З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)

жүктеу 44,75 Mb. Pdf просмотр бет 59/481 Дата 04.01.2022 өлшемі 44,75 Mb. #36216

Навигация по данной странице:

• Ћарасаћал (Ћара хан)

Башћџрттар  – тљркi халыћтары тiлiнде сйлейтiн, жартылай кшпелiлiк салтын џстанатын, бауырлас халыћ. Батырша (Бахадиршах Ѕалиџлы Ќлиев) (1710–1762)  – башћџрттардыѓ патша љкiметiне ћарсы 1755 жылѕы џлт-азаттыћ ћозѕалысыныѓ жетекшiсi. Мџсылманша сауатты болѕан, башћџрттардыѓ арасында зор бедел мен сый-ћџрметке бленген. Ћарасаћал (Ћара хан)  – Башћџртстанныѓ Ресейге ћосылуына ћарсы баѕытталѕан 1740 жылѕы башћџрт ктерiлiсiнiѓ жетекшiсi. Ктерiлiс жаншып басылѕаннан кейiн Ћара- саћал Ћазаћстан аумаѕына тiп кетедi. Мџнда Ћазыбек бидiѓ ћамћорлыѕымен ћазаћ дала- сынан саяси баспана табады. Содан соѓ Ћара Ертiс жаѕына тедi. Онда найман руыныѓ беделдi де ыћпалды батыры Ћаракерей Ћабанбайдыѓ ћамћорлыѕында болады. Gмiрiнiѓ соѓѕы кљндерiне дейiн сонда ћалады. Батыршаныѓ лкедегi мџсылман халћына арнаѕан љндеуiнен (1754 жыл). «Олардыѓ (патша љкiметiнiѓ. – авт.) маћсаты ћырѕыз-ћайсаћтарды то- лыћ баѕындырып алу, олардыѓ арасына кљн ткен сайын сiѓiсiп алып, же- рiнде ќскери бекiнiстер мен кiрпiш љйлер салу, сйтiп оларды Уфа уезiнiѓ халћы (башћџрттар. – авт.) сияћты етiп жеѓiп шыѕып, ћџлдыћ бџѕауында џстау. Олардыѓ маћсаты ћайсаћтарды толыћ баѕындырып алѕаннан кейiн бiздi екi ортада ћыспаћта ћалдырып, кљн ткен сайын ыѕыстыра тљсу, ара- мызда зара дџшпандыћ пиѕылды ршiту. Немесе бiздi ћазаћ халћына ћар- сы соѕысћа айдап салып, ћанымызды судай аѕызу, болашаћта бiз бен ћазаћ халћыныѓ арасындаѕы достыћ пен бейбiт мiрдi бџзып, жоћћа шыѕару...» Чулошников А.П . Башћџртстанда 1755 жылы болѕан ктерiлiс. М.-Л, 1940, 39-бет. жүктеу 44,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз