З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)


жылы казак станицасы ретiнде ћаланды.  1875



жүктеу 44,75 Mb.
Pdf просмотр
бет305/481
Дата04.01.2022
өлшемі44,75 Mb.
#36216
1   ...   301   302   303   304   305   306   307   308   ...   481
a7e3c8ceae024defa23fe189d0091236

1836
жылы казак станицасы ретiнде ћаланды. 
1875 
жылы Gскемен уезiнiѓ,
кейiн Зайсан уезiнiѓ штаттан тыс ћаласы мќртебесiне ие болды. Ћала
тџрѕындары арыћ жљйесiмен суарылатын егiншiлiкпен, сондай-аћ
мал сiрумен айналысты. ХХ ѕасырдыѓ бас кезiнде ћала мен стани-
ца халћыныѓ саны 2,8 мыѓ адам шамасында болды.
Ырѕыз
 ћаласыныѓ iргесi 
1845 
жылы Ырѕыз зенiнiѓ оѓ жаћ бе-
тiнде ћалана бастады. Ол патша љкiметiнiѓ ћазаћ даласы тсiндегi
алдыѓѕы шептегi ќскери кљзет пунктi саналды. Ћаланыѓ салынуына
негiз болѕан нќрсе – Кенесары Ћасымџлы бастаѕан ктерiлiске бай-
ланысты оћиѕалар едi.  Топыраћтыѓ ћџнарсыз болуы егiншiлiктiѓ
рiс алуына мџрша бермедi. Ћаланы Орал казактары салѕандыћтан
ол алѕашћы кезде 
Орал бекiнiсi
 деп аталды. Жергiлiктi халыћтыѓ
патша љкiметiне ћарсы пiкiрi ћалыптаспауы љшiн кеѓ клемдi тљсiнiк
жџмыстары жљргiзiлдi. Бџл бекiнiс бейбiт ћазаћтарды ктерiлiсшi-
лердiѓ шабуылынан ћорѕау љшiн салынып жатыр делiндi. Ондаѕы
тџрѕындар санын арттыру љшiн бекiнiске Орынбор казактарыныѓ
жќне ћоныс аударушы шаруалардыѓ бiрћатар отбасылары кшi-
рiлдi.
 1868 
жылы Орал бекiнiсi деген аты згертiлiп, Ырѕыз деп атал-
ды. Торѕай облысыныѓ уездiк орталыѕына айналды. ХХ ѕасырдыѓ
бас кезiнде Ырѕызда тџрѕындардыѓ саны 1 мыѓ адамѕа жеттi.
Торѕай
 ћаласыныѓ негiзi 
1845 
жылы ћаланды. Оныѓ салыну себебi
де Ырѕыз бекiнiсiн салудыѓ себебiмен бiрдей едi. Алѕашћы кезде
ол 
Орынбор бекiнiсi
 деп аталды. Оныѓ негiзiн ћалаѕан Орынбор казак-
тары едi. 1868 жылы ол Торѕай облысыныѓ уездiк орталыѕына айнал-
ды. ХХ ѕасырдыѓ бас кезiнде ћаладаѕы халыћтыѓ саны 900 адамѕа
жуыћтады. Олардыѓ жартысы мџсылмандар, яѕни ћазаћтар, татарлар
жќне бџхаралыћтар едi. Ћаланыѓ тѓiрегiнде егiншiлiкке жарамды
жер болѕан жоћ. Ћала халћы саныныѓ аз болу себебi де осыдан едi.
Ћала тџрѕындары негiзiнен сауда жасаумен айналысты.
Зайсанныѓ
 негiзi 1864 жылы ћаланды. Ол Ресей империясыныѓ
ћазаћ-орыс шекарасындаѕы ќскери кљзет пунктi болды. Зайсанныѓ
алѕашћы аты 
Жеменей
 едi. Ол патша љкiметiне баѕынышты ћазаћ-
тардыѓ арасында бейбiт мiр мен тыныштыћтыѓ саћталуын ћадаѕа-
лады. Сондыћтан да ћалада тџраћты ќскер батальоны жќне казак
полкi тџрды. Зайсан ћалалыћ елдi мекен деген мќртебеге 1893 жылы
ие болды. Ћаланыѓ iшiнде арыћ кп болды. Сондыћтан да кшедегi
жолдардыѓ бойын клеѓкелi жасыл желек кмкерiп тџрды. ХХ
ѕасырдыѓ бас кезiнде Зайсандаѕы ћала халћы 4 мыѓ адам болды.
Олар негiзiнен орыс, ћазаћ, татарлар едi.

жүктеу 44,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   301   302   303   304   305   306   307   308   ...   481




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау