тәжірибелік жұмыстарды орындау бойынша әдістемелік ұсыныстар

Specify radius of circle: (берілген шеңбердің радиусын белгілейміз)

Алтыбұрышты үшін симметрия осін жүргізу үшін «Линия» коиандасын және «Середина» объектті байламды қолданамыз (9 бөлім).

Одан кейін, «Рисование» панелінде немесе түсетін «Черчение» менюсінде орналасқан «Штриховка» командасын қолданамыз. Осы команданы шақырғаннан кейін «Штриховка» терезесі шығады.

Берілген команда тұйықталған сызықтармен шектелген контур ішінде нүктелерді қарапайым көрсету жолымен аймақты жолымен, бұл үшін «Выбрать точки» командасын таңдаймыз, немесе объектті таңдау жолымен «Выделить объекты» командасын таңдаймыз.

Команда контурды автоматты түрде анықтайды және контурдың ьелгісі боп саналмайтын примитивтерді анықтайды.

«Структура» батырмасын басқан кезду ANSI31. Сонымен қатар көлбеу бұрышын және эталонды көрініске қарағанда штрихтау масштабын орнатуға болады. Масштаб үлкейген кезде штрихтау сызықтарының арасындағы қашықтық үлкейеді, төмендеген кезде – төмендейді.

Командасы: «Штриховка», диалог терезесінде ANSI31 штрихтау түрін таңдап, «Выбрать точки» бастырмасын басамыз.

Select internal point: (ішкі нүктені таңдау:) штрихпен толтыру жобаланатын аймақтың ішкі нүктесін көрсетеміз, Enter басамыз, пайда болған терезеде «ОК» бастырмасын басамыз, AutoCAD терезені жабады және сызбаның көрсетілген аймағына штрихті жасайды.

12 Сызбаны сақтау (12 бөлім).

№ 1 тәжірибелік жұмыстың сызбасының дайын түрі А нұсқауында көрсетілген.

Өздік бақылауға арналған сұрақтар

1 AutoCAD сызулық жүйенің қандай мүмкіндік спектрі бар?

2 AutoCAD сызбасының құру принципі қандай?

3 AutoCAD жүйесін қандай әр түрлі әдістермен жүргізуге болады?

4 AutoCAD-та жұмысты орындау кезінде қандай өлшем бірліктері қолданылады?

5 AutoCAD жұмыс столына жұмысқа керекті қосымша құралдар панелі және жеке бастырмалар қалай шығарылады?

6 AutoCAD сызбасының жұмысын орындауға кіріскенде, қандай сызулық примитивтерді зерттедініз?

7 AutoCAD сызбаларының өңделуі қандай әдістермен іске асады?

8 AutoCAD негізгі жазылымның тастырылуы қалай орындалады?
15.2 № 2 тәжірибелік жұмыс «Техникалық бөлшектің сызбасы»
Жұмыстың орындалу мақсаты – күрделі сызбаларды құрудың тәжірибелік білімдерді алу, AutoCAD жүйесінде өңдеудің күрделі командаларын қолдану. Өлшемді стильдермен және штрихталған аймақты жасау жұмысы.

Тапсырма: Берілген өлшемдер бойынша екі проекцияда (бас түрі және сол жақтан түрі) техникалық пішіннің бөлшегін құру. Бөлшектің бас түрі кескінмен қиылысады. Сол жақтан түрді сызбаның бос жерінде орындау. Өлшемдерді енгізу. Жұмысты А4 форматта орындау.

№ 2 тәжірибелік жұмыстың орындалуы Б нұсқауда көрсетілген.

№ 2 тәжірибелік жұмысты № 1 тәжірибелік жұмысты орындалған экранда орындалған қолайлы, өйткені AutoCAD жүйесі орнатылған (өлшемді стильдер, текстің стилі және т.б.).

Формат рамкасын және негізгі жазылымды көбейтуге болады бұл үшін «Редактирование» құралдар панелінде «Копировать объект» бастырмасын басу керек немесе тышқанның оң жақ бастырмасы арқылы, одан кейін шақырулар артынан: объектті басу, базалық нүктені белгілер және объектті экранның бос орнына ауыстыру.

Тәжірибелік жұмысты орындау тізбегі

1 Рамка мен негізгі жазылуды көбейту, негізгі жазылуды толтыру;

2 Осьтік және орталық сызықтарды құру;

3 Бөлшектің бас түрін 1 нүктеден бастап, бөлшектің сыртқы түр жағынан сызады, ORTHO режимдегі «Линия» командасын қолданады (48 сурет).

Бұрышы 30 (градус) болатын қиынжиекті құру үшін жағдай сызығындағы «Поляр» бастырмасын басып, осы бастырмада тышқанның оң жақ бастырмасын басу, «Параметры» пункті бар терезені шақыра, аяғында «Параметры привязки» диалог терезесі пайда болады, онда «Шаг угла» («Бұрыш қадамы») 30 орнатамыз.

Бұрышы 45 болатын қиынжиектің құрылуы жоғарыда қарастырылған (10 бөлім). Керек емес сызықтарды не «Обрезать» командасымен не қалам көмегімен өшіруге болады (10 бөлім).

Кеңістікпен қиылысатын бөлшектің барлық бөліктерін «Штриховка» командасы көмегімен штрихтайды. «Линия» командасын қолдана, штрихталу объектінің контуры тұйық болу үшін сол аймақты тағы бір рет үстінен жүргіземіз.

Біздің бөлшегіміздің өлшемдерін қою үшін шрифт биіктігі 3,5 мм болатын алдын-ала өлшемді стильді (14 бөлім) пайда болдыру керек.

Кескінмен бірлескен бас түрде өлшемдерді қойған кезде кескінге келетін барлық өлшемдер сызбада кескін жағынан, ал түрге келетін өлшемдер түр жағынан болып келетінін ұмытуға болмайды.

Өлшемнің бір шығыңқы сызығын және бір жебені жою арқылы «Свойства» командасын таңдап, пайда болған диалог терезесінде «Линии и стрелки» пунктін таңдау, рұқсат берілген командалар тізімі ашылады. «Стрелки» пукнтін таңдап, жебесі бар бастырманы басып, «нет» пунктін таңдау, нәтижесінде бір жебе жойылады. Өлшемнің бір шығыңқы сызығын жою үшін әрекеттер ұқсас.

5 Сызбаны құрудың соңғы этапы боп оның үстінен жүргізу саналады (15.1 бөлім).

6 Сызбаны сақтау.

Сызбаның дайын түрі Б нұсқауда көрсетілген.
Өздік бақылау үшін сұрақтар

1 AutoCAD-та қандай объектті байламдар бар, олардың тағайындалуы?

2 AutoCAD-та сызық түрлерін, сызық қалыңдығын қалай өзгертуге болады?

3 AutoCAD жүйесінде штрихтау қалай жүзеге асырылады?

4 Өлшемді стиль дегеніміз не және AutoCAD жүйесінде ол қалай жасалады? Сызбамен жұмыс істеген кезде неге өлшемді стильдің болуы керек?

5 AutoCAD-та өлшемдердің қойылуы қалай жасалады?

Тапсырма. Берілген варианттар бойынша «Микросұлба. Электрлік принципиалды сұлба» сызбасын орындау.

Жұмысты А3 форматта орындау.

№ 3 тәжірибелік жұмысты орындау мысалы В нұсқауында келтірілген.

Электрлік және энергетикалық сұлбалардың мәліметтері талаптары, тапсырма варианттары 3 келтірілген.

AutoCAD жүйесінде электрлік сұлбаларды тез және сапалы құрылуы үшін 3 сәйкесінде сұлба элементтерінің шартты сызулық белгілерінің шаблонын пайда болдыру.
Тәжірибелік жұмыстың орындалу тізбегі:

1 Жаңа сызбаны құру және жүйенің параметрлерін енгізу;

2 А3 форматтының рамкасын құру;

3 Негізгі жазылымды көбейту және оны толтыру;

4 ORTHO режиміндегі «Линия» командасын және «Массив» командасын қолдана, 3 сәйкесінде сыртқы шығулардың кестесін құру;

5 «Текст» командасын немесе «Параграф» командасын қолдана, сыртқы шығулардың кестесін толтыру;

3 сәйкесінде шартты сызулық элементтерді белгілеу (53 сурет).