30
ШАҒЫН ЖИНАҚТЫ МЕКТЕПТІҢ ОҚУ-ТӘРБИЕ ҤРДІСІНДЕГІ
ИННОВАЦИЯЛЫҚ ӘДІС-ТӘСІЛДЕРДІ ЕНДІРУДІҢ МАҢЫЗЫ
С.Құсейнов
«Ӛрлеу» БАҰО» АҚ филиалы ҚОБ ПҚ БАИ, «Инновациялық дамуды
әдістемелік қамтамасыз ету» бӛлімінің басшысы
Бүкіл дүниежүзілік білім әлеміне
кіру мақсатында қазіргі кезде Қазақ-
станда білімнің жаңа жүйесі құрылуда.
Бұл үрдіс педагогика теориясы мен оқу-
тәрбие үрдісіне нақты ӛзгерістер енгізу-
мен қатар жүргізіледі. Елімізде болып
жатқан түрлі бағыттағы ӛзгерістер білім
беру қызметіне жаңаша қарауды, қол
жеткен табыстарды сын кӛзбен бағалай
отырып саралауды, жастардың шығар-
машылық әлеуетін дамытудың, мұғалім
іс-әрекетін жаңаша тұрғыда ұйымдас-
тыруды талап етеді.
ҚР «Білім туралы» Заңында: «Бі-
лім беру жүйесінің басты міндеті – ұлт-
тық және жалпыадамзаттық құндылық-
тар, ғылым мен практика жетістіктері
негізінде жеке адамды қалыптастыруға
және кәсіби шыңдауға бағытталған
білім алу үшін қажетті жағдайлар жа-
сау, …оқытудың жаңа технологияларын
енгізу, білім беруді ақпараттандыру,
халықаралық ғаламдық коммуникация-
лық желілерге шығу», - деп білім беру
жүйесін одан әрі дамыту міндеттерін
кӛздейді. Бұл міндеттерді шешу үшін,
мектеп ұжымдарының, әр мұғалімнің
күнделікті ізденісі арқылы барлық
жаңалықтар мен қайта құру, ӛзгерістер-
ге батыл жол ашарлық жаңа практикаға,
жаңа қарым-қатынасқа ӛту қажеттігі
туындайды.
Сондықтан да қазіргі қоғамымыз-
да әр мұғалім ӛз іс-әрекетінде қажетті
ӛзгерістерді,
әртүрлі
тәжірибелер
жӛніндегі мағлұматтарды жаңа әдіс-
тәсілдерді дер кезінде қабылдап дұрыс
пайдалана білуі керек. Сонымен қатар,
мектептегі оқу-тәрбие жүйесі, мұғалім –
оқушы
арасындағы
қарым-қатынас
жалпы оқытуды ұйымдастыру талапқа
сай елеулі ӛзгерістерді қажет етіп отыр.
Келер ұрпаққа қоғам талабына сай
тәрбие мен білім беруде мұғалімдердің
инновациялық іс-әрекетінің ғылыми-
педагогикалық негіздерін меңгеруі – ма-
ңызды мәселелердің бірі.
Бүгінгі таңда П.М.Эрдниевтің ди-
дактикалық бірліктерді шоғырландыру
технологиясы, Л.В.Занков, Д.Б.Элько-
нин мен В.В.Давыдовтың дамыта оқыту
технологиясы,
Ш.А.Амонашвилидің
ізгілікті-тұлғалық
технологиясы,
В.Ф.Шаталовтың оқу материалдарының
белгі және сызба үлгілері негізінде
қарқынды
оқыту
технологиясы,
М.Хошановтың проблемалық модульді
оқыту технологиясы, П.И.Третьяков-
тың, К.Вазинаның модульді оқыту
технологиясы,
В.М.Монаховтың,
В.П.Беспальконың және басқа да кӛпте-
ген ғалымдардың технологиялары кеңі-
нен танымал.
Қазақстанда
Ш.М.Қаланова,
Ж.А.Қараев,
М.М.Жанпейісова,
Ш.Т.Таубаева,
Қ.Қ.Қабдықайыров,
С.Н.Лактионова,
Ә.Жүнісбек
және
Қ.М.Нағымжанова т.б. ғалымдардың
оқытудың жаңа технологиялары белсен-
ді түрде қолданылуда.
Инновациялық үрдісті зерттеу
барысында жүйенің бір жағдайдан екін-
ші бір жағдайға кӛшуі және жаңалықты
енгізу үрдісіне басшылық жасау мәселе-
лерін зерттеу маңыздылығы Н.В.Горбу-
нова,
М.В.Кларин,
А.В.Лоренсов,
М.М.Поташник,
П.И.Пидкасистый,
Л.И.Романова,
В.И.Загвязинский,
А.Я.Найн, Т.И.Шамова, О.Г.Хомерики,
Н.Р.Юсуфбекова және т.б. зерттеуле-
рінде қарастырылған.
Бірақ бұл еңбектерде мектеп мұ-
ғалімдерінің инновациялық іс-әрекетін
қалыптастырудың және оқу-тәрбие үр-
4 (42) 2014
Білім берудегі жаңа технологиялар
31
30
дісінде инновациялық әдіс-тәсілдерді
пайдаланудың педагогикалық шарттары
ғылыми тұрғыда қарастырылып, жеке
мәселе ретінде зерттелмеген. Осы мәсе-
ле білім беру жүйесін және оның
құрамының ӛзгеруін қажет ететін «ескі»
мен «жаңаның» арасындағы әлеуметтік-
педагогикалық қайшылықтарды және
педагогикалық қауымның оқу-тәрбие
барысында жаңаны игерудегі мүмкін-
діктері мен шынайы жағдайының ара-
сындағы қарама-қайшылықтарды анық-
тау, инновациялық іс-әрекеттің педаго-
гикалық негіздерінің мәнін теориялық
тұрғыдан ойластырып, мектеп мұғалім-
дерінің бұл үрдіске дайын болу шартта-
рын анықтауды қажет етеді. Оқу-тәрбие
үрдісінде инновациялық әдіс-тәсілді
пайдаланудың педагогикалық шартта-
рының түбегейлі түрде қарастырыл-
мағаны және кӛтеріліп отырған мәселе-
нің кӛкейкестілігі, оқу-тәрбие үрдісінде
оқытудың инновациялық әдіс-тәсілдерін
пайдаланудың педагогикалық шартта-
рын ғылыми негізде анықтауға негіз
болды.
Қазіргі уақытта педагогика ғылы-
мының бір ерекшелігі – баланың тұлға-
лық дамуына бағытталған жаңа оқыту
технологияларын шығаруға ұмтылуы.
Оқытудың тиімділігін арттыру
мақсатында жаңа білім парадигмасына
сүйене отырып, біз оқыту технология-
ларының тиімді жақтарын таңдап
алуымыз қажет және оқу-тәрбие үрді-
сінде озық технологияларды белсенді-
лікпен енгізуіміз керек.
Еліміздің болашағы кӛркейіп, ӛр-
кениетті елдің қатарына қосылуы бү-
гінгі ұрпақ бейнесінен кӛрінеді. Қазіргі
білім беру саласындағы мәселе – әлеу-
меттік-педагогикалық және ұйымдас-
тыру тұрғысынан білім мазмұнына
жаңалық енгізудің тиімді жаңа әдістерін
іздестіру, оны ӛмірде пайдалану.
Қазіргі мектеп жағдайындағы бі-
лім берудің ұлттық моделіне ӛту, оқыту
мен тәрбие берудің соңғы әдіс-тәсіл-
дерін, инновациялық технологияны
игерген, психологиялық, педагогикалық
жұмыста қалыптасқан ескі сүрлеуден
тез арада арылуға қабілетті және нақты
тәжірибелік іс-әрекет үстінде, ӛзіндік
даңғыл жол салуға икемді, шығарма-
шылық педагогикалық зерттеуші болу,
ал зерттеуші педагог ӛз кезегінде
ізденуші шәкіртті тәрбиелеуге талап
етеді.
ХХ ғасырда педагогика саласында
кӛптеген инновациялық педагогикалық
технологиялар ашылғанымен, қазіргі
уақытта оларды жалпы білім беретін
мектептерде гуманитарлық пәндерді
оқыту барысында қолданудың жолдары
сараланып кӛрсетілмеген. Сондықтан
кӛптеген мектептер гуманитарлық пән-
дерді оқытудың жаңа педагогикалық
технологиясын
меңгергенімен,
оны
тәжірибеде қолдануда қиындықтарға
тап болады. Себебі, оқу-тәрбие үрді-
сінде гуманитарлық пәндерді оқытуда
инновациялық әдіс-тәсілдерді қолда-
нуда қойылатын талаптар мен шарттар
әлі күнге дейін зерттелмеген.
Сол себепті, жалпы орта білім
беретін мектептердің оқу-тәрбие үрді-
сінде оқытудың инновациялық әдіс-
тәсілдерін
пайдалануды
теориялық
жағынан негіздеу және оның педагоги-
калық эксперименттік жұмыста тиімді-
лігін зерттеу арқылы әдістемесін жасау,
мектептегі оқу-тәрбие үрдісінде иннова-
циялық әдіс-тәсіл мақсаты қойылып
отыр.
Әрбір оқушының жеке даму ерек-
шеліктері мен қабілеттері ескеріліп,
оқытудың саралап оқыту әдісі мен жеке
танымдық әрекетіне тән дағдыларын
қалыптастыру үшін дамыта оқытуды
жүзеге асыру, әрбір оқушының білімінің
берік, тиянақты, сапалы болуы үшін
модульдік оқыту жүйесін жүзеге асыру,
әрбір оқушының пәнге деген қызығу-
шылығы мен білімге деген сенімін арт-
тыру үшін деңгейлеп оқытуды жүзеге
асырса мектепте оқыту тиімді болады.
Елбасымыз
Н.Ә.Назарбаевтың
«Қазақстан-2030» Қазақстан халқына
арналған Жолдауында «Біздің жас мем-
лекетіміз ӛсіп, жетіліп, кемелденеді, біз-
Білім берудегі жаңа технологиялар
4 (42) 2014
32
Достарыңызбен бөлісу: |
