Аудиториялық сабақтың мазмұны
3.1 Тәжрибелік сабақтар мазмұны
1-тақырып Латын тілінің тарихи кезеңі.
Италия және оның ежелгі халқы Латын тілінің үндіөевропалық тілде алатын орны Үндіеуропа тілдер семьясындағы латын тілі. Еуропа мәдениеті тарихы мен халықаралық ғылыми терминдердің қалыптасуындағы латын тілінің ролі
2-тақырып Фонетика.
Латын алфавиті.Оқу ережелері: дауысты және дауыссыздардың айтылуы, дауыстылардың (дифтонгтардың) тipкeciмi, дауыссыздардың тipкeciмi, созылыңқы және келте буындарға түсініктеме, екпін ережесі, нeriзri фонетикалық зандылықтар.
3-тақырып. Сөзжасам
Латын тіліндегі морфологиялық құрам: түбір, жұрнақ, приставка, жалғау.Ең жиі қолданылатын префикстар мен жұрнақтар. Латын тіліндегі сөзжасам тәсілдері
4-тақырып Морфология.
Латын тіліндегі сөз тәртібі.Зат eciм. Латын тілінің флективті ерекшелігі. Жақ және родтың грамматикалық категориясы. Септеу жүйесі. Ablativus, оның негізгі үш түрлі қызметі..
5-тақырып Зат есім
Зат есімнің грамматикалық категориялары. Зат есімнің үш септеуі. Зат есімнің бірінші септеуі. Зат есімнің екінші септеуі. Зат есімнің үшінші септеу формасындағы дауыссыз, дауысты және аралас тибі. Сөздік формасы. Номинативтің құрылу ерекшелігі. Парадигмалардың септелуі Зат eciмді септелу және род белгілеріне қарай бөлу. Зат eciмнің сөздік формасы. Зат есімнің септелу формасындағы парадигмалар
6-тақырып Сын eciм.
Сын есімнің грамматикалық категориялары. Сын есімнің классификациясы. Сын есімдердің зат есімдер септелу үлгісі бойынша септелуі.Бірінші және екінші септіктегі сын есімдер.Сын есімнің үш септеуі (бір, екі және үш жалғаулы) Сын eciмнің шырайлары. Шырайлардың супплетивтік деңгейлері
7-тақырып Есімдік.
Латын тіліндегі есімдік топтары (жіктеу,өздік, тәуелдік, сұрау және қатыстық, болымсыз,сілтеу, жалпылау).Есімдік категориясы. Олардьщ колданылу ерекшелігі. Синтаксистегі септіктер жайында мағлұмат; предлогтар (кемеыш сездер) жене олардьщ колданылуы, Есімдіктік сын есімдедің септелуі
8-тақырып Етістік.
Етістіктің грамматикалық категориясы. Етістік жайлы жалпы мағлұмат. Жақты және атау формалары. Негізгі форма және үш етістікті негіз (Tү6ip). Инфект негізінің қатысына қарай жіктеу типтеріне бөлінуі.Ырықсыз етіс. Етістіктің сөздік формасы. Инфект және перфект жүйесі. Мезгіл мағынасы. Болымсыз (бурыс) етістік. Бөлінген және жартылай бөлінген етістік. Жақты қосымшалар. Imperativus et infinitivus praesentis activi et passivi. Тыйым салынатын императив. Praesens esse eтicтiri. Синтаксистің ырықсыз конструкциясы. Жақсыз пассив. Синтаксистік ереже, баяндауыштағы атау бөліміндегі септік; болымсыздың қолданылуы; сөздегі грамматикалық тәртіп
9-тақырып Сан eciм
Латын тіліндегі сан есімнің топтары. Сан есімдік үстеулер. Сан есімнің септеуі. Синтаксистегі латынша есептік сан eciмi. Рим цифрі
10-тақырып Үстеу.
Дара және туынды үстеу.Үстеудің морфологиялық типтері. Үстеудің шырайлары Үстеулерден сын есімдердің жасалуы
11-тақырып Предлогтар. Префикстар.
Предлогтардың септіктермен латын тіліндегітіркесімінің қиюласуы. Аккузативпен қолданылатын предлогтар. Аблативпен қолданылатын предлогтар Аккузативпен және аблативпен қолданылатын предлогтар. Аблативус абсолютус оралымы
12-тақырып Шылаулар
Салыстырғыш және сақтастырғыш шылаулар.Шылауларды маңызы бойынша топтастыру
13-тақырып Синтаксис
Жай сөйлемнің синтаксисі. Бастауышты білдіру тәсілдері. Жай және құрама баяндауыш.Жіктеу есімдігінің бастауыш рөлінде қолданылуы. Жай сөйлемдегі сөздер тәртібі. Септіктердің синтаксисі. Етістіктің синтаксисі. Инфинитивтің синтаксистік қызметі. Атрибутивті және предикативті есімшелердің қолданылуы. Бірінші супиннің қолданылуы. Инфинитивтік оралымдар. Аблативус абсолютус оралымы.
14-тақырып Лексика және фразеология
Латын тілінің сөздік қорының негізгі сөздерін оқыту. Латын тіліндегі қанатты сөздерді оқыту
15-тақырып Құрмалас сөйлем.
Бірыңғай тұрлаулы мүшелі және салалас кұрмалас сөйлем.
в) Бағыныңқы құрмалас сөйлем.
Латын тіліндегі бағыныңқы сөйлем шақтарының жүйелік ережсі (consecutio temporum).
Бағыныңқы сөйлемдердің түрлері жанама сұрақ; толықтауышты сөйлемдер
Латын тіліндегі және қазіргі тілдердегі шартты сөйлемдер. Реалды, потенциалды, ирреалды периодтар.
3.2 Студенттің өздік жұмыстары
Пәнді игеру барысында, жұмыс жоспары бойынша аудиториядан тыс орындалатын жұмыстар
Тақырып | Мазмұн |
Тапсырма
|
Әдебиет
|
|
1. Кіріспе
|
Классикалық тілдер еуропаның және әлемдік мәдениет дамуында үлкен рөл атқарады. Латын тілінің негізі - лингвистикалық білім алу. Ғылыми терминологияны түсіну.
|
Үндіеуропа тілдер семьясындағы латын тілі. Еуропа мәдениеті тарихы мен халықаралық ғылыми терминдердің қалыптасуындағы латын тілінің ролі
|
1 К.С.Ислям Латын тілі.-Павлодар, Кереку 2007
2 К.С.Ислям Латын тілінің шығу тарихы.-Павлодар, Кереку 2007- 82б.
3 Ярхо В.Н. и др. Латинский язык. М., 1983
4 Утченко С.Л. Цицерон и его время М.:Мысль,1972. - 387с.
|
|
2. Фонетика
|
Латын алфавиті. Дауысты және дауыссыздардың айтылуы Дауыстылардың (дифтогтардың) тipкeciмi.
|
Дауыссыздардың тipкeciмi. Созылыңқы және келте буындарға түсініктеме. Екпін ережесі. Heriзri фонетикалық зандылықтар
Жазбаша, ауызша жаттығулар.Лексика.
Афоризмдер.
|
1 К.С.Ислям Латын тілі.-Павлодар, Кереку 2007
2 Ярхо В.Н. и др. Латинский язык. М., 1983
3 Кацман Н.Л., Покровская З.А Латинский язык. М.:Гуманист.изд.центр ВЛАДОС,2003. -456с.
|
|
3 Сөзжасам
|
Латын тіліндегі морфологиялық құрам: түбір, жұрнақ, приставка, жалғау.Ең жиі қолданылатын префикстар мен жұрнақтар. Латын тіліндегі сөзжасам тәсілдері
|
Қай жерде?" және "қайда?" сұрактарына байланысты аблятив және аккузатив керек ететін предлогтар.
Зат есімдердің сөз жасайтын жұрнақтары. 1-септеу: -ига, -ia, -ina, -ntia, -ula. 2-септеу: -arius, -mentum, - ulus. 3-септеу: -(t)or-, (s)or, -(s)io, -tas, -tudo. Жаңа тілдерде латын тілдерінің көpiнyi.
|
1 К.С.Ислям Латын тілі.-Павлодар, Кереку 2007
2 Ярхо В.Н. и др. Латинский язык. М., 1983
3 Кацман Н.Л., Покровская З.А Латинский язык. М.:Гуманист.изд.центр ВЛАДОС,2003. -456с.
|
|
4. Морфология
|
Латын тілінің флективті сипаты. Латын тілінің грамматикалық құрылымы мен жаңа тілдердің грамматикалық құрылымының ара қатысы.Классикалық дәуіден кейінгі латын тілінің септелу тарихы бойынша қысқаша мәлімет.
|
Латын тілінің флективті ерекшелігі. Жақ және родтың грамматикалық категориясы. Септеу жүйесі. Ablativus, оның негізгі үш түрлі қызметі. Зат eciмді септелу және род белгілеріне қарай бөлу. Зат eciмнің сөздік формасы. Зат есімнің I және II септелу формасындағы парадигмалар.
Жазбаша, ауызша жаттығулар.Лексика.
Афоризмдер.
|
1 К.С.Ислям Латын тілі.-Павлодар, Кереку 2007
2 Ярхо В.Н. и др. Латинский язык. М., 1983
3 Кацман Н.Л., Покровская З.А Латинский язык. М.:Гуманист.изд.центр ВЛАДОС,2003. -456с.
|
|
5 Зат есім
|
Зат eciм. Латын тілінің флективті ерекшелігі. Жақ және родтың грамматикалық категориясы. Септеу жүйесі. Ablativus, оның негізгі үш түрлі қызметі.
|
Зат eciмді септелу және род белгілеріне қарай бөлу. Зат eciмнің сөздік формасы. Зат есімнің I және II септелу формасындағы парадигмалар.
Жазбаша, ауызша жаттығулар.Лексика.
Афоризмдер.
|
1 К.С.Ислям Латын тілі.-Павлодар, Кереку 2007
2 Ярхо В.Н. и др. Латинский язык. М., 1983
3 Кацман Н.Л., Покровская З.А Латинский язык. М.:Гуманист.изд.центр ВЛАДОС,2003. -456с.
|
|
6 Сын есім
|
Латын тіліндегі сын есімдерді септеудің үш түpi бойынша бөлу. Үш, eкi және 6ip жалғаулы сын есімдер.
Жай шырайда I және II септеу бойынша септелетін үш жалғаулы сын есімдер.
Ш-септеу бойынша септелетін үш, eкi және 6ip жалғаулы сын есімдер. ІІ-септеу сын есімдерінің түбірдің соңғы дауыстысымен сәйкестікте септеудің дауысты түріне жатуы. Ерекшелік.
|
Сын eciмнiң шырайлары. Салыстырмалы және тандаулы шырайдың жасалуы. Салыстырмалы шырайда сын есімнің септелуі. Салыстырмалы шырайда сын есімдердің септелуі. Шырайлардың жасалу сипаты (жай шырайға үстеуді қосу жолы аркылы).
Супплетивті шырайлар. Kaзipri тілдердегі супплетивтілік (хороший-лучший; жақсы-ең жақсы; good-better-best; gut-better-am besten; bon-meilleur-le meilleur)
Жазбаша, ауызша жаттығулар.Лексика.
Афоризмдер.
|
1 К.С.Ислям Латын тілі.-Павлодар, Кереку 2007
2 Ярхо В.Н. и др. Латинский язык. М., 1983
3 Кацман Н.Л., Покровская З.А Латинский язык. М.:Гуманист.изд.центр ВЛАДОС,2003. -456с.
|
|
7. Есімдік
|
Есімдік категориясы. Олардың қолданылу ерекшелігі.
|
Екі eciмнiң немесе eciм мен eтістіктің 6ipiryiнен күрделі есімдердің жасалуы (bennitum, agricola).
|
1 К.С.Ислям Латын тілі.-Павлодар, Кереку 2007
2 Ярхо В.Н. и др. Латинский язык. М., 1983
3 Кацман Н.Л., Покровская З.А Латинский язык. М.:Гуманист.изд.центр ВЛАДОС,2003. -456с
|
|
8 Етістік
|
Латын етістігінің грамматикалық категориясы. Жақты және атау формалары. Негізгі форма және үш етістікті негіз (Tү6ip). Жіктелу категориялары: жақ, көптелуі, шақ, рай, eтic. Шақтың eкi тобы: инфект жүйесі және перфект жүйесінің шақтары. Латын тіліндегі етістіктердін шақ формаларымен байланысты тілдік мағынасы.
Инфект тү6ipiнің соңғы дауысты дыбысына байланысты төрт жіктеу бойынша етістіктердің бөлінуі.
Етістіктердің түбірлері мен негізгі формалары
|
Инфект негізінің қатысына қарай жіктеу типтеріне бөлінуі. Етістіктің сөздік формасы. Инфект және перфект жүйесі. Мезгіл мағынасы.
Жазбаша, ауызша жаттығулар.Лексика.
Афоризмдер.
|
1 К.С.Ислям Латын тілі.-Павлодар, Кереку 2007
2 Ярхо В.Н. и др. Латинский язык. М., 1983
3 Кацман Н.Л., Покровская З.А Латинский язык. М.:Гуманист.изд.центр ВЛАДОС,2003. -456с.
|
|
9 Сан есім
|
Латын тіліндегі сан есімнің топтары. Сан есімдік үстеулер. Сан есімнің септеуі. Синтаксистегі латынша есептік сан eciмi. Рим цифрі
|
Есептік сан eciм (септелетін және септелмейтін). Ecenтік сан есімдер және олардың септелуі. Латын және қазақ тілдеріндегі есептік сан есімдердің синтаксистік қызметі.
Жазбаша, ауызша жаттығулар.Лексика.
Афоризмдер.
|
1 К.С.Ислям Латын тілі.-Павлодар, Кереку 2007
2 Ярхо В.Н. и др. Латинский язык. М., 1983
3 Кацман Н.Л., Покровская З.А Латинский язык. М.:Гуманист.изд.центр ВЛАДОС,2003. -456с.
|
|
10. Үстеу.
|
Негізгі үстеулер. I және ІІ септеу сын еісмдерінен жасалған туынды үстеулер. Септік формалар болып саналатын тұрақты үстеулер
|
Дара және туынды үстеу.Үстеудің морфологиялық типтері. Үстеудің шырайлары Үстеулерден сын есімдердің жасалуы
|
1 К.С.Ислям Латын тілі.-Павлодар, Кереку 2007
2 Ярхо В.Н. и др. Латинский язык. М., 1983
3 Кацман Н.Л., Покровская З.А Латинский язык. М.:Гуманист.изд.центр ВЛАДОС,2003. -456с.
|
|
11 Предлогтар
|
Синтаксистегі септіктер жайында мағлұмат; предлогтар (көмекші сөздер) және олардың қолданылуы
Етістіктердің перфикстенуі. Омонимдік предлогтармен сәйкес келетін
перфикстер (ab-, ad-, sub-, trans- және басқалар). Перфикстердің
ассимиляциясы. Предлоггарда (dis-, di-, se-, re-) сәйкестік жоқ перфикстер.
Tү6ip дауыстынын өзгеруіне перфикстің әcepi (facio-perficio, factum-
perfectum).
Есімдердің сөзжасамында қолданылатын in- болымсыздық префиксі. Жаңа тілдердегі латын префикстері
|
Аблятивті талап ететін предлогтар. Аккузативті талап ететін предлогтар. Предлогтардың көпмағыналылығы.
Жазбаша, ауызша жаттығулар.Лексика.
Афоризмдер.
Бақылау жұмысы
|
1 К.С.Ислям Латын тілі.-Павлодар, Кереку 2007
2 Ярхо В.Н. и др. Латинский язык. М., 1983
3 Кацман Н.Л., Покровская З.А Латинский язык. М.:Гуманист.изд.центр ВЛАДОС,2003. -456с.
|
|
12 Шылаулар
|
Салыстырғыш және сақтастырғыш шылаулар.Шылауларды маңызы бойынша топтастыру
|
1, 2 септеу сын есімдерінің манызды сөз жасайтын жұрнактары: -arius, -osus, -ivus, -anus. 3-септеу: -(b)ilis, -alls, -aris. Жаңа тілдерде латын тілінің жұрнактарының көpiнyi..
-t, - sc eтіcтiктi жұрнактары, олардың жаңа тілдердегі тағдыры.
Бақылау жұмысы
|
1 К.С.Ислям Латын тілі.-Павлодар, Кереку 2007
2 Ярхо В.Н. и др. Латинский язык. М., 1983
3 Кацман Н.Л., Покровская З.А Латинский язык. М.:Гуманист.изд.центр ВЛАДОС,2003. -456с.
|
|
13 Синтаксис. Жай сөйлем.
|
Жалаң жай сөйлем және жайылма жай сөйлем. Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері Бастауыштың cenтiri. Етістікте жіктеу есімдігінің болмауы.
Баяндауыштың бастауышпен қиысуы. Зат eciмнен берілген құрама баяндауыштың cenтiri.
|
Көптелуінде, септелуінде және родта сын eciммен берілетін кұрама баяндауыштың бастауышпен ұқсастығы. Қазак тілімен қайшылығы.
Жазбаша, ауызша жаттығулар.Лексика.
Афоризмдер.
Бақылау жұмысы
|
1 К.С.Ислям Латын тілі.-Павлодар, Кереку 2007
2 Ярхо В.Н. и др. Латинский язык. М., 1983
3 Кацман Н.Л., Покровская З.А Латинский язык. М.:Гуманист.изд.центр ВЛАДОС,2003. -456с.
|
14 Лексика және фразеология
|
Латын тілінің сөздік қорының негізгі сөздерін оқыту. Латын тіліндегі қанатты сөздерді оқыту
|
Латын тілінің сөздік қорының негізгі сөздерін оқыту. Латын тіліндегі қанатты сөздерді оқыту
|
1 Бабичев Н.Т.. Словарь латинских крылатых слов. М., 1982.
Латинские пословицы и афоризмы. Составитель Дашкова М.Ф. Алма-Ата, 1964.
Малинин А.М Латинско-русский словарь (любое издание).
Овруцкнй НО. Крылатые латинские выражения М., 1969.
|
| 15 Құрмалас сөйлем |
Бірыңғай тұрлаулы мүшелі және салалас кұрмалас сөйлем.
в) Бағыныңқы құрмалас сөйлем.
Латын тіліндегі бағыныңқы сөйлем шақтарының жүйелік ережсі (consecutio temporum).
Бағыныңқы сөйлемдердің түрлері жанама сұрақ; толықтауышты сөйлемдер
Латын тіліндегі және қазіргі тілдердегі шартты сөйлемдер. Реалды, потенциалды, ирреалды периодтар.
|
Салалас мәнді және қарсы мәнді жалғаулықтар (et, sed), постпозитивті жалғаулық. Қос жалғаулықтар және жалғаулыкты сөздер (vel-vel, aut-aut, поп solum, sedetiam).
Төлеу сөз туралы жалпы мәлімет және екінші, үшінші т.б. дәрежелі бағыныңқы сөйлемдердегі attrctio modi.
Жазбаша, ауызша жаттығулар.Лексика.
Афоризмдер.
Бақылау жұмысы
|
1 К.С.Ислям Латын тілі.-Павлодар, Кереку 2007
2 Ярхо В.Н. и др. Латинский язык. М., 1983
3 Кацман Н.Л., Покровская З.А Латинский язык. М.:Гуманист.изд.центр ВЛАДОС,2003. -456с.
|
|
Студенттің өздік жұмысының мазмұны
№
|
СӨЖ түрі
|
Баќылау формасы
|
Бақылау түрі
|
Сағат көлемі
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
Тәжрибелік сабаққа дайындық
|
үй тапсырмасы
|
Сұраќ-жауап
|
10,5
|
2
|
Ќанатты сөздер мен лесиканы жаттау
|
ауызша
|
Сұрақ-жауап Жат жазу
|
8
|
3
|
Бақылау жұмыстарына дайындық
|
тест
|
РК1, РК 2
|
4
| Барлығы |
22,5
|
 Мамандықтың Нысан
жұмыс бабындағы оқу ПМУ ҰС Н 7.18.1/10
жоспарынан үзінді көшірме
4 Мамандықтың жұмыс бабындағы оқу жоспарынан үзінді көшірме
050207« Аударма ісі»
«Классикалық тіл»
№
|
Оқу түрі
|
Бақылау түрі
|
Сағат бойынша студенттердің жұмыс көлемі
|
Сағаттарды семетрлерге және курстарға бөлу (сағат)
|
|
емтихан
|
сынақ.
|
кп.
|
кж.
|
РГР
|
бж
|
Барлығы
|
лек
|
тәж
|
сөжМ
сөж
|
лек
|
тәж
|
сөжМ
Сөж
|
жалпы
|
ауд
|
сөж
|
1.
|
Орташа жалпы білім негізіндегі күндізгі оқу.
|
2
|
|
|
|
|
|
45
|
15
|
30
|
|
2 семестр
|
|
|
|
|
|
15
|
30
|
5 Әдебиет
Негізгі әдебиет
1 Ислям К.С. Латын тілі. Мемлекеттік тілде оқитын студенттерге арналған оқулық – Павлодар.: Кереку, 2007 – 112б.
2 Кацман Н.Л., Покровская З.А. Латинский язык. Учеб. для вузов. –5-е изд.- М.: Гуманит. Изд. центр ВЛАДОС , 1999. – 456 с.
3 Розенталь И.С. Учебник латинского языка для юридических факультетов и институтов. – Ростов н/Д: Феникс, 2000.- 320 с.
4 Ярхо В.Н. Латинский язык. Под общ. Ред. В.Н.Ярхо. М.: Просвещение, 1983. - 319 с.
Қосымша әдебиет
5 Боровский Я. М. Учебник латинского языка для гуманитарных факультетов университетов. Изд. 4, доп. М., «Высш.школа».1975.
6 Винничук Л. Латинский язык: Самоучитель для студ. Гуманит. Фак. Ун-тов и пед. Вузов. – М.: Высш. Школа, 1980 – 325 с.
7 Дворецкий И.Х. Латино-русский словарь (50 000 слов) М., 1978-1980
8 Овруцкий Ю.В. Крылатые латинские выражения. 1962.
9 Чернявский М.Н. Учебный латино-русский и русско-латинский медицинский терминологический словарь. 1967.
10 Шульц М.Н. Пособие по латинскому языку для студентов медико-биологических факультетов. М.: 1970
Бақылау шараларының күнтізбелік кестесі Ф СО ПМУ 7.18.1/11
формасы
«Классикалық тіл» пәні бойынша жұмыс бағдарламасының келісім беті
2008-2009 оқу жылы
КЕЛІСІМ БЕТІ
|
Шығаратын
кафедра
|
Кафедра меңгерушісінің аты-жөні
|
Қолы
|
Келісу мерзімі
|
1
|
2
|
3
|
4
|
Аударма ісінің теория және тәжрибе кафедрасы
|
Демесинова Г.Х.
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
