Вайенштефан-Триздорф Қолданбалы ғылымдар университеті
Ұзақ мерзімді өндірістік құралдарға шығындары
-
Техникалық қызмет көрсету
(
жиі үстеме шығындарға жатады)
(X)
-
ЖЖМ және қосымша материалдарға шығындары (дизель,май,
электр., қосым.мат.)
X
-
Амортизация
(
машинанны аортизация шегінен жоғары пайдалану)
(X)
1.
Құнның шығыны жоқ жерде, амортизацияда есептелмейді.
Сілтеме: Мәтінде Ауыл шаруашылығының анықтамасында,
мәліметтер жинағында,
жоспарлауда,
веб-сайтта (
www.ktbl.de
) табуға болатын Ауыл шаруашылығындағы техника
және құрылыс басқармасының (KTBL) мәліметтері пайдаланды.
Вайенштефан-Триздорф Қолданбалы ғылымдар университеті
Ұзақ мерзімді өндірістік құралдарға шығындары
1.2. Тозық сомасын ұстап қалу (УСИ, Амортизация)
Кәсіпорын деңгейінде сатып алу кезінде негізгі құралдардың бастапқы құнды
төлеу шығын болып есептелмейді, өйткені соңында қаржы мүлігі тек жылжымалы
мүлікке айналады. Сатып алғаннан соң сатып алушы кедей немесе бай болмайды,
оның баланс сомасы өзгермейді. Негізгі құралдарға деген шығындар негізгі
құралдардың уақыт бойынша пайдаланумен (тозық) байланысты өз құнын
жоғалтпағанда ғана туындайды. Тозыққа жететін барлық өндірістік құралдар үшін
құнның төмендеуі жылдан жылға негізгі құралдардың баланс құнының тиісті
төмендеуімен балансында көрсетіледі.
Шығындарды есептеген кезде құн төмендеуінің жылдық сомасы тозық
сомасын (= УСИ)
ұстап қалу сияқты белгіленеді. Жиі тәжірибеде УСИ
«Амортизация» секілді қысқаша белгіленеді, алайда амортизация түсінігі кең
және, сондай-ақ басқа түрлерінің (тозықпен байланысты емес) құнын да
төмендетуді қамтиды.
Назар аударыңыз: Тозыққа жетпейтін (топырақ және пайдаланатын жерлер)
өндіріс құралдары үшін амортизация сәйкесінше есептелмейді.
Қалдық құнымен = 0:
Егер пайдаланудың толық мерзіміне негізгі құрал соңында ешбір құнсыз
болса, онда бұл оның бастапқы құны пайдалану мерзімі бойы «есептен
шығарылды» дегенді білдіреді.
Қалдық құнымен > 0 €:
Егер пайдалану мерзімінің соңында негізгі құралдың құны болса, онда
құнның төмендеуі бастапқы және қалдық құн арасындағы
айырмашылығын көрсетеді.
Егер пайдаланудың мерзімі соңында нысанды бөлшектеу және қайта
өңдеу шығындары туындаса, онда олар бастапқы құнды/сатып алу құнын
өсіріп, және оны есептен шығарады.
Амортизацияның «ақшалай қаражаттарды жинақтау» ретінде түсіндіру
кәсіпорынды жоспарлау кезінде ерекше маңызы бар, өйткені ...
жыл сайын өз кәсіпорынымның негізгі капиталын сақтап алу үшін өз
қызметімнен қанша ақша алуым қажет? Сұрағыма жауабы...
қажетті амортизация сомасымен білінеді.
Нәтижесінде, амортизациялық бөліну мынадай мақсатпен жүзеге
асырылады:
-
бухгалтерлік есепте негізгі құралдардың нақты баланс құнында
көрсетіледі (кәсіпорын активтерінің номиналды құнының жайы);
-
бастапқы құнын бөлу (=жалпы құнын төмендету);
-
нысанды пайдалану мерзіміне;
-
қуаттылығы мен құрал-жабдықтарды ауыстыруды қаржыландыру.
Вайенштефан-Триздорф Қолданбалы ғылымдар университеті
Ұзақ мерзімді өндірістік құралдарға шығындары
Негізгі құралдар өз құнын жоғалтқан жағдайда (амортизация
есептелгенде) өз құнын (пайдалану мерзімі, қысқартылған: N) жоғалтқан
бойы негізгі құралдардың пайдалану мерзімін білу қажет.
Екінші шектеулі фактор, уақыттан басқа, өндірістік қор болып
табылады. Бұл ең алдымен, нысанның өндірістік қуаттылығының барына
жатады (мысалы, машина-сағат). Жөндеу жұмыстарына өсетін
шығындарынан машинаны немесе құрал-жабдықты экономикалық
тұрғыдан тиімді пайдалану олардың өндірістік қорымен шектелу жайлы
сөз қозғалып отыр (қысқартылған түрі: n).