З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)

§6. ХVIII ЅАСЫРДЫЃ ОРТАСЫНДАЅЫ ЋАЗАЋСТАН

жүктеу 44,75 Mb.

Pdf просмотр

бет	54/481
Дата	04.01.2022
өлшемі	44,75 Mb.
	#36216

1 ... 50 51 52 53 54 55 56 57 ... 481

a7e3c8ceae024defa23fe189d0091236

1. Кiшi жљздегi ћарама-ћайшылыћтардыѓ шиеленiсе тљсуi. 1748 жылы Ќбiлћайыр ханныѓ џлы Нџралы

§6. ХVIII ЅАСЫРДЫЃ ОРТАСЫНДАЅЫ ЋАЗАЋСТАН
Кiшi жљз бен Орта жљз ћазаћтарыныѓ бiр блiгi Ресейдiѓ ћол
астына тудi ћабыл алѕаннан кейiн Ресеймен шекаралас аймаћ-
тардаѕы зара ћарым-ћатынас ћиындап, барѕан сайын шиеленiсе
тљстi. Ћазаћ-Ресей ћарама-ћайшылыѕыныѓ негiзiнде жер дауы
жатты. Патша љкiметi Ћазаћстан жерiн тiкелей тартып алуѕа
жќне ћазаћ-башћџрт ћатынастарыныѓ шиеленiсiн ушыћтыра
тљсуге кштi.
1. Кiшi жљздегi ћарама-ћайшылыћтардыѓ шиеленiсе тљсуi. 1748
жылы Ќбiлћайыр ханныѓ џлы

Нџралы
Кiшi жљздiѓ ханы болды. Жаѓа
билеушi патша ќкiмшiлiгi бџл лауазымѕа ресми тљрде бiрiншi рет
бекiткен ћазаћ ханы едi. Оѕан жылына 600 сом млшерiнде жалаћы
таѕайындалды. Ол зiнiѓ џлдарын аманат ретiнде Орынборѕа тапсы-
руѕа мiндеттендi. Нџралы ханныѓ патша љкiметiне тќуелдiлiгi, оныѓ
ћазаћтар арасында абыройын тљсiрдi, сџлтандар тќуелсiз болуѕа ты-
рысты. Сондыћтан да патша љкiметi шекара шептерiн ныѕайта тљсу-
ге кп кљш-жiгерiн жџмсауѕа кiрiстi.
Оныѓ љстiне, патша љкiметi ћазаћтардыѓ Жайыћ зенiнiѓ оѓ жаћ
бетiнде кшiп-ћонып жљруге бџрынѕыдан да бетер ћатаѓ тыйым сал-
ды. Ћазаћтарды зеннiѓ оѓ жаѕалауына ткiзбеу маћсатымен оныѓ
сол жаѕалауындаѕы жайылымныѓ шбiн кљзге ћарай ртеп жiберудi
ќдетке айналдырып алды. Мџндай тыйым салулардыѓ бiрћатар се-
бептерi болды. Патша љкiметiнiѓ з тылында баћылау жасау ћиын
тиетiн кшпелiлердiѓ ћарулы ћалыѓ тобын жаћын џстаѕысы келмедi.
Алѕашћыда Ресейдiѓ шекаралыћ iшкi аумаѕына орыс халћын –

38
бiрiншi кезекте казактарды, содан кейiн ћоныс аударатын шаруа-
ларды орналастыру кзделген болатын. Аћырында бiр жаѕынан
ћазаћтардыѓ, екiншi жаѕынан башћџрттар мен ћалмаћтардыѓ ара-
сында бџрыннан орын алып, созылып келе жатћан ћарама-ћайшы-
лыћтар болды. Ћазаћтардыѓ Жайыћ пен Едiл зендерiнiѓ аралыѕы-
на келуi ол ћарама-ћайшылыћтарды ушыћтырып жiберетiн едi.

жүктеу 44,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 50 51 52 53 54 55 56 57 ... 481