49
алады. Жүйеде олардың жеке жұмыс үстелі бар. Олар клиентті іздеу
батырмасы арқылы ИИН нөмірін енгізе отырып таба алады. Табылған
клиентке несие ұсынып, ол жайлы ақпаратты жүйеге тіркейді. Тіркелген
клиентке менеджер рандон түрінде таңдалады.
Келесі негізгі кестенің бірі – orders. Бұл кесте несені ақшалай түрде
алған клиенттер жайлы ақпаратты көрсетеді.
Сурет 3.4.3 – Orders кестесі
Сол сияқты orders_саr кестесі несиені көлік түрінде, ал orders_tovаr
кестесі несені тауар түрінде алған клиенттердің тізімін көрсетеді.
50
4 Өмір тіршілігінің қауіпсіздігі
Ұсынылған дипломдық жұмыста Альфа банктың несиелік жүйесін
басқаруға арналған деректер қоры құрылған. Деректер қоры кеңселік орында
құрылып, жұмыс барысында дербес компьютер қолданылады. Осыған
байланысты, өміртіршілік қауіпсіздігі бөлімінде жұмыс барысында
жұмысшыға әсер ететін зиянды әрі қауіпті факторлар ықтималдығына талдау
жасалынған. Ол үшін еңбек қауіпсіздігі шарттарына сай жұмысшыға ыңғайлы
жағдай жасау керек.
Дербес компьютермен жұмыс кезінде құрастырушы денсаулығына
әсерін тигізетін келесі зиянды факторларды қарастырайық:
- ауаның иондалуы;
- кеңсенің нашар жарықталуы;
- эргономикалық талаптарды дұрыс сақтамаудың әсерінен омыртқаның
қисаюы және көру қабілетінің нашарлауы;
- өрт және электр қауіпсіздігі талаптарын сақтамау;
- шу деңгейінің артуы;
- кеңседегі жағымсыз микроклимат.
Эргономикалық талаптар
Жұмыс орындарды құру стандартты эргономикалық талаптарға
негізделеді. Жиһазды орналастыру кезінде орындықты жұмысшының бойына
ыңғайлы жағдай жасау керек екенін ескеру қажет.
Отыру қалпындағы жұмыс орындары барлық талаптарға сай
құрастырылған. Оның компоненттері жұмыс сипатына, психологиялық
ерекшеліктерін ескерген.
Жұмыс кезінде пайдаланушыға келесілерге тыйым салынады:
- қосулы жүйелік блоктың артқы панелін ұстауға;
- құрылғылардың жоғарғы бөліктеріне ауыр заттар қоюға;
- активті есептеулер кезінде компьютерді тоқ көзінен суыруға;
- тоқ көзіне жиі өшіріп-қосуға.
Жұмыс уақыты кезінде жұмысшы 4.1-суретте көрсетілген қалыпта
отырады.
51
Сурет 4.1– Жұмыс уақытындағы отыру қалпы (мм мен градус өлшемімен
ұсынылған)
Кесте 4.1.1 – Персоналды компьютермен жұмыс істейтін жұмысшыға
арналған орындықтардың негізгі параметрлері
Орындықтың параметрлері
Инженер-программисттің
аяқ-
киіммен
тұрғандағы
бой
ұзындығы, см.
161-175
>175
Орындықтың еденнен биіктігі, мм
370
400
Орындықтың кеңдігі кем дегенде, мм
340
360
Орындық тереңдігі, мм
380
400
Арқа бөлігінің төменгі жағының отыру
бөлігінен биіктігі, мм
200
250
Арқа бөлігінің жоғарғы жағының отыру
бөлігінен биіктігі, мм
400
520
Арқа бөлігінің иіліс сызығының биіктігі
кемінде, мм
120
180
Алдыңғы отырғыш иілгішінің радиусы,
мм
20-50
Отыру бөлігінің иілу бұрышы
0-3
Арқа бөлігінің иілу бұрышы
0-15
Арқа бөлігінің радиусы кем емес, мм
300
52
4.1 Шу деңгейін өлшеу
ХХІ ғасыр – техниканың даму ғасыры. Көптеген жұмыстарды техника
алмастырып, адам жұмысын жеңілдетуде. Соған байланысты күннен күнге шу
артып отыр, тіпті кей жағдайда шектен тыс көбеюде. Шудың арту мәселесі
қоршаған орта мен еңбекті қорғаудың маңызды бөлігі болып табылады.
Өндірістік шу деп өндірістік жағдайда қолданылатын техникалар мен
машиналардан шығатын шуды айтамыз. Олармен күресу үшін әртүрлі дыбыс
жұтатын құрылғылар қолдануға болады.
Шу дегеніміз – белгісіз әсерлер тудыратын, түрлі қарқындылық пен
жиіліктегі дыбыстардың ретсіз үйлесуі. Дыбыс толқындары дыбыс өрісі
кеңістігінде таралады. Дыбысты келесі параметрлер сипаттайды, олар –
қарқындылық, жиілік және дыбыс қысымы. Дыбыс жиілігі есту қабілетіне
әсер етеді. Адамның есту қабілеті 16 Гц – 20 кГц жиілік аралығына жатады.
Адамның есту қабілетінің ерекшелігі – құлақтың қабылдайтын дыбыс жиілігін
он октаваға бөлуіне мүмкіндік беруі. Бұл жерде жиілік жолағы ретінде октава
есептеледі. Осыған байланысты жоғарғы жиілік пен төменгі жиіліктің
қатынасы 2-ге тең болады.
𝑓
2
𝑓
1
=2
(4.1.1)
Жиіліктің үш октавалық жолақтарын келесі қатынас арқылы табамыз:
𝑓
2
𝑓
1
=
√2
3
(4.1.2)
Жолақты
жалпылай
сипаттайтын
жиілікті
октаваны
орташа
геометриялық жиілікті есептеу арқылы табамыз.
𝑓
ор
=
√𝑓
1
∗ 𝑓
2
(4.1.3)
f
ор
=
√45 ∗ 90=√4050=63 Гц.
Үш октавалық жиілік үшін орташа геометриялық жиілікті есептеу
формуласы:
𝑓
ор
=
√2
6
*
𝑓
1
(4.1.4)
𝑓
ор
=
√2
6
*45=50,51 Гц.
Импульсті шу ұзақтығы 1 с болатын дыбыстық энергиясының бір
немесе бірнеше импульстерінен тұрады және олар жекелеген соққылар болып
табылады.
