Дәріс№29
Тұрақты тоқ генераторлардың қызметті
Генераторлар қасиеттері генератор жұмысын анықтайтын негізгі мөлшерлер арасындағы тәуелділікті орнататын сипаттамалар арқылы сарапталады. Мұндай негізгі өлшемдер болып мыналар табылады: 1) қысқаштар арсындағы кернеу U, 2) қозу тоғы iв 3) жәкір тоғы Iа немесе жүетеу кернеу Iн, 4) айналу жылдамдығы n.
Негізінде генератолрлар n — const болған кезде жұмыс істейді. Сондықтан генераторлардың негізгі сипаттамалары n = n н — const кезінде анықталады. Генератордың негізгі сипаттамалары бар: 1)бос жүрісті, 2) қысқа тұйықталатын, 3) сыртқы, 4) реттелетін, 5) жүктелетін.
Барлық сипаттамалар сынақтық түрде де және есептелетін жолмен де анықталады.
Бос жүрістің сипаттамасы (х. х. х.)
I = 0 және n = const кезінде U = f (iв) кернеу тәуелділігін U және жәкірдің э.қ.к. анықтайды, Еа бос жүріс кезінде қозу тоғы кезінде (I = 0, Р2 = 0). Ажыратқыш ажыратылған кезде сипаттама сұлба бойынша сынақты түрде алынады.
Бос жүрістің сипаттамасы номиналды кернеу кезінде машинаның қаныққан магнит тізбегі туралы білуге, есептелген мәліметтердің сынақталғандарға сәйкестігін тексеруге және машиналардың пайдалану қасиеттерін зерттеу үшін негіз құрайды.
Сурет 3-2. Тәуелсіз қозатын генератордың бос жүрісінің сипаттамасы.
Қысқа тұйықталудың сипаттамасы(х. к. з.)
U = 0 және n= const кезінде I = f(ib) генератор жәкірінің шығар қысқаштарынының тұйықталуы кезінде қысқа түрде алынады. U =0 болғандықтан, (3-10) түрленуіне байланысты Еа = IaRa тең және Ra аз болғандықтан э.қ.к. тәжірибесінің шарттары кезінде Еа да аз болу қажет.
Сурет 3-3. Тәуелсіз қозатын генератордың қысқа тұйықталуының сипаттамасы
Сондықтан да сақтық танытып,жәкір тоғы үлкен мәнге ие болмау үшін Қ.Т.С. iв минималды мәндеріненала бастау керек.Негізінен қ.т.с. I = (1,25 - 1,5) Iн болғанға дейін алынып тасталады. Қ.Т.С. алу кезде электр қозғаушы күш төмен сондықтан ағын аз және машина қанықпағандықтан / = f (iB) тәуелділігі түзу болады ( сурет 3-3). При iв = 0 кезінде қалдық магнит ағынының болу себебінен тоқ 0 және ірі машиналарда номиналды тоққа жақын немесе одан жоғары болады. Сондықтан қ.т.с. алар кезде бос жүріс кезінде қозу орамын U = 0 болатындай етіп , кері бағыттағы тоқпен қоректендіріп, мақсатты түрде магнитсіздеу керек. Магнитсізделген машинада қ.т.с. нолден басталады ( 3-3 суреттегі үздік сызық). Егер қ.т.с. машинаны алдын ала магнитсіздендірмес бұрын алынса (сурет 3-3 тұтас түзу), онда оны өзіне координаттар басына параллель көшіру керек ( үздік түзу сурет 3-3 ).
Достарыңызбен бөлісу: |