен айналмалы пештердің шаң камераларын және цемент сүрлемдерін шаңнан тазарту;

көлік және шаң тұтқыш құралды мерзімді тексеру және тазарту;

құралдың герметикаланадырылуын қамтамасыз ету;

механизмдерді майлауды бақылау;

қызмет көрсететін механизмдер жқмысындағы ақаулардығ алдын алу және жою.

594. Білуге тиіс:

шаң камераларын тазарту ережелері, мерзімдері және әдістері;

қызмет көрсететін құралдың жұмыс істеу қағидаттары және құрылғысы;

ұсталатын шаң қасиеті;

майлау материалдарының сұрыптары мен қасиеттері;

құрал-жабдықтардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою.
151. Шламды бассейндер мен араластырғыштарды

тазалаушы

Параграф 1. Шламды бассейндер мен араластырғыштарды

тазалаушы, 3-разряд

595. Жұмыс сипаттамасы:

қож бассейндері мен болтушкаларды қож тұнбалары мен қоспаларынан машиналар және механизмдер көмегімен тазарту;

тұнбаларды күйдіру және тасымалдау;

бассейндер мен болтушкалардың тік қабаттарын тазарту;

көтергіш және көлік қондырғылары мен құрылғыларының үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету.

596. Білуге тиіс:

көтергіш және көлік механизмдерінің құрылғысы, жұмыс істеу қағидаттары;

қож бассейндері мен болтушкаларды тазарту әдістері;

көтергіш және көлік механизмдерінің жұмысындағы ақауларды анықтау, жою тәсілдері;

майлау материалдарының сұрыптары мен қасиеттері.

152. Шихта қайнатушыъ

Параграф 1. Шихта қайнатушы, 3-разряд

597. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі анағұрлым жоғары шихта пісірушінің басшылығымен ванна пештерінде минералды мақта өндірісі кезінде балқыманы алу;

қож қабыршақтарын тесу және ожаулардан өожды құю үшін копрды басқару;

құю, тесу, тесіктерді, люктарды бітеу үшін лотоктарды дайындау және тазарту, материалдарды дайындау;

қалдықтарды жинау.

598. Білуге тиіс:

пеш, копр және ожау құрылғысы;

ожауды және копрды басқару тәртібі;

лотоктарды және летоктарды жұмысқа дайындау тәртібі;

тесіктерді тесу және бітеу.

Параграф 2. Шихта қайнатушы, 4-разряд

599. Жұмыс сипаттамасы:

алаулы-сұйық қождардан және минералды шикізаттан минералды мақта өндірісі кезінде ванналарды және басқа да пештерде балқыман алу процесін жүргізу;

қож ожауларынан пешке қожды құю;

минералды шикізатты басқару;

балқыманың тұрақты құрамы мен температурасын қамтамасыз ету;

пештер, жинағыштар, фидерлер, регенераторлар, рекуператорлар, желдеткіштер түтін ауа қақпақтары, бүркігіштер, шілтерледің жұмысын реттеу;

бақылау-өлшеу құралдарының көрсеткіштерін, пештер мен фидерлердің салқындауын, балқыу деңгейін, талшық түзу тораптарына оның біркелкі түсуін, балқыманың температурасын және тұтқырлығын, үрлеудің, пеш жай-күйін бақылау;

пешті жөндеуге қатысу.

600. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін құрал құрылғысы, жұмыс істеу қағидаттары;

бақылау-өлшеу құралдарын пайдалану ережелері;

балқыма, қож, қоспалар, отын қасиеттері және оларға қойылатын талаптар;

балқыма сапасын реттеу тәсілдері;

қоспаларды енгізу тәртібі;

дабыл және оқшаулау жүйесі;

газ шаруашылығын пайдалану ережесі.

Параграф 3. Шихта қайнатушы, 5-разряд

601. Жұмыс сипаттамасы:

минералды шикізаттан, цемент өндірісі қалдықтарынан және басқа да құрылыс материалдарынан минералды мақта өндірісі кезінде ванна және басқа да пештерде балқыманы алу процесін жүргізу;

пісіру процесін басқару, пісіру кезінде және автоматты реттеу құралдары бойынша минералды мақтаны өңдеу кезінде температураны реттеу;

пештің шихтамен қоректенуінің тұрақты режимін қамтамасыз ету;

бақылау-өлшеу құралдарының көрсеткіштерін, пештер мен фидерлердің салқындауын, балқыу деңгейін, талшық түзу тораптарына оның біркелкі түсуін, балқыманың температурасын және тұтқырлығын, үрлеуді бақылау;

ванна пешінің жай-кйүін жүйелі бақылау;

пешті ыстық және салқын жқндеу кезінде қатысу;

пеш жұмысы көрсеткіштерінің жазбасын жүргізу;

газ тарату қондырғыларынағ сұйық отындағы жұмыс кезінде алау түйіндеріне қызмет көрсету.

602. Білуге тиіс:

әртүрлі құрылымды ванна пештерінің құрылғысы және оларды пайдалану ережелері;

шихтаны пешке тиеу тәртібі;

қолданылатын шихта құрамы және оның құрауыштарының қасиеті;

балқыма, отын қасиеттері және оларға қойылатын талаптар;

балқыма сапасын реттеу тәсілдері;

бақылау-қлшеу құралдарын пайдалану ережелері;

дабыл және оқшаулау жүйесі;

пайдалану ережелері.

153. Шихталаушы

Параграф 1. Шихталаушы, 3-разряд

603. Жұмыс сипаттамасы:

біліктілігі анағұрлым шихталаушының басшылығымен перлит, вермикулит,доломит және басқа да материалдарды күйдіру (кебу) үшін жұмыс шихталарын жасау және мөлшерлеу;

жұмыс кестесіне және күйдіру процесіне сәйкес пешке шихтаны тиеу;

жүк тиеу механизмдерін басқару;

кірпіш өндірісі үшін шихталарды дайындау;

жәшікті бергіш шиберін реттеу;

өлшемді дозаторда құраушыларды мөлшерлеу;

саз және басқа да материалдарды: жәшікті бергіш немесе бункерлерге жанғыш және жүдеу қоспаларды тиеуді бақылау;

жабысқан саздан вагонеткаларды тазарту және үгінділермен, құммен, шамотты себу;

саздың ірі кесектерін бұзу және оларды тор арқыы өткізу;

басқа заттарды саздан жою;

жанушы және азаюшы қоспаларды, сазды бергіш бөліктеріне біркелкі түсуін бақылау;

тасымалдаушылардың жұмысын қадағалау. әртүрлі саз түрлерін тазарту;

материалдардың біркелкі түсуін реттеу.

604. Білуге тиіс:

пештер, дозаторлар, скиптер, бақылау-өлшеу және іске қосу аппаратурасы мен басқа да механизмдердің құрылғысы;

шихта құрамының өнім сапасына әсері;

шихта сапасына қойылатын талаптар;

шихта қоспасының сапасын бақылау.

Параграф 2. Шихталаушы, 4-разряд

605 .Жұмыс сипаттамасы:

минералды мақта және одан вагранка өнімдерін және ванна пештерін шығаруда жұмыс шихтасын (колошын) жасау және мөлшерлеу;

кестеге және технологиялық процестерге сәйкес пешке, вагранкаға шихтаны жүктеу;

жүк тиеу қондырғыларын басқару;

колош жиыны мен вагранкадағы шихта деңгейін бақылау;

механизмдер жұмыындағы ұсақ кемшіліктерді жою.

606. Білуге тиіс:

вагранка, пештер және басқа да құралдар құрылғысы;

бақылау-өлшеу және іске қосу аппаратурасын пайдалану ережелері;

технологиялық процесті реттеу тәсілдері мен тәртібі;

шикізат және отын қасиеті;

шихтаны балқыту технологиясы;

шихта үшін құраушылар құрамы;

өнім ақауының түрлері және оның алдын алу тәсілдері;

құралдардың жұмысындағы кемшіліктерді жою тәсілдері.

154. Шламшы

Параграф 1. Шламшы, 3-разряд

607. Жұмыс сипаттамасы:

жиынтық өінімділігі 35 т/с дейін айналмалы пештерді шикізат қоспаларын қамтамасыз ету;

бақылау бактары мен тарирленген бункерлерді шикізат қоспасын толтыру;

өлшемді дозаторлар, шлам қоректендіргіштері және тасымалдаушы механизмдердің үздіксіз жұмысы мен жарамдылық жай-күйін қамтамасыз ету;

құралдың герметикалығын бақылау;

қызмет көрсететін құрал жұмысындағы кемшіліктердің алдын алу және жою.

608. Білуге тиіс:

шлам қоректендіргіштері, өлшемді дозаторлар және қосалқы құралдар құрылғысы, жұмыс істеу қағидаттары;

пешке шикізат қоспасын беруді реттеу;

шикізат қоспасынығ сапалық сипаттамасы;

шикізат қоспасын беру сызбасы;

бақылау-өлшеу құралдарының тағайындалымы және жұмыс істеу қағидаттары, дабыл және оқшаулау жүйесі;

қоректендіргіш жұмыстарындағы кемшіліктерді анықтау және жою;

қызмет көрсететін құралдарды майлау картасы, майлау материалдарының сұрыптары мен қасиеттері.

Параграф 2. Шламшы, 4-разряд

609. Жұмыс сипаттамасы:

35 т/с жоғары жиынтық өнімділікті айналмалы пештерді шикізат қоспаларымен қамтамасыз ету;

концентраторларда шламды кептіру процесін жүргізу;

шлам концентраттарын және қоректендіргіш қондырғыларды шикізат қоспасымен қызмет көрсету;

шлам концентраторлары жұмысының жылу техникалық және технологиялық режимдерін ретету;

қызмет көрсететін құралдардың үздіксіз жұмыс істеуін және жарамдылық жай-күйін қамтамасыз ету;

құралдардың жұмысындағы ақаулардың алдын алу және жою.

610. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін құралдардың құрылғысы, жұмыс істеу қағидаттары және құрылымдық ерекшеліктері;

концентраторларда шламды кептіру режимін реттеу тәсілдері;

шикізат қоспасының қасиеті, химиялық құрамы;

қызмет көрсететін құралдардың жұмысында ақауларды анықтау және жою тәсілдері;

бақылау-өлшеу құралдарының құрылғысы және шикізат қоспасын беру және шламды кептіруді автоматты реттеу жүйесі;

қызмет көрсететін құралдарды майлау картасы, майлау материалдарының сұрпы мен қасиеті.

155. Асбест-цементті және асбест-силитті плиталарды

тегістеуші

Параграф 1. Асбест-цементті және асбест-силитті плиталарды

тегістеуші, 3-разряд

611. Жұмыс сипаттамасы:

ажарлау станогына асбестцемент плиталарын салу;

плиталарды ажарлау, жылтырату және оларды станоктан алу;

станоктарды тазарту, майлау және баптау, оның жұмысында ұсақ кемшіліктерді жою.

612. Білуге тиіс.

ажарлау-жылтырату станоктар қондырғысы;

асбестцемент электр оқшаулағыш плиталарға стандарттар (техникалық шарттар);

бақылау-өлшеу құралдарының тағайындалымы және қолдану ережелері;

станокты майлау ережелері.

Параграф 2. Асбест-цементті және асбест-силитті плиталарды

тегістеуші, 4-разряд

613. Жұмыс сипаттамасы:

офсетті баспа әдісімен сәнді асбестцемент плиталары өндірісінің автоматты желісіне салынған білікті ажарлау машинасына ірі габаритті асбестцемент плиталардың бетін ажарлау;

әртүрлі үлгідегі станоктарда қажетті қалыңдыққа дейін асбестсилит плиталарын ажарлау (тегістеу);

ажарлаудың тапсырылған технологиялық режиміне ажарлау машиналарын баптау;

ажарлау қағаз және оны ауыстыру жай-күйін бақылау;

асбестцемент және асбестсилит плиталарын ажарлау сапасын бақылау;

машина тораптарын тазарту.

614. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін құрал қондырғыыс және баптау ережесі;

машинаға ажарлау қағазын толтыру ережелері;

ажарланған асбестцемент және асбестсилит плиталарына қойылатын техникалық талаптар;

жұмыс орнында және цехта өртке қарсы қауіпсіздік ережелері.

156. Микалексті тегістеуші

Параграф 1. Микалексті тегістеуші, 3-разряд

615. Жұмыс сипаттамасы:

тапсырылған көлемдер бойынша тегістеу станоктарында микалекс пластиналарын дымқыл ажарлау;

станокқа микалекс пластиналарын бекіту;

станок жұмысын реттеу;

карборунд тобының әрбір қозғалысынан кейін пластиналарды өлшеу;

станок жұмысындағы ұсақ кемшіліктерді жою.

616. Білуге тиіс:

ажарлай станоктарының құрылғысы;

ажарлау станоктарында микалекс пластиналарын өңдеу технологиясы;

ажарлау станогын баптау ережелері;

микалекске техникалық шарттар;

бақылау-өлшеу құралдарын пайдалану ережелері.

157. Тас бұйымдарды тегістеуші – жалтыратушы

Параграф 1. Тас бұйымдарды тегістеуші – жалтыратушы, 3-разряд

617. Жұмыс сипаттамасы:

оларды тазарту, жуу, қоюжақпамен толтыру немесе қосымшыларды желімдеу жолымен бұйымдарда ақау орындарын жою;

тас түсіне сәйкес тапсырылған рецептура бойынша қоюжақпаны және желімді дайындау;

фактураны таңдау арқылы қосымшаны дайындау;

бекітілетін учаскелерді тазарту және жуу;

оларды бірлесе өңдеу үшін кассеталарға жекелеген плиталарды жинау;

гипс ерітіндісін дайындау;

плита ерітіндісіне кейіннен салумен және оларды деңгейлері (сызғыш) бойынша салыстыра тексерумен ерітіндіні кассетаға салу;

кассеталарда өңделген плиталарды алу, сумен жуа отырып ерітінді қалдықтарынан кассеталарды және плиаталарды тазарту;

технологиялық жүйелілік пен технологиялық карталар бойынша өңдеу режимдерін сақтай отырып әртүрлі құрылымды станоктарда тастан жасалған жай бұйымдарды әдемілеу және жылтырату;

абразивті материалдар мен қажетті құралды пайдалана отырып бөлшектре мен бұйымдардың үстіңгі қабаттарын үшкірлеу, тегістеу, жылтырату, ысып жылтырату;

бақылау-өлшеу құралдарының өңделетін үстіңгі қабаттарын тексеру;

жұмыста қолданатын құралды орнату және ауыстыру;

станок жұмысында ақауларды анықтау, жөндеу жұмыстарына қатысу.

618. Білуге тиіс:

қоюжақпалар, желімдер құрамы және оны дайындау тәсілдері;

гипс ерітіндісінің қасиеттері;

кассеталарға плиталарды жинау талптары мен плиталарды өңдеуге техникалық шарттар;

қызмет көрсететін станоктардың жұмыс істеу қағидаттары;

тастың өңделетін жыныстарының физикалық-механикалық қасиеттері;

қолданылатын жыныс тастарының түрлері, өңдеу тәсілдері және жүйелілігі;

абразивті материалдарды және құралдарды қолдану жүйелілігі;

бақылау-өлшеу құралдары мен құрылғыларын пайдалану ережелері;

619. Жұмыс үлгілері:

Әдемілеу және жылтырату:

1) үстелдер мен сөрелер қақпақтары;

2) едендер мен қабырғаларды қаптауға арналған плиталар;

3) өрнекті плиталар;

4) боребриктер;

5) белдеулер;

6) баспалдақтар.

Параграф 2. Тастан жасалған бұйымдарды

ысқылаушы-жылтыратушы, 4-разряд

620. Жұмыс сипаттамасы:

технологиялық жүйелілікті және технологиялық карталар бойынша өңдеу режимдерін сақтай отырып күрделілігі орташа тастардан жасалған бұйымдарды әртүрлі құрылымды станоктарда тегістеу, жылтырату;

абразивті материалдарды және құралдарды қолдана отырып, механикаландырылған құрал көмегімен және қолмен ішінара жетілдере отырып, фасон бөлшектері мен бұйымдарды үшкірлеу, тегістеу, жылтырату, ысқылап жылтырату;

бөлшектердің өңделетін қабаттарын және бұйымдарды бақылау-өлшеу құралдарымен тексеру;

жұмыста қолданылатын құралды орнату және ауыстыру;

құралдардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою, жөндеу жұмыстарына қатысу.

621. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін құралдар қондырғысы;

тастың өңделетін жыныстарының физикалық-механикалық қасиеттері;

қолданылатын жыныс тастарының түрлері, өңдеу тәсілдері және жүйелілігі;

бақылау-өлшеу құралдары мен құрылғыларын пайдалану ережелері.

622. Жұмыс үлгіері:

Әдемілеу және жылтырату:

1) бағандар базасы;

2) канелюрлері бар баған бөлшектері;

3) маңдайшалар;

4) плинтустар;

5) тұтқылар.

Параграф 3. Тас бұйымдарды тегістеуші – жалтыратушы, 5-разряд

623. Жұмыс сипаттамасы:

технологиялық жүйелілік пен технологиялық карталар бойынша өңдеу режимдерін сақтай отырып әртүрлі құрылымды станоктарда тастан жасалған жай бұйымдарды әдемілеу және жылтырату;

абразивті материалдар мен қажетті құралды пайдалана отырып бөлшектер мен бұйымдардың үстіңгі қабаттарын үшкірлеу, тегістеу, жылтырату, ысып жылтырату және механикаландырылған құрал көмегімен және қолмен ішінара жетілдеру;

бақылау-өлшеу құралдарының өңделетін үстіңгі қабаттарын тексеру;

жұмыста қолданатын құралды орнату және ауыстыру;

станок жұмысында ақауларды анықтау, жөндеу жұмыстарына қатысу;

бөлшектердің өңделетін қабаттарын және бұйымдарды бақылау-өлшеу құралдарымен тексеру;

жұмыста қолданылатын құралды орнату және ауыстыру;

құралдардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою, жөндеу жұмыстарына қатысу.

624. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін құралдар қондырғысы және жұмыс істеу қағидаттары;

тастың өңделетін жыныстарының физикалық-механикалық қасиеттері;

қолданылатын жыныс тастарының түрлері, өңдеу тәсілдері және жүйелілігі;

бақылау-өлшеу құралдары мен құрылғыларын пайдалану ережелері.

625. Жұмыс үлгілері:

Әдемілеу және жылтырату:

1) балясиндер;

2) вазалар;

3) баған капительдері;

4) карниздер;

5) өрнекті қосымшалар:

6) фриздер.

Параграф 1. Слюда бұйымдарына белгі салушы, 2-разряд

626. Жұмыс сипаттамасы:

әртүрлі көлемдегі және тағайындалымдағы тік бұрышты қалыптардың слюдаларынан бөлшектерді автоматты, эксцентрикті және электромагнитті престерде штампылау (кесу);

техникалық шарттаға сәйкес бұйымдарды кесу және оларды біршама ұтымды па йдалану үшін сұрыптаулардың пайдалы аумағын көзбен анықтау;

бұйымдарды кесу сапасын мерзімді тексеру;

штамп алаңынан дайын өнімдерді үрлеу үшін жарықтандыру және ауа жандануын реттеу.

627. Білуге тиіс:

автоматтар, эксцентриктер мен электромагниттер престерінің жұмыс істеу қағидаттары;

слюдалы тегістелген сұрыптар немесе миканит табақтарынан жасалған әртүрлі көлемдегі бұйымдарды кесу әдістері мен тәсілдері;

слюда қасиеттері;

сұрыптардың пайдалы алаңын анықтау әдістері;

слюда сұрыптары мен слюдадан жасалған бұйымдардың техникалық шарттары мен мемлекеттік стандарттары.

Параграф 2. Слюда бұйымдарына белгі салушы, 3-разряд

628. Жұмыс сипаттамасы:

әртүрлі көлемдер мен тағайындалымдардағы кесінді қалыптағы слюдадан эксцентрикті және электромагнитті престерді штампылау (кесу);

техникалық шарттаға сәйкес бұйымдарды кесу және оларды біршама ұтымды па йдалану үшін сұрыптаулардың пайдалы аумағын көзбен анықтау;

бұйымдарды кесу сапасын мерзімді тексеру;

прес жұмысындағы ұсақ ақауларды жою.

629. Білуге тиіс:

престер мен автоматтар құрылғысы;

слюдалы тегістеу сұрыптарынан әртүрлі көлемдегі бұйымдарды кесу амалдары мен тәсілдері;

слюда қасиеті; сұрыптардың пайдалы алаңын анықтау тәсілдері;

слюда сұрыптапы мен слюдадан жасалған бұйымдардың техникалық жағдайы, мемлекеттік стандарттары.