IV. Сыртқы ортамен байланысу түрінен

IV. Сыртқы ортамен байланысу түрінен:

• IV. Сыртқы ортамен байланысу түрінен:
• 1. Дистанттық: көру, есту, иіс сезу;
• 2. Контакттық: дәм сезу, жанасу.
• V. Құрылыстарының ерекшеліктеріне байланысты:
• 1. Біріншілей сезетін (ӘП генерациясы 1-ші нейронда) – иіс, жанасу, проприорецепторлар;
• 2. Екіншілей сезетін (рецепторлық жасуша арқылы ӘП генерациясы 1-ші нейронда) – көру, есту, дәм сезу рецепторлары, вестибулярлық аппарат.

• Талдағыштардың морфологиялық ерекшеліктері:
• 1. Талдағыштар жүйесі көп қабатты жүйке клеткаларынан тұрады. Олардың алғашқы
• қабаты қабылдағыш элементтерден, ал соңғы-үлкен ми сыңары қыртысының
• нейрондары болып табылады.
• 2. Талдағыштар көп жолды болады.
• Олардың әрбір қабатындағы жүйке элементтері көптеген жолдары арқылы бір-
• бірімен байланысады. Талдағыштардың мұндай көп жолдары жасалған талдаудың
• сенімділігін және дәлдігін қамтамасыз етеді.
• 3. Талдағыштардың құрылымында сезіну “алқымы“- “воронка“ деген
• кездеседі. Олардың шектес қабаттардың элементтері санына байланысты.
• Кеңейетін және тарылатын “алқымдар“ түрі болады. Олардың
• физиологиялық маңызы: тарылатында – керек емес ақпаратттарды жеткізбеу,
• ал кеңейетін де - әртүрлі сигналдарды жете және өте терең талдауға мүмкіндік
• жасау.
• 4. Талдағыштардың тура (тік) және көлденең дифференциясы (ажыратылуы)
• болады. Тура да – әр қабатта жатқан нейрондардың жеке қызметтері болады.
• Көлденең де бір қабатта жатқан элементтердің қызметі әртүрлі болуы.

Рецепторлар қозуының механизмі

• Рецепторлар қозуының механизмі
• І. Біріншілік сезгіш. Тітіркендіргіш әсері  мембрана рецепторларының белок молекуласымен әрекеттесуі (І нейрон)  мембрананың иондарға өтімділігінің өзгеруі  деполяризация  ӘП.
• ІІ. Екіншілік сезгіш. Тітіркендіргіш әсері  мембрана рецепторларымен әрекеттесуі  рецепторлық потенциал  медиаторлардың бөлінуі  генераторлық потенциал  ӘП.