Южно-казахстанский педагогический


Сұхбаттасу кезінде қоюға болатын 7 сұрақ



жүктеу 1,95 Mb.
бет2/2
Дата28.12.2017
өлшемі1,95 Mb.
#6154
1   2

7. Сұхбаттасу кезінде қоюға болатын 7 сұрақ

1-сұрақ. «Менің лауазымдық міндеттерімнің қатарына не жатады?»

Әр компанияның өз ережелері бар. Сондықтан, ондағы функционал да алдыңғы жұмыс орнындағыдан басқаша болуы мүмкін. Қызметкердің осы лауазымда нақты қандай міндеттерді орындайтынын білгеннен кейін, үміткер өзінің күшін саралап, аталған жұмыстың өзіне сай келіп-келмейтінін, жұмысты атқара алатынын немесе орындай алмайтынын, өзінің кәсіби білімі мен дағдыларының осы позицияға сәйкес келіп-келмейтінін бағалай алады. Негізгі лауазымдық міндеттемелер әдетте лауазымдық нұсқаулықтарда жазылған.



2-сұрақ. «Бұл жаңа позиция ма немесе бұрыннан келе жатқан жұмыс орны ма?»

Бұл сұрақ бірден бірнеше нәрсені анықтауға мүмкіндік береді. Егер бұл позиция бұрыннан келе жатқан болса, алдыңғы қызметкердің жайы қандай болған? Егер оны жұмыстан шығарып жіберген болса, не үшін жұмыстан шығарылды? Егер бұл жаңадан ашылған орын болса, онда оны ендіру қажеттілігі немен байланысты және жаңа қызметкерден нақты нені күтеді?»



3-сұрақ. «Компаниядағы жұмыс тәртібі қандай?»

Дұрысы, сізге қандай жұмыс кестесі бойынша жұмыс істеуді ұсынатынын алдын ала анықтап алу қажет. Алайда, тек жұмыс кестесі ғана емес, артық жұмыс істеу, мейрам және демалыс күндеріндегі жұмыс сияқты маңызды нәрселерді, сондай-ақ, осылардың бәріне еңбекақының қалай төленетіні туралы біліп алған жөн.

Сонымен қатар, жұмыс берушіден түскі үзіліс пен жұмыс арасындағы үзілістер туралы да сұрау керек. Жұмыс беруші үміткерлерді уақытынан бұрын шошытып алмас үшін, барлық осындай ерекшеліктер туралы әдейі үндемеуі мүмкін.

4-сұрақ. «Сынақ мерзімі аралығында менен қандай нәтиже күтіледі?»

Жұмыс беруші сынақ мерзімінің ұзақтығын бір айдан үш айға дейін өзгерте алады. Осыған байланысты адамның алдына белгілі бір міндеттерді қояды. Олардың шешімдерінің қорытындысы бойынша ары қарайғы серіктестік туралы тұжырым жасалады. Міне, үміткердің еңбекақысы да осыған тәуелді болады. Көбінде, жұмыс берушілер сынақ мерзімі кезінде еңбекақы мөлшерін аз белгілейді де, кейін оны көтермейді. Бұл туралы есіне түсіріп қою қажет.

Сынақ мерзімі қызметкерлер үшін 3 айдан аспауы тиіс, ал, ұйымдардың басшылары мен олардың орынбасарлары, бас бухгалтерлер мен олардың орынбасарлары, филиал басшылары үшін 6 айлық сынақ мерзімі көзделген. Сынақ мерзімінің ұзақтығы осы кезеңдегі өз жұмысының болжалды стратегиясын ойлап табуға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, сынақ мерзімі аяқталғаннан кейін сізден қандай нәтиже күтетінін нақты білу үшін сынақ мерзімінен өту критерийлерін де сұрау қажет.

5-сұрақ. «Қызметкерлерді оқыту қарастырылған ба?»

Бұл сұрақ компанияның өз қызметкерлерінің дамуына шығын шығаруға дайындығын анықтауға мүмкіндік береді. Бұл сұраққа берілген жауап әлеуетті қызметкерге өз біліктілігін компанияда артыру мүмкіндігі бар-жоғын түсінуіне септігін тигізеді.



6-сұрақ. «Мен тікелей кімге бағынамын?»

Сіз сол адаммен кездесе аласыз ба? Сөйлесіп, сіздің болжалды жұмысыңыздың негізгі нүктелерін талқылай аласыз ба?

Дұрысы, сіздің сұхбаттасу кезеңінде тікелей басшыңызбен әңгімелесіп, бірлесе жұмыс істеудің сізге (оған) психологиялық тұрғыдан қаншалықты ыңғайлы болатынын түсінуге тырысқаныңыз жөн.

7-сұрақ. «Шешімді қанша уақыт аралығында күтейін?»

Үміткер өзінің ары қарай жұмыс іздеуін айқын жоспарлай алуы үшін өзімен қашан хабарласатынын (хабарласпайтынын) ашық сұрауына құқылы.


8. Сұхбаттасу кезінде жұмыс берушіден нені сұрамаған жөн?

Сұхбаттасу кезінде жұмыс берушіден не туралы сұрамаған дұрыс?

Сұхбаттасу кезінде үміткерлердің жұмыс берушіге сұрақ қоюына болады және сұрақ қойғаны дұрыс. Бірақ, сұрақтардың бәрі бірдей пайда әкеле бермейді. Кейбір сұрақтар үшін жұмысқа кепілді түрде тұра алмауыңыз мүмкін.

Біз өзіңіздің жұмысқа орналасу мүмкіндіктеріңізді азайтып алмауыңыз үшін жұмыс берушіге қойылмағаны жөн болатын сұрақтардың бірнеше нұсқасын дайындадық.

Тікелей емес сұрақтар. Өзіңіз жауап ала алмайтын сұрақтарды қоймаған жөн. Сіз түрлі қызметкерлердің, мәселен, қызметкерлер құрамы жөніндегі менеджер мен бөлім басшысының жауапкершілік аумағын түсінуге тиіссіз. Сондай-ақ, қай сұраққа компанияның қай өкілі жауап бере алатынын да білуге тиіссіз.

Пайдасыз сұрақтар. Сіздің жұмысыңызға ешқандай да ықпал етпейтін сұрақтар болады. Әңгімені үзбеу үшін ғана мағынасыз нәрселерді сұрау – сізге зиянын тигізеді.

Құпия ақпарат. Бәріне бірде й, соның ішінде сізге де қол жетімді болып табылмайтын ақпарат туралы сұрамаған жөн. Мәселен, сіздің болашақ бөліміңіздегі еңбекақы мөлшерлері, т.с.с. туралы.

Жеке сұрақтар. Кейбір үміткерлер сұхбат барысында ара қашықтықты бұзып, сұхбат алушыға жеке сұрақтар қоя бастайды. Бірақ бұл сіздің пайдаңызға емес. Жұмысқа орналасу кезінде сізге қызметкерлер құрамы туралы емес, компания туралы ақпарат керек.

Жеке шарттар. Жеке жұмыс шарттары туралы сұрақтар да тым орынсыз болып табылады. Мәселен, егер сіз икемді кесте бойынша жұмыс істегіңіз келсе, бұл туралы түйіндемеде көрсеткеніңіз дұрыс, ал кейін сұхбат алушыға тосынсый жасағандай болмай, осы туралы ескерте саласыз.

Мұндай сондай-ақ, сіздің карьералық өсуіңіз бен марапатталуыңыз туралы сұрақтарды жатқызуға болады. Сіз іріктеуден енді ғана өтіп жатырсыз, сондықтан сіздің лауазымыңызды қай уақытта өсіретіні немесе айлығыңызды қашан өсіретіні туралы сұрауға әлі ерте. Дұрысы, бұл туралы жалпылама түрде, жеке өзіңізге қатысты емес, кез-келген жұмыскерге және компанияның қағидаларына қатыстыра сұраған жөн.


9. «Өзіңіз туралы қысқаша» қалай дұрыс айтып беруге болады?

Сонымен, Сіз сұхбаттасу уақыты туралы келістіңіз. Жұмыс берушімен әңгімелесу барысында Сізден «өзіңіз туралы айтып беруді» өтінуі әбден мүмкін. Осы мақсатта алдын-ала үйіңізде төмендегі қағидаларды басшылыққа ала отырып, мини-презентация дайындап алыңыз (айта кетерлігі, бұл сізге әлі де талай пайдасын тигізеді).

1. Түйіндемеде көрсетілген ақпаратты қайталамаңыз. Дұрысы, бірнеше рет сілтеме жасаңыз (Мәселен, «сол компанияда жинақтаған тәжірибем туралы менің түйіндемемде толығырақ жазылған»). Егер, сонда да қандай-да бір себеппен жұмыс беруші Сіздің түйіндемеңізде жазылған ақпаратты айтып беруіңізді қаласа, ол сізге қосымша сұрақтар қойса керек.

2. Өз-өзіңізді биографиялық шеңбермен шектемеңіз. Бұл мейлінше кең таралған, бірақ аса ұтымды нұсқа емес. Дұрысы, өзіңіз дағдыларыңыз кезеңіндегі жинақтаған тәжірибеңіз туралы айтып беріңіз; оқу және іс-тәжірибеден өту кезінде нені үйренгеніңіз және сол дағдыарыңызды жаңа жұмыс орнында қалай қолданатыңыз туралы.

3. Өзіңізді кәсіби маман ретінде көрсете біліңіз. Жұмыс беруші тақырыпқа тұздық болып отырған лауазымға өзіңізді неліктен лайықты үміткер деп есептейтініңізді айтып беруіңізді күтетіні шүбәсіз. Сізден өзіңіздің біліміңіз, жұмыс тәжірибеңіз туралы, егер қандай да бір жұмысыңызды қисынсыз ауыстырған кезіңіз болса, себептерінің неде екені туралы естігісі келеді. Жаңа жұмыс орныңыздан не күтетініңіз туралы бірден айта кетсеңіз тіптен жақсы.

4. Жұмыс берушінің мүдделері мен лауазымның талаптарына қатысты болып табылатын өзіңіздің мықты тараптарыңыз туралы айтып беріңіз. Мәселен, жұмыс берушіге өзіңіздің виолончельде ойнауды немесе скейтборд тебуді мүлтіксіз меңгергеніңізді айтудың қажеті жоқ, мұның сізге жұмыс барысында көмектесетіні екіталай. Сұхбат алушыны қызықтырып қана қоймай, аталған жұмыста пайдасын тигізетін дағдыларыңыз бен басымдықтарыңызға назар аударыңыз.

5. Регламентті сақтаңыз. Өзіңіз туралы екі минутқа шамалап, ықшамды (қысқа әрі нұсқа) әңгімелеп берсеңіз, жақсы қабылданады, жұмыс беруші қандай да бір сәттерді анықтай алмаған жағдайда, әңгімелеп болған соң қосымша сұрақ қоюды ұсынғаныңыз орынды.

Түптеп келгенде, жұмысқа қабылдау барысында кез келген бағалау шараларын жүзеге асырудағы жұмыс берушінің мақсаты – «Істей ала ма?», «Істегісі келе ме?» және «Сай келе ме?» деген негізгі үш сұраққа жауап алу болып табылады. Егер Сіздің қысқаша әңгімеңіз тиісті ақпаратты қамтитын болса, жұмыс берушіні қанағаттандыратын болса керек.


10. Сұхбаттан кейін өзіңіз туралы жағымды пікір қалдыру тәсілдері

Сіздің кандидатураңызды бағалау сұхбат алушының соңғы сұрағына жауап бергендігіңізбен аяқталмайды. Сіз орныңыздан тұрып, қоштасып, кетіп бара жатқаныңызда да сізді бағалау жалғаса береді.

Кей жағдайларда сіздің жүріс-тұрыс, іс-қимылыңыз сіздің жауаптарыңыздан да маңыздырақ болуы мүмкін.



1. Әңгімені жалғастыра түсіңіз. Компанияның кеңсесінен кетіп бара жатып, сұхбат алушыға бір-екі ауыз жылы сөз айтыңыз. Жайдары, жарқын болыңыз. Мәселен, бүгінгі күні қалай өтіп жатқанын сұраңыз. Жұмысқа қатысы жоқ бірдеңе туралы қысқа ғана талқылауыңызға болады. Өзіңіздің ашық мінезді адам екеніңізді көрсетіңіз.

2. Еңсеңізді тік ұстаңыз. Уайымдағаныңызға және сұхбаттасудың нәтижесі туралы ойлап тұрғаныңызға қарамастан, кеңседен шығып бара жатып, жақсы көңіл-күйде болыңыз. Сізді сұхбаттан кейін де бағалап жатқандықтан, тек сұхбаттасу барысында ғана емес, одан кейін де жинақы және өз-өзіңізге сенімді болыңыз.

3. Тіс жармаңыз. Әрине, сқхбаттасу кезінде сіздің телефоныңыз дыбыссыз режимде болуы тиіс. Тіпті, сұхбаттасу аяқталғаннан кейін де, дереу біреуге хабарласып, қалай өткенін айтудың қажеті жоқ. Сіз жеделсатыда немесе дәлізде қасыңызда тұрған адамның кім екенін білмейсіз ғой, ол, мүмкін, компанияның директоры болар.

4. Хатшы мен әріптестерге алғыс білдіріңіз. Сұхбат алушы сұхбатқа дейін, сұхбат кезінде немесе одан кейін сізбен жолығысқан хатшының, қабылдау бөліміндегі қызметкердің немесе басқа әріптесінің пікірін сұрауы мүмкін. Сондықтан, жайдары әрі сыпайы болыңыз, барлығына алғыс айтып, олармен қоштасуды ұмытпаңыз.

11.Жұмысқа орналасу кезінде тестілеуден қалай өтуге болады?



Сұхбаттасу кезінде жұмыс іздеушілер түрлі тестілеуге тап болуы мүмкін. Әсіресе, көптеген үміткері бар ірі компанияға жұмысқа тұрар болсаңыз, тестілеу болатынының ықтималдығы зор.

Тесттер үміткердің аңғарымпаздығын, еске сақтау қабілетін, психологиялық және эмоционалды жай-күйін, оның жеке қасиеттерін және мінез-құлық ерекшеліктерін бағалауға арналған.



Кез келген тестілеудің өз кемшілігі болады. Мейлінше дәл нәтижеге қол жеткізу үшін тесттердің топтамасы қажет. Бірақ, бәрінен бұрын тестілеудің дәлдігі тестілеуді өткізіп отырған және оның нәтижелерін бағалайтын маманның тәжірибесіне байланысты.

Есте сақтау қабілеті мен аңғарымпаздығы. Үміткерлерге әр жолға ретсіз жазылған әріптер, сандар немесе түрлі символдар басылған парақ беріледі. Ары қарай сол әртүрліліктің, мәселен, әріптердің ішінен тек біреуін ғана белгілеу керек. Ал дыбыс белгісі бойынша әрбір 30 немесе 60 секунд сайын парақтың өзіңіз келіп тоқтаған жеріне белгі салып отыру қажет.

Мінез-құлық. Үміткердің мінез-құлқын немесе жеке қасиеттерін анықтауға арналған тесттердің нәтижелерін анықтау үшін тестілеушінің арнайы психологиялық білімі болуы шарт. Кері жағдайда онсыз да үлкен кемшіліктері бар сол тесттердің нәтижелері толығымен қате болып шығады да, екі тарапқа да зиян шектіруі мүмкін.

Осындай тесттердің көбі «ия» немесе «жоқ» деп жауап беруді қажет ететін сұрақтардан тұрады. Мәселен, «Мен адамдардан алыста, жалғыз өзім тұра алар едім», «Егер маған кімде-кім дөрекілік көрсетсе, мен бұл туралы тез ұмытып кете аламын», «маған қонақ шақырған және олардың көңілдерін көтерген қатты ұнайды» және т.б. мүндай тесттер айтарлықтай көп еңбектенуді қажет етеді және тестілеушінің жоғары біліктілігін талап етеді, сондықтан а сирек қолданылады. Көбіне-көп жауапты лауазымдарға қабылдау және еңбек ұжымы ішіндегі микроклиматты бағалау кезінде кездеседі.



Кәсіби тесттер. Сұхбаттасу кезінде кәсіби білім деңгейін тексеруге бағытталған тесттер көбінде заңгерлерге, қаржыгерлерге, бухгалтерлерге IT-мамандарға беріледі. Егер үміткерден ортадан жоғары деңгейде шет тілін білуі талап етілетін болса, шет тілі білімін тексеруге арналған тесттерді де осында жатқызуға болады. Мұндай тесттерді орындау үшін 15 минуттан бірнеше сағатқа дейін уақыт бөлінуі мүмкін.

Тестілеуден қалайша сәтті өтуге болады? Зияткерлік тесттерден сәтті өту үшін жиі жаттығып тұруды ұсына аламыз. Көбінде мұнда й тесттер бір-біріне өте ұқсас болып келеді, сондықтан, машықтанғаныңыз сіздің мүмкіндігіңізді едәуір арттыратыны сөзсіз. Зияткерлікке бағытталған тесттердің үлгілерін қашан да ғаламтордан таба аласыз. Оның үстіне, бұл тек жұмысқа орналасу үшін ғана емес, миды сергек ұстап тұруға мүмкіндік беретіндіктен, өз-өзіңді дамыту үшін де пайдалы.

Жеке қасиеттерді анықтауға бағытталған тесттерден өту үшін сіздің болашақ лауазымыңыздың нақты нені талап ететінін түсіну қажет. Кемшіліксіз қызметкердің қажетті қасиеттерін анықтап алыңыз, соның рөліне еніңіз де, тиісті жауаптарды беріңіз. Мәселен, хатшының позициясы аңғарымпаздықты, жауапкершілікті, тартыссыздықты, көпшілдікті білдіреді. Жауаптарыңызды осы қасиеттерді ескере отырып берсеңіз, осы лауазымға лайықты тамаша үміткер болып көрінесіз. Бірақ, есіңізде болсын, мінсіз адам болмайды, сондықтан шектен шыққан «мінсіздік» күмән туғызуы мүмкін, сондықтан бәрі өз шегінде болғаны жөн.

Кәсіби білімді тексеруге бағытталған тесттерден өту үшін дайын дүниені табу қиын. ең алдымен, сіз жақсы маман болуға тиіссіз. Бірақ, тіпті, жақсы маманның өзі де терминдер мен сандардан жаңылуы мүмкін, әсіресе, толқыған сәттерде. Сондықтан, сұхбаттасудың алдында өз кәсібіңіздің ең маңызды қырларына көзжүгіртіп өткеніңіз және негізгі әрі мейлінше күрделі жерлерін есіңізге түсіргеніңіз абзал. Сондай-ақ, мысалдар мен толық берілген тесттерді ғаламтордан табуға болады – тәжірибе ешқашан да артық болмайды!


12. Skype-сұхбаттан сәтті өтудің 7 қадамы

Соңғы кездері жұмыс іздеушілерге телефон сұхбаттасулары мен Skype-сұхбат жиі ұсынылып келеді. Мұндай сұхбаттасулар жеке кездесуден де жаман екені және үміткерлердің одан да қатты толқитындары сөзсіз.

Егер жұмыс іздеуші мен жұмыс берушінің арасында мыңдаған шақырымдар жатса, онда Skype – әңгімелесудің ең ыңғайлы тәсілі болып табылады.




Қызметкерлерді іріктеу жөніндегі мамандар көзбе-көз кездескенге дейін үміткерлерді іріктеп алу үшін мұндай бейнекездесулерді жиі ұйымдастырып отырады. Сондай-ақ, бас кеңсесі сіз тұрған қалада орналаспаған, ірі филиалдар желісі бар компаниялар да осындай бейнесұхбаттасуларды өткізеді.

Қашықтан сұхбаттасудың мақсаты үміткерді жеке кездесуден кейін белгілі бір лауазымға бекіту болуы мүмкін. Бірақ, мұндай сұхбаттасудың мақсаты қандай болғанда да, бұның үміткерді бағалау тәсілдерінің бірі екенін ұмытпаңыз. Сондықтан, маңызды нәрселерді мән беруіңіз қажет деп кеңес береміз.



Жоспарлау. Егер сіз Skype-та тіркелмеген болсаңыз, компания өкіліне әңгімелесе алмайтыныңызды айтпаңыз, өйткені бұл қызметке тіркелу көп уақыт алмайды.

Сұхбаттасудың нақты уақыты туралы келісіп алыңыз. Қажетті байланыс нөмірін алдын-ала жазып алыңыз. Өзіңіздің тіркелу жазбаңызға мән беріңіз: сіздің аты-жөніңіз ең оңтайлысы болып табылады. Сұхбаттың келісілген уақыттан асып, созылып кететініне дайын болыңыз. Сіздің кестеңіз шұғыл шаруалардан бос болуы тиіс.



Жабдықтар. Сұхбаттан бұрын қандай да бір олқылықтарға жол бермеу үшін барлық техникалық детальдарды тексеріп алыңыз. Сіздің компьютермен, ғаламтормен, микрофонмен және камерамен байланысты қиындықтарыңыз болмуы тиіс. Компания өкілімен сұхбаттасу алдында таныстарыңызға тексеру қоңырауын шалыңыз.

Егер сіз құлаққап қолданатын болсаңыз, оның сыртқы пішіні сұхбаттың тұрпатына сәйкес келетініне көз жеткізіңіз.

Жарық пен жиһазды да ұмытпаңыз: сіз жақсы көрініп тұруыңыз керек, ал артыңызда бйтарап бір түсті фон болғаны дұрыс.

Ықылас. Телефон және Skype арқылы сұхбаттасудың маңызды ережелерінің бірі – алаңдатушы факторлардың болмауы. Әңгіме барысында сіздерге ештеңе кедергі келтірмеуі тиіс.

Сыртқы пішін. Біз жұмыс берушімен кездесуге бара жатқанда, сыртқы пішінімізге мән береміз. Skype-сұхбаттасу да - осындай кездесу. Сондықтан, сыртқы пішініңіз туралы ұмытпаған жөн. Үстіңізге жейде кигенмен, спорттық немесе шалбарда отыра берсем жеткілікті деп ойламаңыз. Қандай да бір құжатты алу үшін тұруыңызға тура келіп қалуы мүмкін немесе басқа да күтпеген нәсрелер орын алуы мүмкін.

Кеудеңізді тік ұстаңыз, жағыңызды таянбаңыз, орындыққа шалқаймаңыз, орындықта теңселмеңіз. Ара-арасында өз-өзіңізді сырттан көріп отыру үшін өзіңіздің бейнеңізге қарап қойыңыз.



Барлығы қол астыңызда. Маңызды нәрселерді түртіп алу үшін қаламсап пен қойын дәптеріңізді дайындап алыңыз. Мүдіріп қалмау үшін өз түйіндемеңізді шығарып алыңыз, бірақ, бастан-аяқ парақтан оқып бермеңіз. Қол астыңызда барлық қажетті құжаттар болуға тиіс. Бұл іркілместен қажетті ақпаратты ұсынуға мүмкіндік береді. Жұмыс берушіге қоятын сұрақтарыңыздың тізімін дайындап алыңыз.

Сөйлеу мәнері. Skype-сұхбатжеке байланыс болмағандықтан, сіздің сөйлеу мәнеріңіз алдыңғы қатарға шығады. Сөздеріңіз сенімді әрі жарқын шығуы тиіс, жағымсыз сөздерден, ұзақ үзілістерден аулақ болыңыз. Сұхбаттасыңыздың сөзін бөлмеңіз. Бұл ереже әдеттегі сұхбаттасуда да маңызды, бірақ Skype-сұхбат кезінде тіптен сыналады, өйткені, дауыстарыңыз қабаттасып, бір-біріңізді естімей қаласыздар.

Жетілдіру. Жіберген қателіктеріңізбен жұмыс істеу және алдағы уақытта қашықтан сұхбаттасу дағдыларыңызды жетілдіру мақсатында кейде өзіңіздің Skype-сұхбатыңызды басып алудың пайдасы бар.

Skype арқылы қарым-қатынас жасау көптеген салаларда қолданылады және мәжілістер мен конференциялар өткізу үшін тиімді бизнес-құрал болып табылады. Мұндай қарым-қатынас тәжірибесі әрқашан да үлкен артықшылық болып табылады.


13. Сынақ мерзімінен қалай өту керек: құнды кеңестер

Сынақ мерзімі дегеніміз – бұл компанияға үйренісетін уақыт және сіздің сол лауазымға немесе лауазымның сізге лайық екендігін немесе лайық еместігін тексеру мүмкіндігі. Біздің қарапайым кеңестеріміз сіздің сынақ мерзімінен оңай өтіп, жаға жұмысыңызды жетістікпен атқаруға көмектеседі деп үміттенеміз.

Біздің кеңестеріміз сізге аңғырт болп көрінуі мүмкін, бірақ біз оларды әмбебап әрі жан-жақты етуді мақсат етпедік. Дұрысы, бұны жаңа бастағандарға жол сілтеу десек болар.

1-кеңес. Күнделік немесе қойын дәптер арнаңыз. Сіздің қысқа уақыт ішінде көптеген пайдалы ақпарат алуыңыз және оларды меңгеруіңіз қажет. Сіздің тікелей кәсіби міндеттеріңізге қатысты мәліметтермен қатар, құпиясөздерді, әріптестеріңіздің есімдерін, фамилияларын, лауазымдарын, кімнің қайда отыратынын, неге жауапты екендерін, ішкі телефон нөмірлерін, тағы басқаларды есте сақтауыыңыз қажет. Барлығын бір жерге жазып жүрсеңіз, анағұрлым жеңіл болады. Тек жазып жүру жеткіліксіз: өз жұмыс күніңізді дұрыс ұйымдастыруыңыз қажет!

2-кеңес. Ақылдасыңыз. Әр компанияның өз тәртібі, құжат айналымы мен өзіндік «ойын ережелері» бар. Бәрін бірдей игеріп кету мүмкін емес. Күні бойы жасаған бүкіл жұмысыңызды қайта жасааннан немесе ыңғайсыз жағдайда қалғаннан гөрі бір рет сұрағаныңыз жөн.

3-кеңес. Кеңескенде шегінен аспаңыз. Өз әріптестеріңізді соңы жоқ сұрақтармен мазалай бермеңіз, олардың да мерзімінде және жақсы атқаруға тиіс өз жұмысы бар. Егер, сізге көмек керек болса, «балықты» емес, «қармақты» сұраңыз.

Сынақ мерзімі сізге ғана емес, компанияға да арналған. Жұмыс беруші сізді бағалауды жалғастырса, сіз осы компания, лауазым, ұжым, тіпті, басшыңыз өзіңізге сай келіп-келмейтінін шешесіз.



4-кеңес. Тәртіпті сақтаңыз. Уақтылы келіңіз, тиісті уақыттан ерте кетпеңіз, темекі тартуға немесе түскі үзіліске көп уақыт жұмсамаңыз. Қарабайыр естіле ме? Әрине, айналаңыздағылар жұмысқа сізден бір сағатқа кеш келіп, өз шаруалары бойынша сұранып, ерте қайтып жатса, өз-өзіңізге аздаған еркіндік бергіңіз келеді. Жұмыстан тек басқа амалы болмағанда ғана, басшыңызға себебін түсіндіріп, мұндай нәрсе сіз үшін жат екенін баса айта отырып қана сұраныңыз.

5-кеңес. Артық жұмыс істеуге дайын болыңыз. Өйткені себебі жұмыс берушінің еркінде емес. Кезінде қандай да бір жаңа әрі маңызды іске кіріскен кезіңізді есіңізге түсіріңіз. Бастапқыда сол іске қанша уақыт жұмсаған едіңіз? Барлығын айқындау, жете түсіну, оңтайлы орындау «технологиясын» ойлап табу, шешімін табу, сізге қандай материалдар, ақпараттар, байланыс нөмірлері, құжаттар қажет екенін анықтау, сіз үшін қажетті шешімдерді кімдердің қабылдайтынын ұғыну керек болды. Ал, жаңа жұмыс орнында алғашында, тіпті, басымдықтардың тізімін жасау да қиынға соғады.

6-кеңес. Таңдау жасаңыз. Сынақ мерзімі сізге ғана емес, компанияға да арналған. Жұмыс беруші сізді бағалауды жалғастырса, сіз осы компания, лауазым, ұжым, тіпті, басшыңыз өзіңізге сай келіп-келмейтінін шешесіз. Міндетті түрде қиын сәттер орын алып, үйренісу кезеңі болады. Әдетте, алғашқы екі-үш апта қиынға саоғады және осы аралықта оқыс бірдеңе істемегеніңіз дұрыс. Бірақ, осы орында жұмыс істеу жайлы бола ма, жоқ па, оны үш ай ішінде шешуге болатыны ақиқат. Қиналып, сынақ мерзімі бітсе, барлығы орнына келеді деп күтпеңіз: «түзетуге» келмейтін нәрселер де бар.
14. Жаңа орында жұмысты қалай дұрыс бастаған жөн?



Өзіңіздің ұжымға келгеніңізді мәнін түсірмеңіз.

Әр ұжымда белгілі бір адамдар тобы болады. «Бірінші топқа» сіздің келуіңіз тікелей әсер ететін адамдар жатады.

Әлдекім көмекші пайда болғанына қуанады, ал біреуі сізге өзжұмысының бір бөлігін артып қоюға тырысады, ал кейбіреулер керісінше сіздің тұлғаңыздан өзінің бәсекелесін көреді.


Оның үстіне, Сіз қаласаңыз да, қаламасаңыз да, Сіз ұжымда қалыптасқан формалды емес рөлдерді міндетті түрде бұзасыз.

«Екінші топқа» Сізбен қатар жұмыс істейтін, бірақ Сіздің келгеніңізге немқұрайды қарайтын адамдар жатады. Сондай-ақ, адамдардың «үшінші тобы» бар. Бұл – сізбен дәлізде немесе асханада ұшырасатын адамдар. Олар Сіз туралы Сіздің сырт келбетіңізге қарап немесе Сіз туралы басқалардың айтқандарына қарай пікір қалыптастырады. Бұл адамдар Сіздің ұжымдағы қарым-қатынасыңызға айтарлықтай ықпал етуі мүмкін, өйткені, бұл топқа көбіне-көп басшылық жатады.



Өзіңізге бөлінген көңілді асыра қабылдамаңыз. Сіздің айналаңыздағы қызметкерлер, ең алдымен, Сізбен емес, өздерінің жұмыстары және жеке өмірімен бас қатырып жүр. Сондықтан, Сіздің жұмысыңызға немесе ұжымдағы мінез-құлқыңызға қатысты айтылған әріптестеріңіздің әрбір сөзіне мән бере бермеңіз.

Бәріне бірдей жағынуға тырыспаңыз. Ең болмағанда, қандай да бір А... ның тбынушысы болуға тырысып жүргенде, Сіз міндетті түрде оның жауы – В...ның қарсыласына айналасыз.

Жаңа жұмыс орнында қалай қалуға болады: Өзіңіздің жаңа міндеттеріңізді зерделеп шығыңыз; Егер бірдеңені түсінбесеңіз, жұмысты қате-қате етіп үнсіз түрде орындай бермей, сұрап, біліп алыңыз; Сынды қабылдай біліңіз, өз тәжірибеңізден сабақ алыңыз; Жұмысқа қызығушылық танытыңыз, жағымды да, жағымсыз да тапсырмалар мен нұсқауларды орындауға дайын болыңыз; Жабдықтар мен мүліктерді күтіп ұстаңыз; Бүкіл жұмыс күні бойына бос отырмауға тырысыңыз, жұмысты орындау үшін өз уақытыңызды дұрыс бөлуге үйреніңіз; Жұмыста әрдайым жоғары нәтижеге қол жеткізуге тырысыңыз; Дәлелді себептерсіз жұмыстан қалуға жол бермеңіз; Еңбек қауіпсіздігінің негізгі ережелерін біліңіз және денсаулығыңызды күтіңіз; Жұмыстағы әріптестеріңізбен ортақ тіл табысыңыз; Адал болыңыз;


жүктеу 1,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау