Акрилді пластмассаны қолдану технологиясы. Өздігінен қатаятын пластмассаны дайындаған кезде, мына жағдайларды есепке алу керек.
Ұнтақ мономермен толық қанығып және мұқият араласуы керек.
Массаны жабық ыдыста араластыру және көлемі массаның көлеміне сәйкес келуі керек.
Масса қоршаған ортаның 23-260С температурасында араласуы қажет.
Масса 35-370С температурада полимерленуі тиіс.
Өздігінен қатаятын пластмасса – Протакрил М- алмалы салмалы пластиналы тіс протезі сынықтарын жағалау, сонымен бірге бет-жақ, ортодонтиялық аппараттарды дайындау кезінде және алмалы шендеуіштер дайындалған кезде пайданылады.
Протакрил – М суықта қатаятын, ұнтақ – сұйықтық түріндегі пластмасса, оны қолданудың әдісі: ұнтақ пен сұйықты 2:1 қатынасында мұқият араластырады.
Полимерлеу деп мономер мен полимердің қосылысын, яғни, мономердің үлкен санды молекулалары төменгі молекулалары заттар бөлмей (су аммиак және т.б.) өзара қосылысып молекуларалар (полимер) түзілу процесін айтады.
Өздігінен қатаятын пластмассаның полимерленуі мына жағдайларға байланысты:
полимер мен мономердің бастапқы температурасына байланысты яғни, 300С жоғарғы температура полимеризацияны жылдамдатса, 50С-тан төмен температура төмендейді.
активатор мен инициатордың табиғаты мен сапасына байланысты болады.
Ұнтақтың дисперсті дәрежесі мен молекулалары массасы кіші болған сайын полимерлеу тез жүреді.
Мономер мен полимердің арақатынасына байланысты болады.
Полимерлеу кезіндегі өзгерістер мен оларды тексеру дәрежелері.
Кезеңдері
|
Полимерлер мен мономердің қосылысынан алынған заттардың физикалық және химиялық көрсеткіштері.
|
Тексеру дәрежесі
|
1. Құм тәріздес
|
Полимер мен мономер қосылған полимердің (ұнтақтың) сыртқы қабатында химиялық реакция жүреді, сыртқы қабаты жұмсақ, ішкі қабаты қатты.
|
Ұнтақ пен сұйықты қосқан кезде суға салынған құм тәріздес болып көрінеді.
|
2. қыл тәріздес (созылмалы жабысқыш)
|
Мономер полимерге толық сіңіп, полимердің сыртқы қабығы толық еріп, ішкі қабаты жұмсарады.
|
Қамыр тәріздес қолға жабысқыш, созылып, қылтәріздес болуы
|
3. Қамыр тәріздес
|
Полимер толық мономерде еріп, біртұтас болуы
|
Қолға жабыспайды және өте жұмсақ
|
4. Резина тәріздес
|
Біртұтас, өте тығыз, қаттылау
|
Жұмсақтау, қолға алған кезде температурасы жоғары, жылу бөлініп шығады.
|
5. Қатаю кезеңі.
|
Бірқалыпты жалтыр шыны тәріздес.
|
Қатты пластмасса.
|
Мономер мен полимердің ара қатынасы 1:3 болуы керек. Пішіндеуші массаның қолдану түріне байланысты, оны ісінудің әр түрлі кезеңіне қолданады.
кезең: құм тәрізді кезең ұнтақты мономерді араластырғаннан кейін басталады, қоршаған орта температурасына байланысты 30 секундтан 5 минутқа дейін болады.
Кезең: қыл тәрізді кезең. Бұл кезде ұзыннан созылатын жіптер пайда болады.
Кезең: қамыр тәрізді кезең. Пішіндеуші массаның жабысқақтығы жоғалып, жақсы аққыштық, серпімділік қасиетке ие болады. Протез базисін дайындағанда осы кезең қолданады.
Кезең: резина тәрізді кезең. Бұл кезеңде пішіндеуші масса өзіне берілген пішінді сақтап қалады.
Пластмассалы сынықтары – ең жиі кездесетін жағдайлардың бірі. Акрилді пластмассадан жасалған протездердің жалпы жасалынатын протездерге қарағандағы сынықтары 40-50%-ға теңеседі.
Алмалы-салмалы пластмассала протездің сынықтарының пайда болу себептерін 5 топқа бөлуге болады:
негіздік материалдардың физико – мехнаикалық қасиеттерінің жетіспеушіліктері.
дәрігердің белгілі бір кезеңінде жіберген қателіктерінің болуы.
тіс технигінің белгілі бір жұмыс кезеңінде жіберген қателіктерінің болуы.
науқастың өз протезін дұрыс күтпеуі
протез негізінің семуі нәтижесінде протез жағына сәйкес келмеуі.
Протез сынықтарын екі әдіспен түзетуге болады.
Ыстыққа қатаятын пластмассамен
Өздігінен қататятын пластамссамен
Протез сынғын өздігінен қатаятын пластамссамен түзету үшін Протакрил – М және редонт – 01 пластамссаларын қолданады. Ол үшін сынық сызығына дихлорэтанды желімнің бірнеше тамшысын тамызып, оны сызық бойымен жағып, протезді сынық сызығы бойынша жинап, 3-4 мин ұстап тұрады. Сынықтарды желімдеген протез бойынша мүсін және қарсы мүсін құйылады. Содан кейін протез бөліктерін ойып, сынық сызығының қыры бойынша 2-4 минуттай пластмассаны қырып алып тастайды да, ажыратьқыш лак изоколды мүсінге және қарсы мүсінге жағады. Осыдан кейін пластамссалық қамырды даындайды да, мүсінге қарсы мүсінді орналастырып бір-біріне қысып полимеризаторды полимерлейді. Содан кейін протезді өңдеп, тегістеп, жылтыратады.
Екінші протез бөліктерін жуып-шайып, келтіріп, сынық бөліктерді бір-біріне дәл келтіріп, тіс техникалық балауыздың көмегімен сынықтың сыртқы бетін жабыстырады. Осыдан кеін жабыстырылған протездің ішкі бетіне гипс құйылады. Гипс қаттақанна соң протездің сынған бөліктерін алып, сынық сызығы аймағынан 8-10 мм-ге жететіндей трапеция тәрізді ойықтар жасайды да, протезді құйылған мүсінге қайта отырғызады да, пайда болған қуысқа балауыз құяды. Гипсті мүсінді кюветаға тікелей әдіспен гипстейді. Мүсінді кюветаның негізіне орналастырып кюветаға гипс құяды. Гипспен балауыз құйылған жер ған бос қалады. Гипс қатқаннан кейін кюветаның жоғарғы қабатын жауып оған гипс құяды. Осыдан кеін әдеттегідей балауызды пластмассаға ауыстырады. Пластамсаның полимерленуінен кейін протезді кюветадан шығарып өңдеп, тегістеп, жалтыратады. Осындай әдіспротез сынықтарын жалғау үшін негізінен Этакрил-02, Фторакс және т.б. ыстыққа қатаятын пластамссалар қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: |
