Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е

өрістетіп, бағыт береді. Бұл жерде, тек карапайым түрде окушынын 
«ақыл-ой күшін біраз арттыруды» емес, дидактикада оны біртіндеп 
күрделендіруді біддіреді (М.А. Данилов пен Б.П. Есипов). Бүл прин- 
ципте кез келген киындық емес, зертгелетін қүбылыстың танымдық 
мәні, байланыстары, өзара тәуелділіктері, оқушыларды эдебиет пен 
өнердің шынайы құндылықтарын меңгертуге бағытгайды. Бұл прин- 
цип оқушылардың оқу қызмет нысанынын сипаттайды. Сонымен бір- 
ге бұл принцип окушының оқу материалдарын меңгерудегі психика- 
лык қызметінің өзіне тэн үдерістерін жинактайды.
Жогары деңгейде оқыту принципі күрделілік мөлшерін қадага-
лайды.
Жаңа жүйенің келесі дидактикалык принципі -
теорияпық бі-
лімнің жетекші рөлі.
Көрсетілген принцип оқытудың танымдық қы- 
рын алға шыгаратын, баланы дамытатын ең үлкен күш жэне біліктер 
мен дағдыны іске асыратын сенімді негіз саналады. Теориялық білімді 
алға шыгарудың қорқынышы кіші жастагы оқушылардың ойлауы нақ- 
ты деп, психологтардың еңбектерінде негізделген еді.
Эксперименттік жүйенің келесі принципі - оқу үдерісін санапы 
меңгеру. Бұл принцнпті жүзеге асыру оқытудағы саналылық принципі 
негізінде жүзеге асырылады. Оқытуда маңызды орын апатын принцип- 
тің бірі -
барлық
балаларды дамыту, соның ішінде білімі нашар оқу- 
шыға байланысты болады.
Сонымен, оқытуға қойылатын талаптардың бастапқы белгілі 
жүйесін -
оқыту процесінің принциптері
деп атайды.
Оқыту үдерісінде кез-келген мұғалім дидактиканың принцип- 
терін басшылыққа ала отырып, оқытудың мазмұнын, амал-тәсіддерін, 
ұйымдастыру формаларын таңдап, шэкірттерін жоғары нәтижеге жет- 
кізуі шарт. Мұғалім дидактикапық принциптерді дұрыс таңдап, окы- 
туды дұрыс ұйымдастырса сабақ тиімді жэне нэтижелі болары даусыз. 
Окушыларга ойдагыдай теориялық білім, практикалык дағды, қабілет 
жэне тэрбие беру міндетгерін толык жүзеге асыру үшін оқытушы эр- 
бір сабагын мынандай 
дидактикалық принциптер
негізінде өткізуі қа- 
жет: оқу материалы, оның орналасуы мен оқытылуы ғылыми негізде 
жүйелі болуы; оқу материалы жэне о«ы түсіндіріп айту, көрнекті, ұғы- 
нықгы болуы; теория мен практиканың тығыз байланыстылыгын 
ашып көрсете біпуі; окушылар оқу материалын саналы жэне белсенді 
ұғынуы; оқушылардың алған білімі мен дағдылары берік болуы.
Принциптерден педагогикалық ережелер туындайды. 
Педагоги-
калық ереже -
жалпы принциптерге негізделген белгілі жағдайдағы 
белгілі мақсаттағы педагогтык қызметтің бейнеленуі. Ережелер оқыту 
принциптерін колданудың тәжірибелік жактарын көрсетеді, теориядан 
тэжірибеге көшу жолдарын айқындайды, мұғалімге нақгы жағдайда 
қандай накты шараларды пайдалану қажетгілігін ұсынады.
223

Ережелер принципке суйенеді, ал принциптер ережелер аркылы 
жүзеге асады. Сонымен, педагогтар оқытудың принциптеріне сай қа- 
лыптасқан белгілі ережелерге сүйеніп мақсат-міндеттерін іске 
асырады.
Дидактиканың ұстанымдары туралы тұжырымдарды қорыта
келе лоарга мынадай сипаттама беруге болады.
Әлемдік дидактиканың заңдылықтары мен принциптерін отан- 
дық оқу-ағарту ісіне қатысты тұжырымдап, тэжірибеге енгізді. Қазіргі 
заманғы дидактика ғылымы білім беру теориясы болып табылады. Ди- 
дактика өзінің алдына қойған мақсаттарға жету үшін белгілі бір дидак- 
тикапық принциптерге негізделеді. Ол прнциптер:

жүктеу 5,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: