1. Жалпы ережелер

Жұмыс үлгілері

1) Бензобактар – жөндеу;

2) Омырылған воронкалар - жасау;

3) Күрделі емес пішінді, қалыңдығы мен көлемі әртүрлі алюминий балқымалардан жасалған бактардың түбі – жиекқұрсаулар мен кеспелтектер бойынша кесу, жетілдіру және жымдастыру;

4) Мыс жамау - жасау, орнату;

5) Дәнекер – пруттарды балқыту және құю;

6) Төсемелер – сызбалар бойынша кесу;

7) Құбырлар – құм толтыру;

8) Көлемі әртүрлі мыс және лагун құбырлар – күйдіру;

9) Радиатор түтіктері – жөндеу;

10) Майлау түтіктері - қалайылау;

11) Май мен ауаға арналған күрделі емес пішінді құбырлар - жасау;

12) Май және ауа сүзгіштер - жасау;

13) Май сорғыларының штуцерлері – дәнекерлеу.

754. Мыстаушы 3-разряд

Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін жабдықтардың, құрылғылардың, пневматикалық құралдар мен құралдардың құрылысы, күрделілігі орташа медициналық жұмыстарды орындау тәсілдері, жасалатын бұйымдарды көріктерде, газ шілтерде және электр аспаптармен қыздыру ережесі, күрделілігі орташа бұрауларды жазу және құру тәсілдері, күрделі емес дәнекерлер мен дәрілердің рецептурасы және жасау тәсілдері, қысыммен жұмыс істейтін ыдыстарды сынау тәсілдері.

Жұмыс үлгілері

1) Бак пен кубтар – қарапайым фигуралық сфераларды шыңдау және қағу;

2) Жанармай және гидравликалық жүйелердің әртүрлі пішінді түсті металдардан жасалған бактар – дәнекерлеуден кейін құрастыру, түзету, ақаулықтарды жою, сынауға тапсыру;

3) Түсті металдар мен балқымалардан жасалған бортшайбалар- қалайылау;

4) Диаметрі 200 мм дейінгі мойынтіректер - қалайылау және түсті металмен құю;

5) Бактардың түбі және күрделі пішінді ернеушелер – қиюластыру және жіктестіру;

6) Латун, мыс иректемелер - жасау;

7) Буын – қаңылтыр қызыл мыс пен латуннан қағу;

8) Қақпақтар, түптер және диаметрі 300 мм дейінгі бортшайбалар - жасау;

9) Қаңылтыр қызыл мыс пен латуннан жасалған қайнату кубтары - жасау;

10) Редукторлардың май түтіктері – ию, түтіктерді орнына келтіру және орнату арқылы құрастыру;

11) Қазандықтар мен лабораториялық аспаптардың су өлшеуіш, май шыныларының рефлекторлары - жасау;

12) Мыстан жасалған сопло - жасау;

13) Күміс дискілері бар жылу алмастырғыштар - жасау.

755. Мыстаушы 4-разряд

Білуге тиіс: медициналық қызметте қолданылатын әртүрлі жабдықтардың, құрылғылардың, бақылау-өлшеу аппаратурасы мен құралдарының құрылысы, қыздыру аппаратурасының құрылысы мен пайдалану ережесі, күрделі медициналық жұмыстардың технологиялық жүйелілігі, күрделі бөлшектерді жасау, құрастыру және монтаждау тәсілдері мен жолдары, жұмсау нормасы, күрделі дәнекерлердің рецептурасы және оларды дайындау тәсілдері, әртүрлі сынақтарды жүргізу ережесі, тораптар мен механизмдерді құрастыру, сынау және пайдалануға қойылатын техникалық шарттар.

Жұмыс үлгілері

1) Құбырлы тоңазытқыштардың батареясы – құбырларды тоға дәнекерлеу;

2) Гидравликалық, жанармай жүйесінің әртүрлі пішінді бактары, аспалы бактар, алюминий және магний балқымаларынан және тоттанбайтын болаттан жасалған күшейткіштер – құрылғыларда және кеспелтектер бойынша құрастыру, дәнекерлеуден кейін түзету, ақаулықтарын түзету және сынауға тапсыру;

3) Ауаны бөлу блоктары - блок ішілік коммуникацияларға арналған құбырды ию;

4) Диаметрі 200 мм дейінгі мойынтіректер – қалайылау және түсті металдармен құю;

5) Пішіні бойынша әртүрлі қаптамалар - жасау және орнына қиыстыра отырып орнату;

6) Мыс үрмелі құралдардың қаттылық сақинасы – жабу;

7) Күрделі пішінді оттегі құрылғыларының конденсаторлары - жасау;

8) Қақпақтар, түптер және диаметрі 300 мм дейінгі бортшайбалар - жасау;

9) Қақпақтар мен түптер - сфераны қағу;

10) Аралықтар мен компенсаторлар - жасау;

11) Қол жуғыштарға арналған мыстан жасалған раковиналар - жасау;

12) Күрделі пішінді жылу алмастырғыштар (зәкірлік және этилендіден басқасы) - жасау;

13) Латун құбырлар - дәнекерлеу латун штуцерлер мен конустарды дәнекерлеу;

14) Пішіні әртүрлі су және ауа тоңазытқыштар - жасау әне орны бойынша қиыстыру;

15) Құбырларды июге арналған шаблондар - жасау;

16) Диаметрі 500 мм дейінгі шарлар - жасау.

756. Мыстаушы 5-разряд

Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін жабдықтың конструктивтік құрылысы, қызмет көрсетілетін жабдықтардың, құрылғылардың, бақылау-өлшеу аппаратурасы мен медициналық қызметте қолданылатын құралдардың құрылысы, күрделі қыздыру аппаратурасының құрылысы, күрделі бұйымдарды жасау, құрастыру және монтаждау тәсілдері мен ережесі, геометриялық фигуралардың күрделі бұрауларын жазу және құру ережесі және оларды есептеу, қолданылатын металдардың механикалық қасиеттері, күрделі тораптар мен құрылғыларды жоғары қысыммен құрастыру, сынауға қойылатын техникалық шарттар.

Жұмыс үлгілері

1) Автоклавтар - жасау;

2) Бөлуші оттекті аппараттар - жасау;

3) Ауаны бөлу блогы – камераны қайта дәнекерлеу;

4) Вакуум - аппараттар - жасау;

5) Шар вентильдер - жасау;

6) Ауа жинағыштар - бөлшектерді тесу және түзету арқылы толық жасау, құрастыру және орнына қиыстырып келтіру;

7) Буландырғыштар – жөндеу, гидравликалық сынау;

8) Ректификациялық коллоналар – тарелкаларды құрастыру және дәнекерлеу;

9) Лабораториялық қазандықтар - жасау;

10) Сынау конструкцияларының шығаратын келтеқұбырлары – орнына қиыстырып келтіре отырып, кеспелтектер бойынша тесу;

11) Әртүрлі маркалы іштен жану қозғалтқыштарының радиаторлары - жасау және күрделі жөндеу;

12) «Құбыр ішіндегі құбыр» типті құбырлардың торабы - жасау;

13) Домна пештерінің фурмалары - жасау;

14) Диаметрі 500 мм астам шарлар - жасау.

757. Мыстаушы 6-разряд

Білуге тиіс: медициналық қызметте қолданылатын әртүрлі типті жабдықтардың, құрылғылардың, бақылау аппаратурасы мен құралдардың конструкциясы, күрделі бұйымдар мен құрылғыларды сынау тәсілдері, мыстан күрделі бұйымдарды қолмен тесу, итеріп шығару және қалыптау, күрделі тораптар мен механизмдерге қойылатын техникалық шарттар.

Жұмыс үлгілері

1) Ауа мен кокс газын бөлу агрегаты - жасау және күрделі жөндеу, сынау және пайдалануға тапсыру;

2) Күрделілігі әртүрлі аппараттар – гидравликалық және пневматикалық сынау және оларды технологиялық өнімділікке дейін жетілдіру;

3) Оттегі бөлі аппараты – сынақ үлгілерін жасау;

4) Ауаны бөлу блогы – кешенді сынаумен монтаждау;

5) Латунь немесе мыстан жасалған колонналарға арналған секторлардан болған диаметрі 3000 мм түптер - жасау;

6) Алюминий балқымалардан жасалған қанаттың, тіреудің, ер-тоқым тәрізді қалыпты форкильдің маңдай зализалар – орны немесе макеті бойынша қиыстырып келтірілген кеспелтектер бойынша тесу;

7) Конденсаторлар мен ректификациялық колонналар - жасау;

8) Оттегі құрылғыларына арналған регенераторлар - жасау;

9) Ауа мен кокс газын бөлу агрегаттарының зәкірлі, этилен жылу алмастырғыштары - жасау және күрделі жөндеу.

Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы баптаушы

Білуге тиіс: қызмет көрсетілетін жабдықтардың құрылысы, жұмыс қағидаты және баптау ережесі, пайдаланудың техникалық шарттары, сынау кезінде сипаттамаларын алу ережесі, радиошамдардың, триодтардың, жартылай өткізгіш диодтардың, транзисторлардың құрылысы мен жұмыс қағидаты және олардың негізгі сипаттамалары, электронды есептеу машиналарын элементтері мен қарапайым блоктарын электр және механикалық реттеу әдіс-тәсілдері, күшейтуді генераторлау қағидаты, радиотолқындарды қабылдау ережесі және күрделілігі орташа станцияларды баптау ережесі, бақылау-өлшеу аспаптарының (осциллограф, стандарт - генератор, катод вольтметр және т.б.) мақсаты және қолданылуы, өлшемдерді есептеу ережесі және олар бойынша кесе түзу, орындалатын жұмыс көлемінде электротехника, электроника және радиотехника негіздері.

Жұмыс үлгілері

1) Газ шаруашылығындағы автоматика - баптау;

2) Қоректендіру автоматтары, контакторлар, ұштық сөндіргіштер, қорғаныш және блоктау элементтері – қызмет етуін тексеру;

3) Химиялық-термиялық және электр вакуум жабдықтарының блоктары, тораптары мен аспаптары – реттеу;

4) Шам генераторлары – экран кернеуін таңдай отырып, градуирленген жиілікті қисық сызықтарды ала отырып және қуатын өлшей отырып баптау;

5) Шлейф осциллографтары – орташа жөндеу және баптау;

6) Электр түрлендіргіштер – схемасын құрастыру, баптау және ақаулықтарды жою;

7) Есептеп шығарушы аспаптар – тораптарын реттеу;

8) Төрт-алты каскадты күрделі емес қабылдағыштар - жиілік сипаттамасын ала отырып баптау;

9) Сельсиндер – техникалық шарттар мен нұсқаулықтарға сәйкес станция схемасында реттеу және сәйкестендіру;

10) Барлық типті ілмекті және реттеу құрылғыларының металл кесетін станоктары, электр жетектері – автоматика схемасын күрделі емес баптау;

11) Өнеркәсіптік газ құрылғылары (оттегі, сутегі және ацетилен станциялары) - аппаратураны, автоматика мен схемаларды баптау;

12) Электр тізбектер – тоқ пен кернеуді осциллографтау.

759. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы баптаушы 5-разряд

Білуге тиіс: жекелеген құрылғылардың аспаптар мен блоктардың жұмыс режимін белгілеу қағидаты, күрделілігі орташа блоктарды және тұрақтандырылған қоректендіру көздерін реттеу қағидаты, телемеханика жүйесіндегі код қою және кодты алу қағидаттары, сандық қадағалаушы жүйені баптау техникасы, радиотехникалық жүйелер мен аспаптардың күрделі механизмдерінің құрылысы, мақсаты және жұмыс қағидаты, күрделі құрылғыларды электр, механикалық және кешенді баптау әдіс-тәсілдері және баптаудың технологиялық жүйелілігі, күрделі сызбалардың элементтерін өңдей отырып, оларды макеттеу, механика негіздері.

Орта кәсіптік білім талап етіледі.

Жұмыс үлгілері

1) Жабдықтау, қысым және температура автоматикасы – баптау және тексеру;

2) Радиостанциялардың зауытішілік диспетчерлік байланыс және сөйлесі құрылғыларының аппаратурасы – баптау және реттеу;

3) Өнеркәсіптік телевидение аппаратурасы, электронды ойма жасайтын станоктар – баптау;

4) Контактісіз және реле жүйелердің телебасқару аппаратурасы – баптау және реттеу;

5) Өнеркәсіптік ультрадыбыстық аппаратура және медициналық аппаратураның, фототелеграфтың дефектоскопиясы - баптау;

6) Жартылай өткізгіш аспаптардағы блоктар – баптау;

7) Күрделі химиялық-термиялық және электр вакуум жабдықтарының блоктары, тораптары – реттеу;

8) Электронды басқару жүйесі бар діріл стенділері – баптау, тексеру;

9) Реле қорғаныш – баптау;

10) Машиналар, өздігінен жазатын автомат, электр және электронды аспаптар – баптау және тексеру;

11) Автоматтандырылған кір жуғыш машиналар – бағдарламалық құрылғыларды жөндеу және баптау;

12) Мартен, шыңдау, индукциялық пештер – автоматика жүйелерін баптау;

13) Оттегі және пирометриялық аспаптар – баптау және тексеру;

14) Түзетуші және бағдарламалық құрылғылардың аспаптары – баптау;

15) Радиоблоктар – қоректендіргіш құрылғысы бар схемада блокты электр желіге қосу, жоғары жиілікті бөлігінің толқындарының ұзындығын баптау, тұрақты тоғы бойынша режимді алу, радиожиілігінің күшейткіштерін тексеру;

16) Есептеу-санау аспаптары жүйесі – баптау;

17) Күрделілігі әртүрлі және бағдарламамен басқарылатын металл кесетін станоктар, автоматиканы баптаудың икемді технологиялық процестерінің жабдығы;

18) Телевизиялық және электронды-механикалық графикалық құрылыстар – баптау;

19) Жоғары және төменгі жиілікті күшейткіштер (күшейтудің екі-төрт каскадты) – кіретін радио шамдардың барлық өлшемдерін жетілдіре отырып және реттей отырып баптау, гетеродин контурларын баптау және жолақты күшейткіштер мен кесу сүзгілеріндегі жиілік жолағын тегістеу, резонансты баптау, жиілікті сипаттамаларды алу және сызу.

760. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы баптаушы 6-разряд

Білуге тиіс: күрделілігі әртүрлі аппаратура блоктарын құрастыру технологиясы, есеп-ақша машиналарының электронды есептеуіштерінің, жарамсыз ету конвейерлерінің, есептеуіш-жинақтау машиналары мен басқару машиналарының конструкциясы, схемасы мен жұмыс қағидаты, әртүрлі электр блоктары мен күрделі реттеуіштерді баптау әдіс-тәсілдері, реттеуші құрылғылардың жекелеген элементтерін есептеу әдістері, техникалық тапсыру құжаттамасын ресімдеу ережесі, орындалатын жұмыс көлеміндегі телемеханика негіздері.

Орта кәсіптік білім талап етіледі.

Жұмыс үлгілері

1) Оттегі, аргон, сутегі, ацетилен және басқа да газдарды өндіру жөніндегі күрделі өнеркәсіптік құрылғылардың автоматикасы – кешенді баптау;

2) Электронды медициналық аппаратура - баптау;

3) Радиоэлектронды аппаратура, барлық типті генераторлар, электронды осциллографтар, телебасқарудың күрделі контактісіз жүйесі – ақаулықтарды анықтап және жоя отырып баптау;

4) Күрделі ультрдыбыстық аппаратура –баптау;

5) Жарықфотометриялық, магнитоэлектрлік, оптика – акустикалық газоанализаторлар – баптау;

6) Бағдарламамен басқарылатын газ кескіш машиналар – баптау;

7) Электронды техника бұйымдарын жасауға арналған сынақ үлгілері – реттеу;

8) Радиациялық оптикалық пирометрлер және потенциометрлер – баптау және тексеру;

9) Метал кесетін станоктар және бағдарламамен басқарылатын станоктар, икемді технологиялық процестердің жабдықтары - автоматиканы баптау;

10) Тексеру құрылғылары – баптау;

11) Өнеркәсіптік телевидение құрылғысы - баптау.

761. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы баптаушы 7-разряд

Білуге тиіс: микропроцессорлық техника базасындағы басқару жүйесі құрылымының негізгі қағидаттары, бағдарламаланатын бақылаушылардың функционалдық және құрылымдық схемалары, микро- және мини - ЭЕМ, микропроцессорлық құрылғылардың конструкциясы, бағдарламалау және автоматтандырылған электр жетектер теориясының негіздері, технологиялық және тестілік бағдарламаларды жүргізу тәсілдері, түрлендіргіш техниканың құрылғылары мен аспаптарының белгіленген статикалық және динамикалық сипаттамаларын алу мақсатында жүйелерді құру әдістемесі, микропроцессорлық техника базасында құрылған негізгі бақылау-өлшеу аспаптары мен диагностикалау аппаратурасының құрылысы, басқару жүйелерінде «жады» құрылымының әдістері мен ұйымдастырылуы, құрылғылары әртүрлі электронды блоктарды баптау тәсілдері, құрылғының жекелеген құрылымдарын есептеу әдістері, тапсыру техникалық құжаттамасын ресімдеу ережесі.

Орта кәсіптік білім талап етіледі.

762. Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматиканы баптаушы 8-разряд

Білуге тиіс: микропроцессорлық техника базасындағы басқару жүйесінің ұрылуы тәсілдері, бағдарламалаушы бақылаушылардың, микро және мини ЭЕМ қағидаттық схемасы, технологиялық және тестілік бағдарламаларды түзету тәсілдері, есептеу техникасы құрылғылары мен жүйесіндегі ақаулықтарды баптау және іздеу жөніндегі кешенді жұмыстарды ұйымдастыру, бірегей өлшеу және басқару жүйесі мен кешендерінің құрылысы мен диагностикасы, автоматты реттеу теориясы, нақты технологиялық жабдықта қолданылатын бағдарламалаудың негізгі «тілдер», радиокедергілерді басатын электронды құрылғылардың схемасы мен жұмыс қағидаты, тапсыру техникалық құжаттамасын ресімдеу ережесі, орындалатын жұмыс көлеміндегі радиомеханика негіздері.

Орта кәсіптік білім талап етіледі.

Ауыл шаруашылық машиналары мен тракторларды жөндеуші

тракторларды жөндеуші 4-разряд

Білуге тиіс: машина-тракторлық паркке қызмет көрсету кезінде қолданылатын қызмет көрсетілетін ауыл шаруашылық машиналарының, тракторлар мен комбайндардың құрылысы, машиналар мен жабдықтарды баптау тәсілдері, ауыл шаруашылық машиналары мен тракторларды реттеу ережесі, бақылау-өлшеу құралдарының құрылысы, мақсаты мен қолданылу ережесі, ауыл шаруашылық машиналарын жөндеу жөніндегі 3-разрядты слесарьдің жұмыс көлеміндегі слесарлық іс.

Жұмыс үлгілері

1) Аккумуляторлар - электролиттің деңгейі мен тығыздығын тексеру;

2) Газ бүріккіш вакуум – аппараттар – баптау және реттеу;

3) Ауа тазалағыштар мен шығару түтіктері – герметикалығы мен кедергісін тексеру;

4) Сору клапандары – реттеу;

5) Орталықтан тепкіш май тазалағыштар – тазалау және жуу;

6) Газ таратып бөлгіш механизмдер – клапандардың кесектері мен күйентенің соққылары арасында саңылауларды тексеру және реттеу;

7) Реттеуші сорғылар мен бұрамдық редукторлар – реттеу;

8) Тартпа мен шынжыр – реттеу;

9) Дизельдердің майлау жүйесі – жуа отырып майды ауыстыру;

10) Дизельдердің жанармай жүйесі – форсункаларын реттеу;

11) Жаудыру оқпаны – баптау және реттеу;