З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)

жүктеу 44,75 Mb. Pdf просмотр бет 29/481 Дата 04.01.2022 өлшемі 44,75 Mb. #36216

4. Аѓыраћай шайћасы.   Ћазаћ халћыныѓ жоѓѕарларѕа ћарсы азаттыћ кљресi барысын- даѕы те елеулi оћиѕа –  Аѓыраћай шайћасы. Бџл шайћас  1730  жылѕы кктемде Балћаш клiнiѓ оѓтљстiк-батыс жаѕындаѕы Итiшпес Алакл деген жерде болды. Шайћасћа Кiшi жљздiѓ ханы Ќбiлћайыр тiкелей басшылыћ еттi. Оѕан ћазаћтыѓ љш жљзiнiѓ  жасаћтары ћатысты. Аѓыраћай шайћасы дќстљрлi жекпе-жек џрысћа шыѕудан басталды. Оѕан жоѓѕар жа- ѕынан ќскербасы Шарыш, ћазаћ жаѕынан жас батыр Сабалаћ (болашаћ Абылай хан атанѕан Ќбiлмансџрдыѓ жасырын аты) шыћты. Саба- лаћ ћарсыласына «Абылай! Абылай!» деген жауынгерлiк џранмен атой сала џмтылды. Жекпе-жекте ћазаћ батыры жеѓiп шыћты. Мџныѓ зi ћазаћ жауынгерлерiн арћаланды- рып, олардыѓ жiгерiне  жiгер ћосты. Жау жа- ѕыныѓ берекесi ћашып, ћатты абыржыды. Жоѓ- ѕарлардыѓ рухы тмен тљсiп кеттi. Осы жек- пе-жек шайћастан кейiн Сабалаћ Абылай ата- нып кеттi. Аѓыраћай шайћасында ћазаћтар жоѓѕарларѕа естерiнен тандыра кљштi соћћы бердi. Шайћас дала- сында жоѓѕарлардыѓ есеѓгiреген, жеѓiлiске џшырап, аѓырап ћал- ѕан жерi Аѓыраћай деп аталып кеткен крiнедi. Љш жљздiѓ хандары мен сџлтандары бџрынѕы алтыбаћан алауыз- дыћты ћойып, кљш бiрiктiрудiѓ арћасында ћањарлы жауѕа жџмыла кљресiп, тамаша жеѓiске жеттi. Бџл жеѓiс љш жљздiѓ кљш-жiгер бi- рiктiруiнiѓ ќбден ћисынды ќрi заѓды нќтижесi болды. Џзаћ жылдарѕа созылѕан ћазаћ-жоѓѕар соѕысында тљбiрлi згерiс жасалды, ендi бiржола тљбегейлi жеѓiске жететiн кљн де жаћын ћалды. Жоѓѕар- лар ћазаћтардан тартып алѕан жерлерiн алды-артына ћарай алмай, тастай ћашты. Ћазаћ жасаћтарыныѓ кезектi тамаша жеѓiске жеткенiне ћарамай, жау жаѕы ќлi де кљштi, ќлi де ћауiптi едi. Сондыћтан да бљкiл ћазаћ халћыныѓ џзаћ уаћыт бойы жоѓѕарларѕа ћарсы жанћиярлыћпен кљ- рес жљргiзе беруiне тура келдi. жүктеу 44,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз