Пластамссалардан дербес қасық дайындау әдістері.
Көптеген тіс протездері, ортопедиялық аппараттар және пішіндеуші аппараттар ауыз қуысының жұмсақ және қатты тіндерінен алынған мүсін бойынша жасалады. Ал мүсін алу үшін қалып алу қажет. Ол үшін арнайы фабрикалық жолмен қалыптық қасықтар қолданса, ал толық тіссіз жақтан қалып алу үшін дербес қасықтар қажет болады.
Мұндай қасықтар екі әдіспен дайындалуы мүмкін:
Бір мезгілде дайындау – бұл кезде тіс техникалық балауыздың көмегімен алынады.
Екі мезгілдегісі
А) клиникада – стандартты қалыптық қасықты көмегімен қалып алынады.
Б) лабораторияда – мүсіннің үстінде әр түрлі пластинкалық массаның көмегімен дербес қасық дайындалады.
Дербес қасық дайындау үшін АКР-П (пластифицирленген акрилат) пластмассасын өте көп қолданады. Дербес қасық дайындау үшін АКР-П пластинкасын ыстық суда немесе жалында ұстап қыздырады және оны гипсті мүсінге қысып пішін береді. Мұны қолсүрткіш қағаздың, сүлгінің көмегімен істеу өте ыңғайлы, мұндай қасықтың ұстағыш бөлігін АКР-П пластмассасының қиықтарынан жасап, оны дихлорэтанолды желімен жабыстырады немес сымды иіп, оның екі ұшын қыздырып, пластмассаға енгізіп жасауға да болады. Дербес қасықты өздігінен қатаятын пластмассалар Редонт-03, Протакрил –Мнен жасайды. Ол үшін дайын болған пластмассалы қамырды тікелей мүсінге пішіндеп, дербес қасықты дайындайды. Сондай –ақ, дербес қасықты дайындау үшін герпер М.М., Мац Л.Н. өздігінен қатаятын «Карбопласт» атты пластмасса шығарған. Өздігінен қатаятын «Карбопласт» пластмассасынан дербес қасық дайындау әдісі мынадай: Арнайы дайындылған гипсті мүсінді ажыратқыш лак изоколмен өңдейді. Содан соң карбопласт пластмассасын араластырып, оны мүсінде пішіндейді. Масса 3-5 минут ішінде ауада қатаяды. Қасықты өңдеу және тегістеу.
Тұрақты тіс протезін дайындауға арналған пластмассалар. Мұнда пластмассаларды ортопедиялық стоматологияда жасанды сауыттар және тұрақты тіс протездеріне жабындылар ретінде (штампталған дәнекерлер және толық құймалы сауттар үшін) қолданылады. Осындай пластмссалардың ішіндегі ең көп тараған түрлері – синма-74, Синма-М пластмассалары. Олар ұнтақ сұйықтық жүйесіндегі ыстықта қатаятын акрилды пластмассалар түрінде жатады. Бұл пластмассалардың ұнтағы құрамында фторы бар тігілген суспензиядан тұрса, сұйықтығы акрилді мономер мен олигомердің қоспасынан тұрады. Ал синма – 74 пластмассаның құрамында олигомер жоқ. Сондықтан оны тікелей мүсіндеу арқылы дайындалған тіс протездеріне қолданбайды. Синма-М-нің құрамындағы олигмердің болу нәтижесінде пластмассалы массаның икемділігі арта түседі, нәтижесінде бұл пластмассаның саут жабындысын тікелей пластмассамен мүсіндеуге мүмкіндік береді.
Синма-М пластмассасын протез жабындысы ретінде екі әдіспен дайындауға болады. Олар:
Пластмассалы жабындыны тікелей тіс протезі қаңқасына мүсіндеу.
Пластмассаны кюветаға жинақтап пішіндеу.
Осы келтірілген әдістердің ішінде 1-ші әдістің артықшылығы жоғары. Себебі пластамссалы қаңқаны тікелей өзінемүсіндеу 2-ші әдісте кездесетін мынадай көп кезеңдер тұрмайды; балауыздан мүсіндеу, кюветаға гипстеу, балауызды қайнату, дайын өнімді кюветадан шығару.
Полимерлеу үшін мынадай аппараттар қолданылады: стоматологиялық иневмополимеризатор ПС-1, Петровский атындағы Киевтің Автоматика зауыты шығарған және Германияның «Ивокляр» фирмасы шығарған «Ивомат» аппараттары. Бұл аппараттарда «Синма-М 5 атм. Қысымында 1200С-температурада 10 минут шамасында полимерленеді. Ал, егер де протезді түзету қажет болса, онда екінші полимерлеуді 1000С температурада жүргізеді. Бұл металмен пластмасса арасында жарықтардың пайда болуынан сақтайды.
Толық құймалы протез қаңқасына жабынды тікелей әдіспен дайындау үшін диаметрі 0,2-0,6 мм болатын дөңгелек ретенционды шариктері бр толық құймалы металл қаңқаны қолданады. Бұл үшін металлопластмассаны жұмысқа арналған ретенциалық құрлымдар қолданылады. Қаңқаның балауыз мүсініне ретенциалық шариктерді біркелкі етіп орналастырады. Құйылған металды қаңқаны механикалық өңдеуден соң орташа дәнді құм ағымды аппаратта өңдейді. Осыдан кейін қаңқаны жалтыратып, жабынды жалтырататын жерге қол тигізбей мұқиат жауып, кептіреді. Жабынды жабуға дайын қаңқаны мүсінге орналастыру үшін, мүсіннің пластмассамен жанасатын барлық гипсті бөліктерге мұқиат түрде ажыратқыш лак жағылады. Қаңқа мономермен (АКР-7) майсыздандырылып, ауада кептіріліп, қаңқаға жұқа грунтты қабат жағады. Грунтты ұнтақпен ЭДА-02 сұйықтығын қаймақ тәрізді дәрежеге дейін араластырып дайындайды. Ретенционды шариктердің теталын толық грунтты қабатпен жабады. Грунтталған қаңқаны ауада 15 минут аралығында кептіреді, содан кейін қаңқаны полимеризаторға орналастырып, 10 минут аралығында 120С температурамен 5 атм.қысымында полимерлейді. Жабындының түсі өзгеріп кетпеу үшін, пластмасса жағар алдында құрғақ және қатты болу тиіс. Осыдан кейін дентин және кіреуке ұнтақтарын таңдайды. Әрбір Синма-М құрамындағы дентин ұнтағы түсі бойынша стоматологиялық түсті таңдаушының біріңғай тізбесімен керек нөмерді алады. Мысалы; кіреукенің №1 түрі дентин ұнтағының ашық түсті номерлі 6, 10, 12, 14-пен араластырса, кіреукенің №2 түрін дентиннің 16, 19, 20 және 24-ші түстерімен араластырады. Пластмассаны дайындау процесі пластмассаны дайындаудың жалпы тәртібіне ұқсас.
Достарыңызбен бөлісу: |
