З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)

Бiрiншi бHлiм. ЋАЗАЋСТАННЫЃ ХVIII ЅАСЫРДАЅЫ

жүктеу 44,75 Mb. Pdf просмотр бет 5/481 Дата 04.01.2022 өлшемі 44,75 Mb. #36216

Навигация по данной странице:

• 1. Ћазаћ хандыѕыныѓ iшкi жаѕдайы. Тќуке хан

Бiрiншi бHлiм. ЋАЗАЋСТАННЫЃ ХVIII ЅАСЫРДАЅЫ ЌЛЕУМЕТТIК-ЭКОНОМИКАЛЫЋ, САЯСИ ЖЌНЕ МЌДЕНИ ДАМУЫ §1. ХVIII ЅАСЫРДАЅЫ ЋАЗАЋ ХАНДЫЅЫНЫЃ IШКI ЖЌНЕ СЫРТЋЫ ЖАЅДАЙЫ Ћазаћ хандыѕыныѓ ћџрылѕанын естерiѓе тљсiрiѓдер. ХV–ХVII ѕасырлардыѓ аса крнектi мемлекет ћайраткерлерiнiѓ аттарын атаѓдар. Тќуке ханныѓ «Жетi жарѕы» заѓын енгiзуiнiѓ маћсаты не едi? 1. Ћазаћ хандыѕыныѓ iшкi жаѕдайы.   Тќуке  хан   билiк еткен жыл- дары Ћазаћ хандыѕы орталыћтандырылѕан мемлекет болып ћала бердi.  Ћазаћ хандыѕында бейбiт мiр орнады, заѓдар ћатаѓ саћтал- ды, тайпааралыћ алауыздыћ азайды. Шиеленiскен iрi даулар мен айтыс-тартыстар беделдi билердiѓ тiкелей араласуымен шешiлiп отырды. ХIХ ѕасырдаѕы орыс зерттеушiсi И. Крафт: «Ол ... ру-тай- палар жерiнiѓ аумаѕын наћты белгiлеп, жер пайдаланудыѓ тќртiбiн енгiздi» деп атап тедi. Барымта-ћарымта, жайылымдар мен су кздерiн блiсу жнiндегi алауыздыћтар мейлiнше азайды. Ћазаћ- тыѓ ќскери жасаћтарыныѓ жауынгерлiк ћабiлетi кљшейдi. Аталмыш кезеѓде ћазаћтар кшпелi тџрмыс салтымен ћатар, егiншiлiк жќне ћолнершiлiк кќсiппен айналысты. Кшпелi мал шаруашылыѕы егiншiлiктi жќне ћалалыћ орталыћтармен тыѕыз бай- ланысты болды. Iшкi ауызбiрлiктiѓ арћасында елдiѓ орасан зор аумаѕыныѓ тџтас- тыѕы саћталды. Ћазаћтар солтљстiгiнде орыстардыѓ  Тара ћаласынан бастап, оѓтљстiгiнде Ташкент ћаласына дейiнгi, батысында Жайыћ (Орал) зенiнен бастап, шыѕысында Ертiстiѓ орта аѕысына дейiнгi жерлердi иелендi. Ћазаћтардыѓ Едiл (Волга) зенiнiѓ тменгi айма- ѕында кшiп-ћонып жљрген кездерi де болды. Тќуке хан тарихћа «Жетi жарѕы» заѓдар жинаѕын жасаѕан би- леушi ретiнде кеѓiнен танылды. Оныѓ кезiнде ћџрамында ћазаћ дала- сыныѓ данышпандары атанѕан аса беделдi  жүктеу 44,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз