1. Өндірістік орындардың технологиялық сызбасына

3

Шаң

Сурет - 9 . Батереялы циклон қондырғысы.

1-газ кіру құбыры ;

2-тарату камерасы ;

3,5- газ шығу құбыры ;

4 - шығу камера ;

6 - бөлек циклондар ;

7 – шаң шығару құбыры ;

8 – корпус.

Скрубберде газды тазалаумен бірге салқындатуда жүреді. Ол 40–45С

дейін және ылғалдандырады. Скрубберде газдыҢ жылдамдығы 0.7 – 1.5 м/с аралығында қабылдайды. Бұдан жоғары жылдамдықта ылғал тамшысының скруббердің шығу құбырынан және газ құбырынан бөлінуі басталады.

Скрубберде су шығыны 3 – 6 дм/м³ газ аралығында болады. Қуыс скрубберлерде – гидравликалық кедергісі шамалы және 250 Па-дан аспайды.

Скруббердегі жылу және масса алмасу процесі жүреді. Газ скрубберге кіргенде толық ылғалды болмайды , ол скруббердің төменгі жағында буланудың салқындауы жүреді. Қандай да бір температурада толық

ылғалданғанша буланған су газ ылғалдылығын көбейте береді . Барлық осы уақытта салқындатылған газ үнемі энтальпияда жүреді , өйткені пайда болған бу газбен араласады. Осы кезде пайда болу процесте жойылған жылуды оған береді. Су температурасында барлық осы уақытта бір қалыпты болады және ылғал термометрмен бірдей температурада , өйткені су жылуды газдан алады. [6]

Скруббердің жоғарғы жағында конденсациялық салқындату процесі өтеді. Бұл аппарат жақсы суланған бөлшектерді жоғары тиімділікпен ұсталынады. Негізгі тазалау алдындағы бірінші сатылы тазалау қондырығы ретінде қолданылады. Бұл қондырғының артықшылығы конструкция қарапайымдылығы , гидравликалық кедергісі төмен , кемшілігі тазалау эффектілігі төмен.

Реттеу – жылжымалы саптама қондырғы (РПН) . Бұл аппаратта саптама элементтері қондырғы көлемінде бірқалыптылығы қатарға байланысты , олар қатардың арасында бекітілген. Оларға бір – бірінен белгілі бір қашықтықта дене бекітілген . Денелер шарлар , цилиндрлер , пластиналар ,айналмалы элементтер және т.б. түрде жасалған .Сурет – 11.

Саптама қабаты арқылы газдың ағынының өтуі кезінде струналардың тербелу қозғалысы өтеді . Онда газды сұйықтықты қабаты күшті турбулизацияға әкеледі . Қондырғы көлемімен қимасы бойынша саптаманың бір қалыпты орналасу структура қабатына жақсартуға мүмкіндік береді. Бұл зат алмасу және шаң ұстау процесінің тиімділігін жоғарлатады.

Бұл аппараттар әртүрлі өндірістің газтазалау жүйесінде кеңінен қолданады. Олар жоғарғы өнімділігімен тиімділігі және жұмыс сенімділігімен ерекшеленеді. РЖС –ні жоғарғы құрамды газды шаңды тазалау кезінде қолдануға болады.

Көбікті шаң ұстау қондырғыда көлденең орналасқан тор бар , ол торда майда газ өткізетін тесіктер бар .Шаңдалған газ тор астынан беріліп ,

аппараттың үстіңгі жағынан сорылып алады. Шаң ұстағыш сұйықтың торға үстінгі жағынан беріледі. Жұмыс істеп болған сұйықтық екі тәсілмен шығару,а болады , толықтай тор астынан бункерге құлатып жіберуге немесе тордың соңында орнатылған табалдырықтан жартылай ағызып жіберу. [6]

Негізінде шаң ұстау аппараты ретінде , құлау режимінде жұмыс істейтінді қолданады. Сурет – 12.

Сурет - 10 .Форсункалы скруббер қондырғысы.

1. 
   корпус ;
   
2. 
   шашыратқыш форсункалар ;
   
3. 
   газ кіру құбыры ;
   
4. 
   газ шығу құбыры ;
   
5. 
   шлам шығару құбыры .
   

Сурет – 11. РЖС қондырғысы .

1. 
   корпус;
   

3- Шашыратқышфорсунка ;

4- Шаң бункері ;

5- Газ шығару құбыры ;

1. 
   корпус ;
   
2. 
   тор ;
   
3. 
   шашыратқыш форсунка ;
   
4. 
   газ кіру құбыры ;
   
5. 
   газ шығу құбыры ;
   
6. 
   шаң шығару құбыры.
   

4. 
   Газ – шаң тастамаларын тазалау жүйесінің негізгі және қосымша қондырғыларын (жабдықтарын)таңдау.
   

Әдеби шолуда қазіргі заманғы әдістерде SO₂ ,NO_{2 ,} CO₂ және қалқыма зат газдарын тазалауда қоршаған ортаны ластауын төмендететін әр түрлі әдістері келтірілді.

Кірпіш күйдіру цехынан SO₂ ,NO_{2 ,} CO₂ және қалқыма заттар газдарының құрамына байланысты , газдарды тазалау абсорбциялық процесте жүретінін қарастырдық. Газдарды абсорбциялау үшін әртүрлі концентрациялы ерітінділерді қолдануға болады. Бұл әдісте газдарды тазалау эффективтілігі жоғары. [6]

Газдарды және шаңдарды тазалау үшін циклон және РЖС қондырғыларын таңдаймыз. Бұл қондырғылар жоғары температурадағы газды тазалауы , қарапайымдылығы , жоғары құрамды газды шаңдарды тазалауы және тазалау эффективтілігі жоғары : циклонның тазалау эффективтілігі – 97-98% , ал РЖС –ң тазалау эффективтілігі - 98%. Материалдық дайындауы және энергетикалық ресурстар шығынының аз болуы және газ тазалау өнімділігі жоғары .Сурет – 13.

Газ құрамында SO₂-47.203 мг/м³ ,NO₂ - 32.187 мг/м³ _, CO₂ – 229.53 мг/м³ және 69.359 г/м³ қалқыма затты шаң болғандықтан , оны алдымен температурасы 40°С , газ шығыны 23040 м³/сағ , жылдамдығы 5 м/с газ ағыны циклон корпусының -1 жоғары жағынан беріледі . Газ ағыны жоғарыдан төмен қарай жылжып , орталық шығу құбырымен циклонның цилиндрлік беткейінің арасындағы кеңістікте -3 айналып , құйын пайда болады. Осы кезде ортадан тепкіш күш арту салдарынан айналмалы газ ағынындағы қалқыма заттар циклон корпусына ұрылып , шаң бөлшектері төмен қарай бункеріне -2 түсіп , шығару құбыры -5 арқылы шығарады. Циклон конусына жеткен газ ағыны шығу құбыры -4 арқылы шығарылады.Қондырғыдан шыққан қалқыма заттар концентрациясы 9.01.г/м³ –ге дейін төмендейді.

Циклон қондырғысынан шыққан газдар ағыны РЖС қондырғысының кіру құбыры – 6 арқылы төменнен жоғары қарай беріледі. Мұнда концентрациясы жоғары газдарды тазалайды.РЖС қондырғысындағы саптама элементтері -7 бір қалыпты орналасқан.Саптама қабаты -7 арқылы газ ағынының өтуі кезінде струналардың тербелу қозғалысы жүреді. Онда газды сұйықтықты қабаты күшті турбулизацияға әкеледі.Сұйықтықты сорғыш -8 арқылы форсункалы шашыратқышпен -11 беріледі. Ұсталынған шаңдар айналмалы бакқа -9 түсіп , онда шлам шығару құбыры арқылы -10 шламдарды және шаң бункерінен шыққан шаңдарды тасымалдығышпен БҚУ-ге жіберіледі. Оларды шикізат ретінде қолданады.Турбулизацияға түскен газдар шығу құбыры -12 арқылы , желдеткіш -13 көмегімен атмосфераға тасталынады.

Газдың шығыны – V_Г , м³ /сағ 23040

Қалқыма заттың бастапқы концентрациясы - C_баст, мг/м³ 69.356

Тазалау эффективтілігі – η , % 87

мұнда : V_Г – газдың шығыны , м^3/сағ ;

Циклон қондырғысының диаметрін анықтаймыз : [15]

ц=

Циклон қондырғысының диаметрін Д = 1400 мм деп аламыз , егер циклонның шын жылдамдығы мынаған тең:

Н_ц = 2.5 *Д_ц ;

Н_ц = 2.5*1.4 = 3.5 м

Циклон қондырғысының соңында шығатын газдың концентрациясын анықтаймыз :

С_соңы = С_баст *( 1-η ) ;

С_соңы = 69.359 * ( 1 -0.87) = 9.01 мг/м³ .

Есептің қорытындысы бойынша ЦН – 15 маркалы циклон қондырғысын таңдап аламыз. Шаң бункерінің диаметрін Д_ш.б.= 2.5 м –ге тең деп аламыз.