2. Тақырыбы: Көру талдағыштың физиологиясы

ТАЛДАҒЫШТАР ФИЗИОЛОГИЯСЫ. ТАЛДАҒЫШТАРДЫҢ ЖАЛПЫ ҚАСИЕТТЕРІ. КӨРУ ТАЛДАҒЫШТАРЫ

• Орындаған: Нургалиева Жамила

ЖОСПАРЫ:

• 1. И.П.Павловтың анализаторлар (талдағыштар) туралы ілімі
• 2. Рецепторлардың жіктелуі
• 3. Тітіркендіргіш әсерінен рецепторлардың қозуының механизмі
• 4. Талдағыштардың морфо-функциялық ерекшеліктері
• 5. Көру талдағышы.

АНАЛИЗАТОР ЯҒНИ ТАЛДАҒЫШ (СЕНСОРЛЫҚ ЖҮЙЕ) - АҚПАРАТТАРДЫ ҚАБЫЛДАП, КОДТАП, ӨТКІЗІП ЖӘНЕ МИ ҚЫРТЫСЫНДА ТАЛДАП, ҚҰРАСТЫРАТЫН КҮРДЕЛІ МОРФОФУНКЦИЯЛЫҚ ЖҮЙЕ

• Талдағыштар бөлімдері (И.П. Павлов):
• 1. Шеткі (рецепторлық ) бөлімі - түрлі тітіркендіргіштерді қабылдау.
• 2. Аралық, өткізгіш бөлімі (афференттік талшықтар, нейрондар, қыртысасты орталықтары) - ақпараттарды рецепторлардан ОЖЖ-не жеткізу
• 3. Орталық бөлімі (ми қыртысының бөлімдері) -афференттік сигналдарды талдап құрастыру

РЕЦЕПТОРЛАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ:

• I. Сезім түрлеріне байланысты:
• - көру рецепторлары
• есту рецепторлары
• дәм сезу рецепторлары
• жанасу сезу
• терморецепторлар
• проприорецепторлар
• вестибулярлық (тепе-теңдік)
• ауырсыну сезу
• иіс сезу
• II. Рецепторлардың орналасуына байланысты:
• I. Шетте орналасқан (экстерорецепторлар)
• - есту, көру, иіс сезу, дәм сезу, жанасу
• II. Іште орналасқан (интерорецепторлар)
• а) вестибулярлық және проприорецепторлар (қимыл-тірек
• аппаратының рецепторлары)
• б) висцерорецепторлар-ішкі ағзалардың рецепторлары

• III. Тітіркендіргіштер табиғаттарына байланысты:
• 1. Фоторецепторлар - көру;
• 2. Механорецепторлар - есту, жанасу, сезу, вестибуло-проприорецептор;
• 3. Хеморецепторлар - дәм, иіс сезу;
• 4. Терморецепторлар.
• Ауырсынуды (ноцицепциялық) сезу - ерекше түрі