47
СҰРАҚТАР МЕН ТАПСЫРМАЛАР
1. Мəтiндiк құжаттарға нелiктен сурет орналастырылады?
2. Құжаттарға суреттер қандай дереккөздерден кірістіріледі?
3. Құжаттарда сурет кiрiстiру керек болған жер қалай көрсетiледi?
4. Құжаттарға сурет кiрiстiру үшiн Word мəтiн процессорында қандай
шаралар орындалады?
5. Суретті Word коллекциясынан «Сəулеткерлік» тақырыбы бо-
йынша іздестіруді іс жүзінде көрсет.
6. Құжаттағы сурет қалай белгiленедi?
7. Құжаттағы суреттен көшiрме көшiру жəне кiрiстiрудi көрсет.
8. Құжаттағы суреттi қалай жоюға болады?
9. Құжаттағы сурет өлшемдерi қалай өзгертiледi?
ЖАТТЫҒУЛАР
1. «Менің жанұям» тақырыбымен сақталған құжатқа жанұяның
əрбір мүшесінің мамандығына немесе қызыққан кəсібіне сəйкес
суреттерді кірістір жəне форматтарын өзгерт.
2. «Мен жəне менің достарым» деген атпен сақталған құжатқа
тақырып мазмұнына қатысты суреттер кірістір жəне олардың
форматтарын өзгерт.
3. Word бағдарламасында төмендегі көріністі кескінде жəне оны
«Сурет форматы» деген атпен сақта.
4. Дəптеріңе «Paintпен сурет салу» атты мəтін жаз. Мəтінде
Paint бағдарламасының мүмкіндігі, жабдықтар панеліндегі жаб-
дықтардың міндеті жəне олар жасайтын пішіндер кес кінделетін
болсын. Сызбалардың түсін сан түрлі етіп таңда.
48
ҚҰЖАТТАРДАҒЫ ПІШІНДЕР МЕН СЫЗБАЛАР
Құжат мазмұнды жəне əдемi болу үшiн мəтiнге кейде фигура не-
месе сурет кiрiстiру қажет болады. Егер ол Word коллекция сында бол-
маса шы? Ол жағдайда сен Paint бағдарламасынан пайдалануыңа бо-
лады. Бiрақ Word бағдарламасында фигура (пiшiн) жəне схема салу
мүмкiншiлiктерi де бар, одан пайдалану жұмысыңды бiраз жеңiлдетедi.
Бұл сабақтағы көптеген амалдар саған Paint бағдарламасынан белгiлi
болғандықтан оларды орындау қиын болмайды.
Кілт сөздер: пішінді орналастыру, пішін форматы, пішіндерді
біріктіру.
СЫЗУ МҮМКІНДІКТЕРІ
Бiз алдыңғы сабақтарда мəтiндiк құжаттарға суреттердi кiрiстi-
рудi қарап шықтық. Оншалықты күрделi емес сызбаларды мəтiн
процессорының мүмкiндiктерiн пайдаланып та салуға болады. Бұл
iсті Кірістіру (Вставка) менюінің Иллюстрациялар (Иллюстрации)
тобындағы Пішіндер (Фигуры) бөлімінің тізімі көмегімен орындауға
болады.
Ашылған тізімде төмендегідей түрдегі пішіндерді кірістіру мүм-
кіндігі жинақталған:
Қолданылған соңғы
пішіндер
Сызықтар
Тік төртбұрыштар
Негізгі пішіндер
Пішінді стрелкалар
Формула пішіндері
Блок-сызбалар
Жұлдыздар мен таспалар Пішінді ұсыныстар
10-сабақ
Последние использованные фигуры
Линии
Основные фигуры
Блок-схема
Звезды и ленты
Выноски
Фигурные стрелки
Фигуры для формул
Прямоугольники
49
ПІШІНДІ ФОРМАТТАУДЫҢ КЕЙБІР МҮМКІНДІКТЕРІ
MS Word бағдарламасында пішін салғанда немесе ерекшелеген-
де бағдарламаның Сызу құралдары-Формат (Средства рисования-
Формат) контекст-менюі белсенділігі артады. Егер Сызу құралдары
контекст-менюі таңдалса, ондай жағдайда ашылған панельде саған та-
ныс Реттеу (Упорядочить) жəне Өлшем (Размер) топтарына қосымша
пішінді форматтауға қатысы бар төмендегідей топтар кескінделеді:
Топтар
Көрінісі
Пішіндерді
кірістіру
(Вставка фигур)
Пішін əдістері
(Стили фигур)
WordArt əдістері
(Стили WordArt)
Мəтін (Текст)
Пішінді кірістіру (Вставка фигур) тобының көмегімен кейінгі
пішіндерді орналастыру мүмкіндігі туады.
Пішін əдістері (Стили фигур) тобы пішінді жəне оның ішінде
мəтінді кескіндеу əдістерін өзгерту, пішіннің іші мен шекарасын
бояудың түрлі мүмкіндіктерін ашып береді.
WordArt əдістері (Стили WordArt) тобы мəтінді көрікті сурет
көрінісінде кескіндеуге байланысты арнайы мəтін эффектілерін
қолдану мүмкіндігін туғызады.
4 –Информатика, 6-сынып
50
Мəтін (Текст) тобы мəтіннің пішін ішінде орналасу бағытын жəне
вертикаль тегістелу мүмкіндіктерін ашады.
ПІШІНДІ ОРНАЛАСТЫРУ ЖƏНЕ ФОРМАТТЫ ӨЗГЕРТУ
Бетке пішінді кірістіру, яғни орналастыру Paint бағдарламасы
сияқты пішін таңдау, пішінді орналастыру жəне форматты өзгерту
секілді қадамдарды қамтиды.
Пішінді орналастыру, сызба салу жəне орналастырылған пішін
көрінісін өзгертудің кейбір мүмкіндіктерін төмендегі үдеріс арқылы
қарастырамыз.
Орындалып жатқан əрекеттер
Нəтиже
1. Пішіндер бөлімінің тізіміндегі Негізгі
пішіндер тобынан Ай (Месяц) батыр-
масын таңдаймыз.
Тышқанның көрсеткіші +
көрінісіне келеді.
2. Тышқаншаның көрсеткіші сызба бас-
талуға тиісті нүктеге бағытталған соң
сол жақ батырмасын басып тұрамыз.
Тышқаншаны жылжытып, көрсеткішін
керекті бағытқа қарай қозғалтамыз. Сы-
зуды тоқтату үшін тышқаншаның батыр-
масын босатамыз. Осы пішінді тағы 2 рет
сызамыз (немесе нұсқалаймыз).
3. 1- жəне 3-суреттердегі ай кескіндерінің
енін өзгертеміз. Бұл үшін суреттер
белгіленгенде кескінделген сары ромб
пішінді маркерге
тышқаншаның
көрсеткішін бағыттап, тышқаншаның сол
батырмасын басқан күйде 1-сурет үшін –
солға, 2-сурет үшін оңға жылжытамыз.
4. 1-суретті белгілеп, Сызу құралдары-
Формат контекст-менюі панелінің Пішін
əдістері (Эффекты фигур)
батырма-
сын таңдаймыз. Ашылған тізімнің Бедер
(Рельеф) батырмасы тізімінен Бұрыш
(Угол)
көрінісін таңдаймыз.
Достарыңызбен бөлісу: | 
