Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е

зерттеулер мен жасалымдарды, теоретиктер мен практиктерді байла- 
ныстыратын аралык буын рапін атқарады.
Жіктелу нысандарыньщ белгілі бір қасиеттерін сипатгайтын, 
зерттеудің тәуелсіз жіктелінген топтамаларға бөлінуі - ғылыми-педа- 
гогикалык зертгеу жіктелуінія негізіне фасетті эдіс лайық. Зерттеу қа- 
сиеттерінін теориялық жэне тэжірибелік багытталған сипатында төрт 
жеке фасет ерекшеленеді. Бірінші фасет - зерттеу міндеттері - гылы- 
ми қызметкерлердің, ғалым-педагоггердің өздерінің алдына коятын 
мақсаттары, жан-жақты жоспарланған нәтижелерге бағытталып жүргі- 
зетін жұмысы сипатталады. Екінші фасет - зерттеу нэтижелері -
ғылыми іс-әрекет нэтижесінде алынған өнім, білім түрлерін көрсетеді. 
Үшінші фасет - зерттеу нәтижелерін пайдаланушы үйымнын ме- 
кен-жайы - ғылыми және тәжірибелік іс-әрекет барысында алынған 
нэтижелерді пайдалануға кызыгушылык тудыратын үйым мен ортаны 
анықтайды. Төртінші фасет - күжат түрлері - гылымн-педагогикалық 
зерттеу нэтижелері берілген жарияланым типтерін сипаттайды.
3.2. 
Педагогикалық зерттеудің ядіснамалық жэне т еориялық
негһдери
Педагогика эдіснамасы жаппы эдіснама гылымы мен коғам 
дамуының үдерісін талдаудан туындайды, теориялық талдау жэне жи- 
нақтау, сонымен қатар, педагогика, психология, элеуметгану, кнберне- 
тика жэне басқару теориясының зерттеу нэтижелерін, қисынды жал- 
пылау эдістерін колданады. Педагогика эдіснамасы зерттеушінің ғы- 
лыми жүмысына бағытталған. Сонымен бірге, педагогика эдіснама- 
сының басты міндеттерінін бірі зерттеу жүмысын эдіснамалық 
негіздеу болып табылады. Ғылымда эдіснамалық негіздің келесі түр- 
лерін бөліп карастырады:
гылымның философиялық негізі
(әлемнін философиялык бей- 
несі, 
философиялық-дүниетанымдық, 
логикалық-гносеологиялык, 
кұндылыкты-нормативті үстанымдар, философияда қүрастырылган 
теорнялар мен категориялар);
■
теориялық 
негіз
(гылымның 
белгілі 
бір 
саласының 
түжырымдамалық идеялары);
эдіснамалық негіз
(зерттеудің эдіснамалық тұғырлары мен 
ұстанымдары, ғылымилық идеалы мен нормалары);
• 
логикалық негіз
(формапды жэне диалектикалық логика 
зандары, дәлел жэне аргумент ережесі);
• 
змпирикалық
негіз (ғылыми айғақтар, эксперимент нәти- 
желері, тэжірибелік-ізденушілік жұмыс).
Бұл негіздер біріккен түрде ғылыми зерттеудің теориялық-әдіс- 
намалық базасын қүрайды жэне оны негіздеу қызметін атқарады. Пе- 
дагогика жэне білім беру саласында философиялық негіздердің маңы- 
зы зор. Философиялық негізге ғылыми ізденістің теориялық негіздері, 
педагогиканың тұжырымдамалық ойлары мен ұстанымдары сүйенеді.

Сонымен, 
әдіснамапыц тұгырлар дегеніміз -
қайсыбір педаго- 
гикапық мәселені зерттеудегі колданылатын ұстанымдар, әдістер, тэ- 
сілдер жиынтығы. Әдіснамалық ұстанымдар деп педагогнкалык жүйе- 
лерді зерттей отырып, өзгерткенде негізге алынатын қағидаларды 
айтады. Ғылыми-педагогикалық зерттеуді ұйымдастыру ұстанымдары
- жүргізілетін ғылыми зертгеулерге койылатын жалпы талаптар, же- 
текші идея, түпкі кагида. Ғылыми эдебиетгерде жалпы гылымилык 
ұстанымдар катарына объективтілікті, гылымилықты, жүйелілікті, та- 
рихилыкты, сабақтастықгы жэне т. б. жатқызады. Демек, тұғыр ұста- 
нымга қараганда кең ұғым. Бұл тұғырлар мен ұстанымдар барлық ғы- 
лымга тэн. Сондықтан, педагогикада атапмыш тұғырлар мен ұстаным- 
дарды зерттелетін нысандардың мәніне сай колданып, ізденушілер өз 
зертгеулерін ұйымдастырады. Накты тұғыр бірнеше ұстанымдар арқы- 
лы іске аспақ. Бұл ретге әдіснама негізінен ғылыми әрекеттің логика- 
сына қатысты түсіндіріледі. Әдіснама - педагогика гылымынын жаса- 
лу зертханасы, сол эдіснама арқылы зерттеудің қазіргі талапқа сай 
екендігі көрсетіледі жэне гылыми қызметкерлердің кэсіби деңгейі 
бағаланады.

жүктеу 5,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: