1. Тақырып: Қазақстан Республикасы экономикасының даму сипаттамасы

Мазмұны: Маркетингтік зерттеулердің мәні, маңызы. Маркетингтік зерттеулердің мақсаты, міндеттері және оъектілері, пәні. Маркетингтік зерттеулерді жүргізу қажеттіліктері. Маркетингтік зерттеудегі тұтынушылар құрлымына анықтау және оларды сипаттау.

Оның негізгі мақсаты белгісіздік деңгейін төмендету мен маркетингтік шешімдерді қабылдау үшін ақпараттық-аналитикалық база құру болып табылады.

Міндеті-ақпарттық қажеттіліктерді бағалаудағы және оъективті, сенімді, негізгі, жаңа ақпарттарды жинау.

Мұндай зерттеудің құралы болып нарықтағы маркетингтік қызмет, сонымен бірге нарықтық процестер саналады.

Зерттеу объектісі болып, шаруашылық субъектінің өзі, оның әрекет етуші маркетингтік ортасы және тауарлық, бағалық, коммуникациялық пен өткізу қызметіндегі маркетингтік шаралар есептеледі.

Маркетингтік шешімдердің тиімді қабылдау көздері болып келесілер саналады: мақсат пен стратегиядан тұратын маркетинг жоспарын құру. Маркетингтік қызметтің тиімділігін көтеру жолдары мен ревизия, аудит және бақылау.

Маркетингтік зерттеу жүргізудің қажеттіліктері шаруашылық суъектінің келесі жағдайларында пайда болады:

• 
  қойылған маркетингтік және корпоративтік мақсатына жетпеген жағдайда;
  
• 
  бәсекелестік белсенділік пен бәсекелестік стратегияның тиімділігін бағалауда;
  
• 
  өсу стратегиясын жүзеге асыруды жоспарлауда;
  
• 
  инвестициялық жобалармен байланысты жаңа протфелдік стратегияны жасауда.
  
• 
  Сегменттеу мен позициялаумен байланысты функционалды стратегияны таңдауда;
  
• 
  Мақсатты нарықта маркетингтік күштің тиімділігн көтеру мақсатында маркетинг кешенін басқарудағы оңтайлы байланысты таңдауға мүмкіндік беретін, инструменталды стратегияны жүзеге асыру аудиті мен ревизиясы, бақылауын жүргізуде
  

Мазмұны:Маркетингтік зерттеулерді зерттеу бағыттары, қолдану аумағы, зерттеушілік дизайні, белгіленген мақсаттардың түрлері мен зерттеулер типтері, қолданылатын ақпарат көздері, алынатын нәтежиелер сипаты, мәселені қамту аумағының дәрежесі, зерттеулер жүргізудің жиелелеге, қызығушылықтар саны, территориялық қамтылуы, зерттеулерді жүргізудің ұйымдық нысаны сияқты көрсеткіштердің жіктелуі. Маркетингтік зерттеулерді жүргізу қағидалары.

• 
  сыртқы, маркетингтік макроортаның, тұтынушылардың, бәсекелестердің, делдалдардың, жеткізушілердің, байланыс аудиториялардың факторларын зерттеуге бағытталған;
  
• 
  ішкі, шаруашылық субъектінің ішкі ортасын зерттеуге бағытталады ( өндіріс, қаржы,ҒЗЖКЖ, маркетинг, ұйымдастырушылық құрлым және менеджмент, персонал және корпоративті мәдениет)
  

Маркетингтік зерттеулер түрлері көп, және оларды әртүрлі белгілері бойынша жіктеуге болады. Пайдалану саласы бойынша оларды екіге бөлуге болады:

1. 
   Проблемаларды анықтау үшін маркетингтік зерттеулер, жасарын емес немесе болашақта шығатын проблемаларды анықтау үшін жүргізіледі. Мұндай проблемаларды анықтау үшін мынадай маркетингтік зерттеулер жүргізіледі: нарықтың сыйымдылығы, үлесі, конъюктурасы және де басқа да көрсеткіштері; шаруашылық субъектінің имиджі мен оның тауарлары мен көрсететін қызметтері; өткізу динамикасы; болжамдық зерттеулер; іскерлік тенденциялар.
   
2. 
   маркетингтік проблемаларды анықтаудан кейін немесе оларды шешу әдістерін іздеу мақсатындағы мүмкіндіктері немесе проблеманы анықтаудан кейінгі жүргізілетін проблемаларды шешу үшін маркетингтік зерттеулер.
   

Мазмұны:Маркетингтік зерттеулердің негізгі бағыттары мен жалпы сипаттамасы. Маркетингтік зерттеулердің сыртық және ішкі бағыттары. Бағыттарына сәйкес маркетингтік зерттеулердің негізгі түрлері. Маркетингтік зерттеулердің міндеттері стратегиялық және тактикалық сипатта болуы мүмкін және шаруашылық субъектінің бәсекеге қабілеттілігіне маркетингтік ортаның әртүрлі факторларының әсер ету дәрежесін анықтауға бағытталуы мүмкін. Осыған байланысты маркетингтік зерттеулер келесідей болуы мүмкін:

• 
  сыртқы – маркетингтік макро ортаның факторларын (демографиялық, экономикалық, табиғи, технологиялық, әлеуметтік – мәдени), тұтынушыларды, бәсекелестерді, делдалдарды, жабдықтаушыларды, байланыс аудиторияларды зерттеуге бағытталған.
  
• 
  ішкі – шаруашылық субъектінің ішкі ортасын зерттейді (өндіріс, қаржы, НИОКР, маркетинг, ұйымдастырушылық құрылым мен менеджмент, персонал мен корпоративтік мәдениет).
  

Мазмұны:Маркетингтік зерттеулерде қолданылатын көрсеткіштер жүйесі: нарық жағдайын талдау көрсеткіштері, сұраныс пен ұсынысты, тұтынушылардың тауар, қызметке талабын талдау көрсеткіштері, фирманың шаруашылық қызметін талдау көрсеткіштері және т.б

Олардың негізгі мақсаты маркетингтік шешімдерді қабылдау және олармен байланысты белгісіздік деңгейін төмендету үшін ақпараттық – талдау базасын құру болып табылады.

Міндеті – ақпараттық қажеттіліктерді бағалау және шаруашылық субъектісінің қызметінің шынайы жағдайын көрсететін объективті, сенімді, дәл уақыттағы ақпаратпен қамтамасыз ету.

Осындай зерттеудің пәні – нарықтағы маркетингтік қызмет, сондай-ақ онымен байланысты нарықтық үрдістер.

Объект ретінде шаруашылық субъектінің өзі, ол қызмет жасайтын маркетингтік орта, ол бәсекелік белсенділігін көрсететін нарық, сонымен бірге тауарлық, бағалық, коммуникациялық және өткізу қызметі саласындағы онымен жүргізілетін маркетингтік тырысулар болуы мүмкін.

Маркетингтік зерттеулер басқарушылық үрдістің барлық кезеңдерінде ақпараттық – біріктіруші рөл атқарады және шаруашылық субъектінің маркетингтік қызметін жоспарлау, мәселелерді шешу және бақылау үшін сенімді ақпараттық база болып табылады.

Маркетингтік зертеулерді жүргізуге қажеттілік мына жағдайларда болады, егер шаруашылық субъектісі:

• 
  қойылған корпоративтік және маркетингтік мақсаттарға жетпесе;
  
• 
  бәсекелік стратегиялар мен бәсекелік белсенділіктің тиімділігін бағаласа;
  
• 
  өсу стратегиясын іске асыруды жоспарласа;
  
• 
  инвестициялық жобалармен байланысты жаңа портфельді стратегияларды жасаса;
  
• 
  сегментеу және позициялаумен байланысты функционалдық стратегияларды таңдаса.