УўК 004(075) кбк 32. 81 я72 і-74 а в т о р л а р т о б ы : Б. Болтаев, M. Mахкамов

10

– есептер панелiндегi  

  пиктограммасының жəрдемiмен;

– Windows жұмыс үстелiндегi  

  таңбашаның (ярлык) жəрдемiмен;

– төмендегi тiзбектiлiктегi командаларды орындау арқылы:

Пуск  3  Программы  (яки  Все  программы)  3  Microsoft Offi ce  3 

3 Microsoft Word 2010

Word  бағдарламасында iстi аяқтау үшiн  

  пиктограммасын не-

месе  файл  менюiнiң    Выход – яғни    Шығу    командасын  таңдау  не-

месе   Alt  +  F4  пернелерiн (клавиштарын) қосарлап басса жеткiлiктi.

WORD  ИНТЕРФЕЙСI

MS Word iске  қосылғанда  оның  экранында  бейнеленген  интер-

фейсiнде (төмендегi суретке қара)  тақырып жолы

  

1

, меню жолы

  

2

  

 таспа

  

3

, жұмыс саласы 

 

4

 жəне жағдай жолынан 

 

5

 тұрады.

Тақырып  жолында  жасалып  жатқан  құжаттың  жəне  Word 

бағдарламасының  атауы,  жұмыс  барысында  өте  көп  қолданылатын 

түймелерді қамти алатын жедел панел 

 

6

  жəне 

 

 

 түймелері 

шығады. Егер құжатқа атау берiлмеген болса, тақырып жолында (яғни, 

Документ 1  (Құжат 1) атауы шығып тұрады.

Менюлер  қатарындағы  əрбір  меню  өзіне  тəн  (жоғарыдағы  сурет-

те  штрихпен  шекараланған  төртбұрыш  ішінде  көрсетілген)  таспа-

мен  байланған.  Таспалар  мəтін  процессорымен  жұмыс  істеген  кез-

де  қолайлылық  пен  мүмкіндік  беретін  түймелерді  қамтиды (Paint 

бағдарламасының жабдықтар панелін еске түсіріңдер). Практикалық 

11

жұмыстарды орындап жатқан кезде негізінен төмендегі менюлер тас-

паларын  пайдаланасыңдар:  Файл,  Басты  (Главная),  Орналастыру 

(Вставка), Бетті белгілеу (Разметка страницы), Көрініс (Вид). Жұмыс 

кеңістігінің көлемдірек бөлігін қарау керек болса, онда 

 

7 

  

түймесінің 

көмегімен таспаны «жинап» қоюға да болады.

Таспалар  өз  кезегінде  қолданылатын  нысанына  жəне  міндетіне 

сəйкес атаумен бірлестірілген түймелердің логикалық топтарынан 

тұрады. Мəселен, жоғарыдағы суретте бейнеленген Басты (Главная) 

менюінің таспасы Буфер обмена, Шрифт, Абзац, Стили жəне Редак-

тирование секілді логикалық топтардан тұрады.

Əрбір менюдің құжаттарды дайындауда ерекше маңызы мағынасы 

бар. Мысалы, Файл менюiнiң жəрдемiмен орындалатын негiзгi амал-

дар төмендегi суретте берiлген:

Жағдай  жолы  пайдаланушыға  ағымдағы  бет,  құжаттағы  барлық 

беттер  саны,  меңзер  (курсор)  тұрған  жол  жəне  баған  ретi,  жазу  тiлi 

сияқтылар туралы анықтама бередi.

ҚҰЖАТҚА  ҚАТЫСТЫ АЛҒАШҚЫ  ТЕРМИНДЕР

Бұдан бұрынғы сабақта шрифт терминімен танысқан едіңдер. Мəтiн 

процессорларымен  жұмыс  iстегенде  құжаттарға  тиiстi  төмендегi 

терминдердi (атауларды) бiлу қажет.

12

Сөз – белгiлер  тiзбектiлiгi,  олар  бiр-бiрiнен  бос  орын  (пробел), 

нүкте, үтiр, нүктелi үтiр, қос нүкте, жақша, сызықша (дефис), сызық 

немесе тырнақша белгiсiмен бөлiнiп тұрады.

Жол – бiр сызықта жазылған сөздер, əрiптер немесе белгiлер тiзбегi. 

Мəтiн  процессорлары  жол  аяқталғанда,  сөз  немесе  белгiнi  кейiнгi 

жолға автоматты түрде өткiзедi.

Өрiс – бет шетiндегi таза бос орын.

Негiзгi жол – шегiнiстен оңға жəне солға басталатын бiрiншi жол.

Сөз

Жол

Өріс

Өріс

Негізгі жол

Сөз – белгiлер  тiзбектiлiгi,  олар  бiр-бiрiнен  бос  орын  (пробел),  нүкте, 

үтiр,  нүктелi  үтiр,  қос  нүкте,  жақша,  сызықша  (дефис),  сызық  немесе 

тырнақша белгiсiмен бөлiнiп тұрады.

Жол – бiр  сызықта  жазылған  сөздер,  əрiптер  немесе  белгiлер  тiзбегi. 

Мəтiн  процессорлары  жол  аяқталғанда,  сөз  немесе  белгiнi  кейiнгi  жолға 

автоматты түрде өткiзедi.

Өрiс – бет шетiндегi таза бос орын.

Негiзгi жол – шегiнiстен оңға жəне солға басталатын бiрiншi жол.

Абзац  (немiсше) – негiзгi  жолы  бар  жолдар  тiзбектiгi.  Бір  пікір 

жайындағы  бірнеше  сөз  жеке  абзац  түрінде  өрнектеледі.  Абзацтар 

басқаларынан  шегiнiсi,  жазу  стилi (тəсiлi,  мысалы,  əдеттегi,  негiзгi, 

Тақырып1), интервалымен (жолдар аралығының кеңдiгi) өзгешеленедi. 

Жаңа абзацқа өту немесе бос жол қалдыру үшiн   Enter   пернесi (кла-

виш) басылады. Негізгі жол жайлы жазуға бір сөйлем де, абзац жайлы 

бес сөйлем де абзацқа мысал болады.

Мəтiн  –  абзацтар жинағы.

Үзiндi  (фрагмент  –  латынша  бөлек)  –  өнер  шығармасы,  мəтiннiң 

бөлiгi.

Бет  –  кiтап немесе дəптер парағының бiр жағы. Мəтiн процессор-

ларында бет бiр баспа қағазға сəйкес келедi.

Формат (формат — латынша: пiшiн беремiн)  –  өлшем, қарiп пiшiнi, 

кескiн  көрiнiсi,  интервалды  анықтау  немесе  басқа  көрiнiстер  беру.

Жоғарыда келтірілген шрифт ерекшеліктері шрифтің форматына мы-

сал болады.

Microsoft Word бағдарламасы  беретін  аса  маңызды  ерек-

шеліктердің бірі  – мұрагерлік. Онда кейінгі қаріп (шрифт) бұрынғы