Усупов сабий сейтказиевич

жүктеу 9,29 Mb.

бет	120/737
Дата	02.01.2020
өлшемі	9,29 Mb.
	#25809

1 ... 116 117 118 119 120 121 122 123 ... 737

1.6.Үйкеліс

1.6.1. Сырғанау үйкелісінің заңдары

1. Жылжытушы күш өскен сайын үйкеліс күші

-тің сан шамасы бастапқы уақыт t₀ -ден дене қозғалысқа келе бастағанға дейінгі уақыт аралығында арта түседі. Үйкеліс күшінің өсуі дененің тыныштық күйінен шығып, енді ғана жылжи бастайын деген сәтке дейін жүреді. Осы сәтке сәйкес келетін үйкіліс күшінің мәні ең үлкен шамаға жетеді. Сондықтан оны

деп белгілейді. Сонымен тыныштық кезіндегі үйкеліс күші

-тің модулі (тыныштық үйкелісі) нөлден бастап

_max дейін өседі, яғни:

0 ≤ F ≤ F_max (1.29)

2. Тыныштықтағы сырғанау үйкеліс күшінің максимальды мәні нормальдық қысымға (нормальдық реакцияға) пропорционал болады:

F_max = f₀N (1.30)

Сырғанау үйкелісінің коэффициенті f₀, үйкелісетін беттердің материалына және олардың қазіргі физикалық күйіне (кедір-бұдырлығына, ылғалдылығына, температурасына т.б.) тәуелді болады. Оның сандық мәні тәжірибе жасаумен анықталады (1.32-сурет).

А денесі В денесінің бетімен қозғалған кезде сырғанау үйкелісі пайда болады. Оны сырғанаудың қозғалыстық, немесе динамикалық үйкелісі деп атайды. Ол күштің шамасы нормаль қысымға тура пропорционал болады, яғни:

F = fN. (1.31)

Мұндағы f сырғанау үйкелісінің динамикалық коэффициенті. Ол да статикалық коэффициент f₀ сияқты үйкелісетін денелердің материялдарына және олардың беттерінің өңделу дәрежесіне, температурасына, майлануына тәуелді болып келеді. Сонымен қатар, ол дененің салыстырмалы жылдамдығына да тәуелді. Салыстырмалы жылдамдықтың өсуіне байланысты f коэффициентті басында біраз кемиді де кейіннен әр уақытта да кіші болады, яғни f < f₀.

жүктеу 9,29 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 116 117 118 119 120 121 122 123 ... 737