11 сынып №23 сабаќ

жүктеу 463,5 Kb.

бет	2/5
Дата	21.11.2022
өлшемі	463,5 Kb.
	#40254
түрі	Сабақ

1 2 3 4 5

Сабақ жоспары Толқындық қозғалыс жайлы түсінік. Толқындардың интерференция және дифракция құбылыстары.

Интерференция. Кеңістіктің әр түрлі нүктелеріне қорытқы тербелістер амплитудаларының уақыт жөнінен тұрақты таралу тәртібі орнайтындай болып, екі (немесе бірнеше) толқынның қосылуы интерференция (латынның inter өзара және ferio соғамын деген сөзінен шыққан) деп аталады.

1-сурет

2-сурет

Енді қандай жағдайда толқындар интерференциясы болатынын түсіндірейік. Ол үшін су бетінде пайда болатын толқындардың қосылуын толығырақ қарастырайық. Гармоникалық тербеліс жасайтын металл шыбыққа бекітілген екі шардың көмегімен кең ыдысқа құйылған судың бетінде бір мезгілде екі дөңгелек толқын қоздыруға болады (1-сурет). Су бетіндегі кез келген М нүктеде екі толқын О₁ және О₂ көздерден келген) туғызған тербелістер қосылады(2-сурет). Екі толқын туғызған М нүктесіңдегі тербелістердің амплитудалары, жалпы айтқанда бірдей болмайды, өйткені толқындар әр түрлі d₁ және d₂ жол жүреді. Бірақ егер көздердің ара қашықтығы сол жоддардан көп кіші (l<₁ және L<₂) болса, онда амплитудалар іс жүзінде бірдей деп есептеуге болады. M нүктесіне келетін толқындардың қосылу нәтижесі олардың фазаларының айырымына төуелді болады. Әр түрлі d₁ және d₂ қашықтықты жүріп өткенде толқындардың Dd=d₂- d₁ жол айырымы болады. Егер жол айырымы толқын ұзындығына тең болса, онда біріншіге қарағанда, екінші толқын тура бір периодқа кешігеді (бір период ішінде толқын үзындығына тең жол жүреді). Сондықтан бұл жағдайда екі толқынның жалдары (сайлары сияқты) дәл келеді.

жүктеу 463,5 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5