2-китап indd

«Бүгіннен бастап, үйде де, түзде де аулада да, кеңседе де

жүктеу 2,63 Mb.

Pdf просмотр

бет	43/196
Дата	20.10.2023
өлшемі	2,63 Mb.
	#43915

1 ... 39 40 41 42 43 44 45 46 ... 196

68840cb3f30ffba49b4a0b6e74baf6a5

«Діл бәйрамы»

«Бүгіннен бастап, үйде де, түзде де аулада да, кеңседе де,
мәжілісте де, сайранда да (жұрт) түрік тілінен басқа тілді
қолданбасын!»
деген жарлық шығарады және бұл жарлықты
орындамағандарға қатал жаза қолданылады (дүре соғылады).
Міне, осындай қатал шараның нәтижесінде Түрік елінде бір
тұтас түрік мемлекеттік тілі қалыптасады. Содан бері, 700 жылдан
астам уақыт бойы Қараман, Кониа т.б. қалаларда мемлекеттік түрік
тіліне бағышталған
«Діл бәйрамы»
атты жалпытүркиялық мейрам
өткізіліп тұрады (осы мақаланың авторы да сол мейрамның біріне,
1992 жылдағысына қатысқан еді).
Біз мұны айтып, сол Түрік мемлекетінің тәжірибесін, іс-
шараларын қайталайық деп отырғанымыз жоқ. Бірақ ол кімге
болса да, әсіресе көпұлтты мемлекеттерге тіл проблемасын шешуге
қажетті көп тәсілдердің біріне жатады және бүгінде ірі-ірі өркениетті
елдердің (
ҚХР, АҚШ, Франция, Алмания, Ресей, Иран
т.б.) көбісі
оны толық та жартылай қолданып келеді. Мемлекеттің негізгі халқы
сөйлеген тілде сөйлемеген бірде-бір адамның бұл елдерде күн көруі,
өмір сүруі мүмкін емес.
Бұл іс-шараларды тіл саясаты құзырында жүргізудің сатыланып
орындалуға тиісті жоспары, стратегия ретінде жүзеге асырылуға
тиісті ерекше бағдарламасы болуы қажет.
Айта кетейік, осы бағыттағы игілікті іс-шаралардың бастамасын
кезінде елбасының өзі көрсеткені бізге жақсы белгілі. Бұдан
бұрынғы өткен (1999) президенттік сайлау қарсаңында бұл мәртебелі
қызметке (президенттікке) үміткер болған 8 үміткерден мемлекеттік
тіл бойынша емтихан алған комиссияның төрағасы ретінде менің
байқағаным: бүгінгі президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы сол 8 үміткер
ішіндегі ана тілін ең жетік игерген, оның құдіретті күші мен көркемдік

97
қасиетін барлық үміткерлерден де артықша сезінетін ерекшелігімен
көзге түскен болатын. Бұл өнерін ол өмірде де асқан бір шеберлікпен
көрсетіп келе жатқаны белгілі.
Ертеңгі сайлауда сол президенттікке мемлекеттік тілді білмейтін,
не шала-шарпы білетін біреу сайланып кететін жағдай болса, тілім деп
күңіреніп отырған мына қалың жұртшылықтың күрес ашып, күтіп отырған
үміті асыл арманы қалай орындалмақ?
Мемлекеттік тілді ең алдымен елбасы жетік меңгеруі керек. Өйткені
оның ең басты қызметтерінің бірі – мемлекетті басқару құралы болу. Ана
тілін дәл сол деңгейде меңгеру тек ол ана сүтімен бойына дарыған адамның
қолынан келеді.
Енді тіл тағдырына байланысты

жүктеу 2,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 39 40 41 42 43 44 45 46 ... 196