1 дәріс: Психология пәні, салалары және даму тарихы



жүктеу 1,05 Mb.
Pdf просмотр
бет77/98
Дата07.09.2022
өлшемі1,05 Mb.
#39174
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   98
3. Сезімнің түрлері. 
Сезімдер: 
адамгершілік (моральдық), эстетикалық,
интеллектуалдық 
(танымдық)
болып бӛлінеді. 
Адамгершілік
сезімдерге: достық, жолдастық, адалдық, ар-намыс, борыш, 
жауапкершлік, ұят т.б. жатады. Ар намысты қорғау адамға аса жарасымды 
сипатталады. Сезімнің осы түрі кӛбінесе қайсар, ӛжет, табанды әрі кӛздеген 
мақсатына жетпей тынбайтын адамдар байқалады. Ар-ұятты қастерлеу, 
намысқа тырысушылық екінің бірінде кездесе бермейтін қасиет. Мұның әр 
адам психологиясына әсер етіп, терең із қалдыратыны сонша кісі кейде кірерге 
жер таппай, кісі бетін қарай алмай, ұйқыдан, тамақтан қалатын болады. Абай 
ұяттың 2 түрі бар деді. 1) надандықтан туатын, ұғымына ұялмас нәрседен ұялу. 
Бұл надандық, ынжықтық,қайрат жігердің осалдығы, білім мен тәжірибесінің 
саяздығы. 2) дұрыс емес қылықтан ұялу. 
Эстетикалық
сезім дегеніміз адамның шындықтағы қандай болмасын бір 
сұлулықты сезіну. Бұл сұлу сымбатты, ӛмірге үйренуі, әдемі кӛріністерді 
тамашалау, табиғаттағы, кӛркемӛнердегі шынайы әсем нәрселерден ләззат алу. 
Эстетикалық сезім дене сұлулығын қабылдауда ғана тумайды. Моральдық 
сұлулықта та эстетикалық сезім тудырады. Ӛзінің мүддесін қоғам игілігі үшін 
тежеп ұстайтын жоғары моральды адамдарды кӛріп куә боламыз. Мұндай 
адамдар ӛзіне деген құрмет сезімін туғызады. Біз оларды «моральдық жағынан 
мұншама тамаша адам болады екен-ау» дейміз. 
«Сұлулық сезімдері адамның дұрыс, сұлу нәрсеге сүйініп керексіз нәрседен 
жеркенуге, жақсылыққа ұмытылып, жауыздықтан тиылуына кӛп кӛмек 
кӛрсетеді» деген болатын М. Жұмабаев.
 Интеллектуалдық
сезімдер адамның тану процесімен, адамдардың ақыл-
ой әрекетімен тығыз байланысты. Оған әуестік, білуге құмарлық, іздемпаз 
танырқау, сенімдік, интуиция, ықтималдың жорамалдың, болжау т.б. сезімдері 
жатады. 
Сезімнің осы түрлері оқу процесінде, ғылыми-зерттеу жұмыстарда, адамға 
зор ләззат беретін жаңалықтар ойлап табуда пайда болады.. 

жүктеу 1,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   98




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау