Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е

жүктеу 2,48 Mb.

Pdf просмотр

бет	93/282
Дата	21.09.2023
өлшемі	2,48 Mb.
	#43484
түрі	Оқулық

1 ... 89 90 91 92 93 94 95 96 ... 282

Таубаева Ш.Т., Иманбаева С.Т.,Берикханова А.Е.Педагогика Оқулық. 2018 (1) (1) (1) (2)

2.3.Философиялық заңдар, заңдылықтар.

философия-лық
категориялар
(мән және құбылыс; себеп пен нәтиже; қажеттілік пен
кездейсоқтық; мүмкіндік пен шынайылық; мазмұн мен форма; бірегейлік,
ерекшелік және жалпылық, т.б),
заңдар
(қарама–қайшылықтардың күрес
заңы; сандық өзгерістердің сапалыққа айналу заңы; терістеуді терістеу заңы),
қағидалар
(теория мен тәжірбиенің бірлігі қағидасы; зерттелуші мәселеге
нақты тарихи және шығармашылық әдіс қағидасы; объективтілік қағидасы;
үдеріс пен құбылыстың жан–жақтылығын зерттеу қағидасы) атқарады.
2.3.Философиялық заңдар, заңдылықтар.Қарама–қайшы-лықтардың
бірлігі мен өзара әсерлілігі заңыдаму
үдерістерінің ішкі қайнар көзін ашады,
ескінің жойылып, жаңаның пайда болуына әсер етеді. Заттар мен
құбылыстардың бойындағы қасиеттер мен ағымдар-ды өзара жоққа
шығарып, өзара мақұлдап тұратын жақтар бірлігін қарама–қайшылық деп
атайды. (Мысалы, ақ пен қара, жақсылық пен жамандық т.б.).Қарама-
қайшылықтардың өзара әсерлілігі, қақтығы-суы, соның нәтижесінде өзара
терістеу пайда болатын көріністі
қай-шылық дамуы
деп атайды. Ол таным
диалектикасына сәйкес қозғалыс пен дамудың қайнар көзі немесе себебі
міндетін атқарады «Даму» ұғымына философияда «мөлшерлік өзгерістердің
белгілі бір өлшем шегінен шығып, сапалық өзгерістерге айналуы» деген
анықтама бері-леді, яғни мәңгі, қажетті қозғалыс, уақыттағы өзгеріс деп
түсіну қажет. Дамудың қайнар көзі болу үшін қарама–қайшылықтар бірін-
бірі жоққа шығарумен шектелмей, бір-бірін қолдап отырулары керек.

Дамудың кезкелген үдерісі өзінің қозғалу барысында, кезең-дерінде
сапалық жағынан бір - бірінен өзгеше болады. Ескі сапалық жағдай

94
жойылады, ол жаңа сапалық жағдаймен терістеледі. Терістеу – дамудың
қозғаушы күші. Теріске шығару ескі құбылыстың жай ғана жойылуын емес,
сонымен бірге теріске шығарылған құбылыспен бел-гілі деңгейде
байланыста болатын жаңаның пайда болуын білдіреді. Осылайша,
диалектикалық терістеуді теріске шығару ескіні жоюға ба-ғытталған
негативтік заттың қырларын, оның жекелеген элементтерін ұстап, сақтап
қалуға бағытталған позитивтік өзара байланыстың екі қырын қамтиды. Жаңа
ескіні терістейді.

жүктеу 2,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 89 90 91 92 93 94 95 96 ... 282