З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)

Ресей-Ћоћан ћарама-ћарсылыѕыныѓ шиеленiсе тљсуi

жүктеу 44,75 Mb.

Pdf просмотр

бет	194/481
Дата	04.01.2022
өлшемі	44,75 Mb.
	#36216

1 ... 190 191 192 193 194 195 196 197 ... 481

a7e3c8ceae024defa23fe189d0091236

4. Ресей-Ћоћан ћарама-ћарсылыѕыныѓ шиеленiсе тљсуi.
Ресей
Кiшi жљз бен Орта жљздiѓ тарапынан екi баѕытта iлгерi жылжы-
ды. Бекiнiстер жљйесiн салып, Жетiсу мен Оѓтљстiк Ћазаћстан-
ныѓ ћалаларын ќскери кљшпен басып алудыѓ келесi кезеѓiн
жеѓiлдете тљстi.
Ал ол ћалалардыѓ барлыѕы да iс жљзiнде Ћоћан хандыѕыныѓ
билiгiнде болатын. Бџл жаѕдай Ресей мен Ћоћан арасындаѕы ћарым-
ћатынастардыѓ елеулi тљрде шиеленiсуiне алып барып соћтырды.
Кеѓ клемдi соѕыс ашу мќселесi пiсiп-жетiлдi. Ол соѕыс Орта Азия-
даѕы мемлекеттердiѓ – Хиуа, Ћоћан жќне Бџхар хандыћтарыныѓ
тќуелсiздiгiн жоюмен аяћталды.
Ћоћан љкiметi Ресейдiѓ Жетiсуды жаулап алуына жол бер-
меу маћсатымен Пiшпектегi, Ќулиеатадаѕы, Шымкенттегi ќске-
ри кљштерiн ныѕайта тљстi. Ћоћандыћтар здерiнiѓ атты ќскерi
љшiн ћазаћтар мен ћырѕыздардыѓ жылћыларын кљштеп тартып
алды. Сауда керуендерiнiѓ жљрiп-тџруына кедергi жасады. Ћазаћ-
тар мен ћырѕыздардан ќскер жасаћталды. 1857–1858 жылдары
Шымкент пен Ќулиеата аймаћтарыныѓ жергiлiктi ћазаћтары

143
ћоћандыћтарѕа ћарсы ктерiлдi. Ол ктерiлiстердiѓ ћатыгездiкпен
басып-жаншылуы салдарынан ћазаћтардыѓ едќуiр блiгi Ресей
империясыныѓ жаѕына шыѕып кеттi.
Ћоћандыћ дiни ћайраткерлер Ресейге ћарсы
ѕазауат
соѕысын жа-
риялау ћажеттiгi туралы идеяны насихаттады. Соныѓ салдарынан
ћазаћтардыѓ бiр блiгi Ћоћан жаѕын, екiншi блiгi Ресей жаѕын ћол-
дап шыћты. Ћоћан жаѕында Кенесары Ћасымџлыныѓ баласы Сыз-
дыћ сџлтан да болды.

жүктеу 44,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 190 191 192 193 194 195 196 197 ... 481